OEH - Bilaketa
29 emaitza ide bilaketarentzat
goiburua
lehengusu.
sense-1
(Ae; Ht VocGr 343),
lengusu (V, G, AN, B, Ae;
VP
57r, Lar, Añ, VocB
),
lengosu,
lenkusu (V-och; Mic 8v, Añ),
lenguso (AN-ulz),
lenguse (AN-erro)
Ref.:
VocPir 172; A (lengusu, lenkusu); Echaide Nav 224; Iz Ulz, To , Als y UrrAnz (lengusu); Etxba Eib y Elexp Berg (lengusu); CEEN 1971, 359; Gte Erd 211; ZestErret
.
Primo, prima. Tr. Documentado en Leiçarraga y en la tradición meridional. En DFrec hay 14 ejs. de lehengusu y 11 de lengusu .
Saluta ezazue Herodion ene lehen gusua. "Cousin" . Lç Rom 16, 11 (He kusiña, TB, Dv, Ol, BiblE a(ha)ide). Nere amari bialzen diot orai nere lengu]a[suarekin birreun zorzi errealako. CartNav 138. Bere lengusu batek asko alegin egin zuen. Cb Eg II 185. San Juan Batista Zeure lenkusuk baziñoan etzala duin askatuteko Zeure oñetako lokarria. Añ EL1 156. Zure lengúsua Isabel. LE Doc 147. Eziñ ezkondu ditezke elkarrekin senideak, lengusu, bestengusu eta erengusuak. AA I 560. Aserraturik batzuk bestiakaz, etxadi edo familijak familijakaz, aidiak aidiakaz, leengusubak lengusubakaz. Astar II 27. Bere lengusu Isabeli ikusi bat emateko asmoa. Lard 364. Batxin lengosuak bere beiñ baiño sarriago esan eutsan. A BGuzur 118 (147 lengusua). Lengusu biak ziran ikusgarriak, baño batez ere Malentxo. Ag G 169 (335 lengusoak). Nere lengusu Xixili ezagutzera. Alz Txib 94. Lengusuari len-bai-len erantzun nai nioke. A Ardi 35. Loba, le[n]gusu ta laugarren edo boskarren mallako senide gustijak. Kk Ab I 29. Kornubitarren lehengusu diren bretoinen aurrean. Mde Pr 261. Egun zure lehengusuaren semea ezkontzen da. Arti Ipuin 83. Zuk diozunez nere amakin / lengusu egiten zerade. Uzt LEG I 188. Guk, bi lengusuak, biaje ederra geneukan oraindik. MMant 26s. Izekuaren iru lengosu egozan an. Gerrika 160 (ib. 217 lengusu). Egilearen arrebari, lehengusuari nahiz izter-lehengusuari halako batean entzunak. MEIG II 130.
v. tbn. Lengusu: Gco I 458. Echag 225. CartAnd 375. Izt C 477. Aran SIgn 83. PE 64. Sor Gabon 57. ArgiDL 127. Or SCruz 18. TP Kattalin 197. Enb 41. MendaroTx 261. Lab EEguna 65. Ir YKBiz 192. Balad 44. JAIraz Bizia 38. Etxde JJ 203. NEtx Antz 143. Erkiag Arran 19. Zait Plat 7. Osk Kurl 113. Alzola Atalak 108. Berron Kijote 130. Etxabu Kontu 103. Ataño TxanKan 194. Onaind STeresa 28. Lenkusu: AB AmaE 454. Lengosu: A EY III 134.
Primo, prima. Tr. Documentado en Leiçarraga y en la tradición meridional. En DFrec hay 14 ejs. de lehengusu y 11 de lengusu .
Saluta ezazue Herodion ene lehen gusua. "Cousin" . Lç Rom 16, 11 (He kusiña, TB, Dv, Ol, BiblE a(ha)ide). Nere amari bialzen diot orai nere lengu]a[suarekin birreun zorzi errealako. CartNav 138. Bere lengusu batek asko alegin egin zuen. Cb Eg II 185. San Juan Batista Zeure lenkusuk baziñoan etzala duin askatuteko Zeure oñetako lokarria. Añ EL1 156. Zure lengúsua Isabel. LE Doc 147. Eziñ ezkondu ditezke elkarrekin senideak, lengusu, bestengusu eta erengusuak. AA I 560. Aserraturik batzuk bestiakaz, etxadi edo familijak familijakaz, aidiak aidiakaz, leengusubak lengusubakaz. Astar II 27. Bere lengusu Isabeli ikusi bat emateko asmoa. Lard 364. Batxin lengosuak bere beiñ baiño sarriago esan eutsan. A BGuzur 118 (147 lengusua). Lengusu biak ziran ikusgarriak, baño batez ere Malentxo. Ag G 169 (335 lengusoak). Nere lengusu Xixili ezagutzera. Alz Txib 94. Lengusuari len-bai-len erantzun nai nioke. A Ardi 35. Loba, le[n]gusu ta laugarren edo boskarren mallako senide gustijak. Kk Ab I 29. Kornubitarren lehengusu diren bretoinen aurrean. Mde Pr 261. Egun zure lehengusuaren semea ezkontzen da. Arti Ipuin 83. Zuk diozunez nere amakin / lengusu egiten zerade. Uzt LEG I 188. Guk, bi lengusuak, biaje ederra geneukan oraindik. MMant 26s. Izekuaren iru lengosu egozan an. Gerrika 160 (ib. 217 lengusu). Egilearen arrebari, lehengusuari nahiz izter-lehengusuari halako batean entzunak. MEIG II 130.
v. tbn. Lengusu: Gco I 458. Echag 225. CartAnd 375. Izt C 477. Aran SIgn 83. PE 64. Sor Gabon 57. ArgiDL 127. Or SCruz 18. TP Kattalin 197. Enb 41. MendaroTx 261. Lab EEguna 65. Ir YKBiz 192. Balad 44. JAIraz Bizia 38. Etxde JJ 203. NEtx Antz 143. Erkiag Arran 19. Zait Plat 7. Osk Kurl 113. Alzola Atalak 108. Berron Kijote 130. Etxabu Kontu 103. Ataño TxanKan 194. Onaind STeresa 28. Lenkusu: AB AmaE 454. Lengosu: A EY III 134.
azpiadiera-1.1
"
Lenguz! expresión corriente entre chiquillos para llamar a sus íntimos amigos o algo parientes"
(V-ger).
Ort Voc..
Lenguz... pelleka agarrako-tsagu? Ort Oroig 105.
Lenguz... pelleka agarrako-tsagu? Ort Oroig 105.
azpisarrera-1
BIGARREN LEHENGUSU.
Primo segundo. "Bigarren lengusuak (AN-5vill, B)" Gte Erd 211.
Jesu Kristoren bigarren lengusu. SermAN 3v. Nere aitonaren bigarren lengusua. And AUzta 74.
Jesu Kristoren bigarren lengusu. SermAN 3v. Nere aitonaren bigarren lengusua. And AUzta 74.
azpisarrera-2
IZTER-LEHENGUSU.
(istar- V-arr, G ap. A).
a)
"Pariente lejano" A. v. IZTER-SENIDE.
Aitor-en iztar-lengusuak. Lab EEguna 64. Eta anaia ez bada ixtar-lengusua. EG 1957 (7-8), 104. Askazi kontuan esan daiteke ez dugula artean [euskararen] izter-lehengusu ezagunik ere aurkitu. MEIG VI 126.
(iztar- G-azp, AN-gip ap. Gte Erd 211; ixter- G-bet). Primo tercero. v. herengusu.
b)
"Primo hermano, primo carnal. Bixen aittak anaiak ziranetik eurak istar-lengusuak" Etxba Eib.
Aitor-en iztar-lengusuak. Lab EEguna 64. Eta anaia ez bada ixtar-lengusua. EG 1957 (7-8), 104. Askazi kontuan esan daiteke ez dugula artean [euskararen] izter-lehengusu ezagunik ere aurkitu. MEIG VI 126.
(iztar- G-azp, AN-gip ap. Gte Erd 211; ixter- G-bet). Primo tercero. v. herengusu.
azpisarrera-3
LEHENGUSU ALDEKO.
"Lengusu aldeko (G-azp-to-bet), primo carnal" A.
azpisarrera-4
LEHENGUSU-LEHENGUSINA.
"Lengusu-lengusiñak (Vc), los primos de ambos sexos" A.
Nola dan aita seme, ama alaba, neba arreba, lenkusu lenkusina [...] edo onela aide berezkuen artekua. CrIc 171. Lengosu-lengosiñatzat daukadaz. A Ezale 1897, 298b. Anai-arrebak, ixeko-osabak, lengusu-lengusiñak. Zam RIEV 1907, 425. Lengusu-lengusiña zituanengandik, biotzez maite ebazan arren, ez yakon oker txikia etorri. Onaind STeresa 24.
Nola dan aita seme, ama alaba, neba arreba, lenkusu lenkusina [...] edo onela aide berezkuen artekua. CrIc 171. Lengosu-lengosiñatzat daukadaz. A Ezale 1897, 298b. Anai-arrebak, ixeko-osabak, lengusu-lengusiñak. Zam RIEV 1907, 425. Lengusu-lengusiña zituanengandik, biotzez maite ebazan arren, ez yakon oker txikia etorri. Onaind STeresa 24.
azpisarrera-5
LEHENGUSU PROPIO (G-azp).
Primo carnal.
"
Hori gure lengusu propiyua da
"
ZestErret.
Migel motxaren lengusu propiyua. Iraola 137. Bere emazte zana nere aitaren lengusu propioa zalako. Alkain 36.
Migel motxaren lengusu propiyua. Iraola 137. Bere emazte zana nere aitaren lengusu propioa zalako. Alkain 36.
azpisarrera-6
LEHENGUSU TXIKI
(len- V-arr-gip, G). Ref.: A; Iz To; Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 211; ZestErret. "Segundo primo" A. "Primos en segundo y tercer grado. Istar lengusuak eta lengusu-txikixak dittugu erri artan" Etxba Eib.
Lengusu txikiak giñan: aren amaren ama ta nere amaren ama, aizpak. Uzt ( in Auspoa 86-87, 11 ). Bertakoak nere aitaren lengusu txiki izanik. Alkain 55. Baditut nere besoetakoak iru gaztetxo: Ima illoba ta Juan Karlos ta Izaskun lengusu txikiak. Tx. Baditut nere besoetakoak iru gaztetxo: Ima illoba ta Juan Karlos ta Izaskun lengusu txikiak. TxGarm Auspoa 159, 10s. Bere aitaren lengusu baten semea. Lengusu txikia ain zuzen. BBarand 82.
Lengusu txikiak giñan: aren amaren ama ta nere amaren ama, aizpak. Uzt ( in Auspoa 86-87, 11 ). Bertakoak nere aitaren lengusu txiki izanik. Alkain 55. Baditut nere besoetakoak iru gaztetxo: Ima illoba ta Juan Karlos ta Izaskun lengusu txikiak. Tx. Baditut nere besoetakoak iru gaztetxo: Ima illoba ta Juan Karlos ta Izaskun lengusu txikiak. TxGarm Auspoa 159, 10s. Bere aitaren lengusu baten semea. Lengusu txikia ain zuzen. BBarand 82.
azpisarrera-7
LEHENGUSU HUR.
"Lengusu urra (G-azp), primo carnal" A.
lehengusu
-
lehengusu....
-
(Ae; Ht VocGr 343), lengusu (V, G, AN, B...
-
" Lenguz! expresión corriente entre chi...
-
BIGARREN LEHENGUSU. Primo segundo. "Biga...
-
IZTER-LEHENGUSU. (istar- V-arr, G ap. A)...
-
LEHENGUSU ALDEKO. "Lengusu aldeko (G-azp...
-
LEHENGUSU-LEHENGUSINA. "Lengusu-lengusi...
-
LEHENGUSU PROPIO (G-azp). Primo carnal. ...
-
LEHENGUSU TXIKI (len- V-arr-gip, G). Ref...
-
LEHENGUSU HUR. "Lengusu urra (G-azp), pr...
<< lehen 0 / 0 lekaide >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
