1.
(
AN-5vill, L; Urt,
Lar,
Añ,
Hb,
VocCB
,
Dv)
Ref.:
A;
VocNav
(burrumba)
.
Zumbido.
"Bombus, erle vel erleen burrunba vel burrunba habarrotsa, [...] erle burrunba soñua
"
Urt III 371.
"Zumbido"
Lar, Añ.
"Bourdonnement d'insecte"
Dv.
"Zumbido en el oído"
A.
"Ruido o zumbido que produce un objeto al ser lanzado con fuerza (Regata)"
VocNav
.
Eltxoen burrunbak.
(145).
LE-Ir.
Andik puxka batera ere, aren "egun-onak" eta "agurrak" belarri-zuloan dauzkagu. Euli-burrunba eta kito.
Anab Usauri 13.
Baiño... oar!: bêko eultzaren burrunba! / Erle danak, leitsu, ager-ixkutuka...
Loram Y
1933, 252.
Aleman airetakoen burrunba aditua ginuen.
Zerb Gerlan 97.
(AN-egües, B, L, S, Sal, R; VocBN, Hb, Dv, Foix; -e B),
burruma (BN)
Ref.:
A (burrunba, burruma); Izeta BHizt2.
.
Ruido (en gral.). "Bruit qu'on entend. Burrunba bat aditzen dut nunbaitik, uste dut orzanza dela" VocBN. "Bruit sourd" Hb. "Bruit lointain de la mer, du tonnerre" Dv. "Estrépito, fragor" A. "(Sal), murmullo del agua" Ib. "Fracas [...], burrunba" Foix. "Précipitation violente avec bruit sourd" Lrq. "Burruma (BN), estrépito" Ib. (que cita el ej. de "Altabiskarko kantua"). "Burrunbe, ruido, bulla" Izeta BHizt2. "Burrunbe ederra sartu zinuten" Ib.
Arruden burrunba.
Hb Egia 17.
Itsasoak eta haren barnekoek adiaraz betzate bozkariozko burrunbak.
"Tonet"
.
Dv 1 Par 16, 32.
Haren mintzoak emanen darotzuen ikharan entzun zatzue haren irakhaspena eta haren ahotik ilkhitzen den burrunba.
"Tonabit voce magnitudinis suae"
.
Dv Iob 37, 2.
Xirimola, phesia eta su iresle baten garraren burrunba lazgarriarekin.
"Voce magna"
.
Dv Is 29, 6.
Zorigaitz gizon elemenia horri, zeinaren harramantzak iduri baitu urketa gaitz baten burrunba!
"Sonitus"
.
Ib. 17,12 (Ol marruma, Ker burrundarea).
Etzitzaion halere hain urrundik heldu burrunba hori.
Zerb Ipuinak 90.
Ibañetaren lepoan harrabots bat agertzen da, / [...] / hori da urruntik heldu den armada baten burruma.
"Altabiskarko kantua" in Michel LPB 237 (burrunba en la versión de CancB II 3, 50). Ja zer uste duzue burrunba daukatela, erle eta xori mota guziek haitz horren inguruan! HU Zez 118. Burrunba handi bat entzun duela. Ez omen diteke asma, zer orro beltz lazgarria egiten zuen [lur-ikarak]. Ib. 15. Hunen [itsasoaren] orro burrunba eta mendietan hegoa. HU Aurp 208. Miñaren garraxiekin eta guden burrunbakin mendiak beteaz. Muj RIEV 1907, 547. Kasik oro betan mintzatzen hasi, burrunba puska bat baginatxikila. JE Bur 132. Burrunba hanitx eta burrunba handirik, hori bai; hortz karraska; bena horik oro deüse besterik baizik eta ondorio gabeko herots eta mehatxiak. Eskual 25-4-1913, 3. Katien kir[r]ia, agintarien txistuak, mailuen burrunba urrutiraiño aditzen ziran. Lh Yol 26. Artzainak ditu, bere bordatik, arraintzariak ikusten, / uhinek egin burrunba berriz laborariak entzuten. Ox GH 1921, 13. Azken burrunba batean, berehala, barreiatu zen hedoia. Barb Sup 143. Arranoak aldiz urrunetik heldu ziren izituak: / Heien hegal-burrunbaz zirela dardarikatzen bortuak. Barb in Onaind MEOE 1104. Leiotik tximisten argitasuna ikusten da ta urruti-ekaitzaren burrunbak entzuten dira. Alz Ram 28. Egurra pi puska egin ta ikaragarrizko burrunbarekin ura jo zuan zubiak. Anab Usauri 127. Karrikatik beharrietarat heltzen baitzait neurriz-gaineko burrunba bat. [...] Minutan burburbur bethe zen jendez karrika guzia. JE Ber 93s. Noiz eta ere iduritu baitzitzautan, burrunba mutu ilhun bat, urrun urrundik heldu, entzuten nuela. "Un rumeur sourde, imprécise"
.
Barb Leg 149.
Atsak nai dun artan darauntsa; ta aren burrunba dantzuzu; ez dakizu, ordea, nondik nora diyoan.
Ol Io 3, 8 (Lç, He, HeH, Ker, Arriand (h)otsa, LE boza, TB, Dv harrabotsa, Leon zurruntza).
Aize zakarrarena bezelako burrunba.
Ol Act 2, 2 (IBe burrunba).
Bultziaren gurpillak burdin-arietan pirritaka dagien burrunbak.
TAg GaGo 18.
Ikuskizuna aldatzen da; basoetan burrunba; odei-itzalak lurralde zear arin diyoaz.
Goen Y
1934, 93.
Aizea eztugu ikusten, aren otsa ta burrunba entzun bai.
Ir YKBiz 62n.
Zaldien atzazalak eta gurpil-uztaiak mendiarteko zokondo ixillean zegien burrunbara, erdi-lotan zijoan.
TAg Uzt 18.
Burrunba izugarria dagie berriro turmoiak.
Ib. 131.
Galerna-hedoi-haizeen burrunbak eta karraskak.
Iratz 137.
Oi, kanoiaren burrunba hori!
Ib. 24.
Kanpoan aize burrunba, marruma eta hil-sistu.
Ib. 147.
Iñusturiak burrunba erausitzen du.
Zait Sof 146.
Itsas-ertzean ugiñen burrunba atsegin zaigu.
Or QA 131.
Etziran ixiltzen, ele-burrunba zeriela.
Or Aitork 61.
Aien zalapartak uioldearen burrunba dirudi.
Ol Ier 51, 55.
Burrunba eta zalaparta franko eginen dute, eta azkenean gure Leblanc dirurik gabe eta ni erlojue falta...
Izeta DirG 40s.
Entzun, bada, adi eta belarriak erne, / ez kanta doiñuari, baizik burrunbari / nere bular-barruan jaioko danari.
"Al ruido"
.
Berron Kijote 153.
Eta zerutiko hots bat entzun nuen, uholde-hots edota trumoi handi baten burrunba bezalakoa.
IBe Apoc 14, 2 (Lç hots, He, TB (h)abarrots, Ip herots, Echn asots, IBk danbarra
).
Eta jendaldi haundi baten zarata bezala entzun nuen, ur haundien burrunba bezala, trumoi haundien orroa bezala.
Ib. 19,6 (IBk hots).
Horiek oro entzuten ziren auto-moto eta motorren burrunbak bizia itotzen ez zuten denbora hartan.
Larre ArtzainE 84.
Boda, ta danza, ta burrunba guziak despreziaturik.
'
Y todo el fasto'
.
LE Bail 226.
Rumor, voz que corre.
"Bruit public vague"
Dv.
"
Burrunbori edatu da (AN-5vill)"
Gte Erd 205 (junto a ots, zurrumurru y bulla de otras zonas).
Sekulako larderiak eta burrunbak dira orai hortan ere, heian etxeko urdea etxean hiltzen ahalko dugun bederen, beti egin den bezala.
Larre ArtzainE 100.