(
L, BN; Lecl,
Dv,
H (+ -alle);
-aille SP (s.v. manaria),
Ht VocGr 407),
manazale (
AN-ulz, S),
manatzale (
B)
Ref.:
A (manatzaile, manatzale); Lrq e Iz Ulz (manazale).
Gobernante; que encarga, ordena, etc. "Précepteur" Ht VocGr 407.
"
Nor da hunen manatzailea?, qui est celui qui a commandé ceci?"
H.
"
Manatzailerik gabeko etxean guziak nagusi
"
Ib.
Tr. Documentado en textos septentrionales desde el s. XVII. Al Sur se encuentra en Mendiburu y Z. Moso (79
manazale).
Fiñean biaia ona egiteko grazia, / egiguzu, uhiñaren manatzaille handia.
EZ Man II 130.
Armadaren jenerala eta manazalia.
Tt Onsa 2.
Zu ere izan zaite bortz hiriren gaiñean manatzaille.
He Lc 19, 19 (Dv bortz hiriren buruan
).
Gure Jaungoikoa [...] manatzen dutenen manatzallea da.
Mb OtGai I 65.
Hartzekotzat bere manatzailletzat [...] Sathan gaixtoa.
Lg I 263.
Soñü egiteko behar dük nuizetaik manhazalia, / godaletaren hartzeko aldiz bethi prestik (dük) eskia.
Etch 310.
Aitzindariak gaixtaginen alde dira eta diotenaz anhitzak heien manazale ere ziren.
Prop 1884, 288.
Zü zira herioari manhazalia / zü zira gizon ororen jüjazalia.
J. Menditte Eskual
1104 (1908) 4.
Manatzaile hauta, itsas alde hartako berri den hobekiena dakien gizona.
Prop 1898, 31.
Errana da eta ezin ukatua, amodioak ez duela manatzailerik.
Lf SanchoAzk 4 (ap. DRA).
Adimendua da ez bakarrik argitzale bainan manatzale eta hortik heldu zaio zuhurtzia.
Lf (
in
Zait Plat XVI
).
Buruzagiak erregearekin manatzale, soldadoak herrizain.
Ib. XVII.
Ene galdea egiten dut dener, [...] manatzaler eta obeditzaler.
Herr 7-6-1962, 2.
Manatzailek jakin behar lukete zertan mana, zertan ez mana.
EZBB II 55.
Hori nuen kasu egile eta lanen manatzaile.
Etchebarne 95.
v. tbn. Hb Esk 32. Dv Proverb 13 (ap. EY III 169). Manatzale: HU Zez 134.
(Como segundo miembro de compuestos).
Untzi manatzaileak berehala hartu Mesinako bidea.
"Capitaine"
.
Birjin
489.
(Uso adj.).
Egiten du Jesusek guztiz ongi Errege manatzalle onaren egiteko hau.
Mb IArg I 307.