1.
(SP, Urt V 464, Ht VocGr 312 y 433, Lecl, Arch VocGr, VocBN , Dv A),
manamentu. Mandamiento; orden, precepto, mandato."Il a transgressé les commandements, manamenduak hautsi ditu
"HtVocGr 433.
"
Iainkoaren hamar manamenduak, [...] les 10 commandements de Dieu"H.
"
Ipizpikuaren manamendua, mandement de l'évêque"Ib.v. mandamentu. Tr. Documentado en textos septentrionales desde Leiçarraga; su uso disminuye considerablemente en el s. XX. Al Sur sólo se documenta en autores navarros. La forma general es manamendu . Hay manamentu (junto a manamendu ) en CatB . Junto al más frecuente manamendu, hallamos sendos ejs. de manamandu en Materre y menamendu en Pouvreau, seguramente erratas.
Manamenduiak hoiek dira, Iangoikuak emanik. E 49.
Manamendu igorten du mundu guzietarik. Ib. 49s.
Manamendu guzietako lehena duk, Behadi Israel, gure Iainko Iauna. LçMc 12, 29 (He, TB, Dv, Leon manamendu, Ol, Ker, BiblE agindu).
Ikhusi dut eta irakurtu Iaun Bikario Jeneralaren manamanduaren [sic] azpian. (In Mat XIX
). Iainkoaren manamenduak hautsi ditugula. Ax 69 (V 46).
Begira tzatzu ene manamenduak. SPImit III 56, 2 (Ch, Leon manamendu; Mst, Ip manü, Ol agintza, Pi agindu).
Abia zaitezin ene menamenduen [sic] bidean. Ib. 51,2.
Baionako Jaun Aphezpikuaren manamendua. CatLav A, 1r (V 1). Nork egin ditü Jinkuaren hamar manamendiak?CatLan 81.
(99 manamendü)Manamendu hunen kontra bekhatu egiten dute... arnegu egileek. Brtc 57.
Jarraikiko naiz zure Seme maitearen manamendu xoilei. Dh 44.
Jangoikoaren legeko Agindeak edo Manamenduak. Legaz 10.
Jainkoak eman zioten manamendu bat, etzezaten jan holako arbolaren fruitutik. CatJauf 22.
Aspaldixkoan, nere manamenduetarik zazpigarrena khendua ditek gizonek. BarbLeg 70.
Gizon bat zen alegeraia eta seigarren manamendu hortan arras argitua zena.Etchebarne 31s.
v. tbn. Mat 151. EZ Man I 15. Harb VI. Tt Arima 38. Gç 214. ES 165. Lg II 256. Iraultza 22. LE Ong 125v. CatB 64 (48 manamentu). CatLuz 33. MarIl 26. Dv LEd 111. Hb Egia 37. Bordel 84. Laph 153. Auspoa 97, 31. Jnn SBi 162. Arb Igand 179. Balad 164. JE Bur 154. Ox 178. Etcham 180. Zerb IxtS 38. Mde Pr 226. Ardoy SFran 169.
sense-2
2."Commandement, exercise du commandement. Untziaren manamendua, [...] le commandement du vaisseau"H.
MANAMENDU EMAN.
Ordenar, mandar. Ni igorri nauen Aitak berak manamendu eman draut, zer erran dezakedan eta zer minza naiten. LçIo 12, 49 (LE, Dv, Leon manatu, Ol, Ker, BiblE agindu).
azpisarrerakoSense-2.1
Iesusek bere hamabi diszipuluei manamendu emaitea akabatu zuenean, parti baitzedin handik.Lç Mt 11, 1.
azpisarrera-3
MANAMENDU-EMATE.
Orden. Ez ginuen manamendu emaite beharrik: bi jauziz, denak trinketean ginen.LarreArtzainE 278.
(No precedido de gen.). Baina haur erraiten dut permisionez, ez manamenduz. "Par commandement"
.Lç1 Cor 7, 6.
Eztut manamenduz erraiten, baina berzen dilijenziaz zuen xaritateko leialtatearen ere forogatzeagatik. Lç2 Cor 8, 8.
azpisarrera-5
MANAMENDUZKO.
De precepto. Manamenduzko besten sainduki iragaitera eta pasatzera. CatLav 147s.
(V 76)Phestak begira zatzu manamenduzkoak sainduki. CatJauf 6.