deitatu.
Tr. Exclusivamente septentrional, se encuentra ya en Leiçarraga; es usado sobre todo por autores bajo-navarros, aunque tbn. lo hallamos en los labortanos Etcheberri de Ziburu, Goyhetche y, en alguna acepción que él mismo explica, Duvoisin. No se encuentra en textos del s. XX.
Etim. v. 1 deitu .
1.
(BN; -th- SP, VocBN , Dv, H). Ref.: A; AtBou 386.
Llamar, denominar, nombrar. "Appeler. Synonyme du verbe deith" VocBN. v. 1 deitu.
Iainkoaren haur deitha gaitezen.
"
Que nous soyons nommés"
.
Lç 1 Io 3, 1 (He deith, TB deithuak izan, Dv izena eman
).
Gero madarikatzen tu Deabru deithatuak.
EZ Man I 112.
Aphezek Iainko-Semea / dute zirkunzidatu / eta Jesusen izenaz / gero dute deithatu.
EZ Noel 79 (v. tbn. 173).
Haur bat jan nezan, haur jale deitha nenzan.
Saug 161.
Etzen, ez, deitatzekoa / noizten, fruktu bizizkoa / Eb'amasok ian zezana; / bana bai, o hi, pikoa.
O Po (ed. Michel) 237.
Montirande deithatzen den Iaun abadiari.
Tt Arima I.
Dohatsü dira bakhia maite dütenak, zeren deitatiak izanen baitira Jinkuaren haurrak.
CatLan 42.
Nork deitha dezake bizitzia hainbeste heriotze suerte ekarten dien izaitia?
AR 344.
Behar dugu bateatu, / tupina guzietako burruntzali deitatu.
Prot 70.
Gure izen noblea gaizki darabillku, / [...] astoa ezen deithatzen du / yende yakintsu eztena.
Gy 294.
Haren seme Prinzia / dadila deithatia / Heskualdun bezala: / Kontent gira hala.
VocBN 204.
Ordian bazen bat famatia, deithatia Barrabas.
SalabBN Mt 27, 16 (He zeritzana, TB, EvL, HeH, Ip, Dv deitzen zen, Leon deitu bat
).
2.
(H).
Llamar.
(Generalmente con alativo).
"Appeler, rappeler à soi. Jinkuak bereganat deithatu zien (AR)"
H.
Eternala, zu zaitugu debozionez othoizten / nor baikare ezkontzaren ohorera deithatzen.
EZ Man II 70 (v. tbn. 88).
Zuganik / iduri zait bertz' errekeitu / merexi nukeiela nik, / zuhaurk deitatuz hontara / jinik, ez neure hautara.
O Po (ed. G. Bilbao) 2.
Heretiko eta berze haren obedient eztiren guziak bere gana deithatu.
FPrBN 10.
Zuk deithatu nuzu fediala.
Tt Onsa XII.
Deitatiak hanitz direla, baina bereziak gutti.
Ib. 78.
Zeren Jinkuari konsekratiak baitira batheiaz eta oro seindütarzünera deitatiak.
CatLan 55.
Bereganat deitha nezan hainbeste malur edo gaitzen ez ikustiagatik.
AR 341.
Berriz ere zure ganat deithatuko duzu.
Prop 1891, 120.
Hola zaitut bizi naizeno benedikaturen eta zure deitatzeko altxatuko ditut ene eskuak.
Dih MarH 136 (ap. DRA).
3.
(Lar; -th- Ht VocGr 359, Dv, H).
(Part. en función de adj.).Nombrado, famoso.
"
Gizon deithatua, homme fameux. Izen deithatua, nom célèbre"
Dv (gizon deithatua se encuentra antes en SP, pero sin trad.).
Horiek ziren osteko buruzagi deithatuenak.
Dv Num 1, 16.
Efratan izan dadientzat berthutezko ikhusgarri bat eta haren izena deithatua izan dadien Bethlehemen.
Dv Ruth 4, 11.