OEH - Bilaketa
57 emaitza haina bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (54)
- adina
- agintza
- ainen
- aintzat
- altxatu
- 1 apal
- aprobatu
- arrazoi
- atera
- aurkitu
- ausart
- bait-
- 1 baltsa
- bazter
- baztertu
- begirakorki
- behin
- beldur
- berdindu
- berdinkatu
- biolatu
- bista
- damnatu
- desterru
- elkar
- 1 etsi
- faltaduri
- garrazki
- 1 hain
- 2 hain
- hainatsu
- halako
- harea
- hareana
- hauts
- haña
- hura
- iharduki
- kapable
- kide
- konfiantza
- kontra
- lur
- musu
- nahikari
- nor
- pizberritu
- sasoi
- sehitasun
- urrikalkizun
- 1 urte
- xoil
- zein
- zikin
goiburua
nahikari.
sense-1
1.
(L, BN; O-SP 223, Lar in Aq 1393, vEys, Dv, H (L)),
naikeri (B)
Ref.:
A;
Lh;
Izeta BHizt (naikeri)
.
Deseo; apetencia, concupiscencia. "Désir, convoitise" O-SP. "Gollería o gullería, naikaria, gogakaria, gutizia " Lar in Aq 1393. "Volonté. On l'emploie souvent dans le sens de velléité, par confusion avec nahikeria " Dv. "1.º (O), deseo, codicia; [...] 3.º voluntad" A. " Badugu zerbait egiteko naikerie " Izeta BHizt. Tr. Documentado al Norte en Dechepare, Duvoisin, Hiriart-Urruty y en autores del s. XX. Al Sur se encuentra en CatBurg, en el baztanés Echenique (naikeri ) y en autores modernos. En DFrec hay 4 ejs.
Amorosek badagite behin bere nahia, / handiago jiten zaie berze nahikaria. E 93. Bana bistaz hilzen zuien nahikari satsuia. Ib. 95. Beren biotzetako naikari gaitzak hilduratzen dituztenak. CatBurg 45s. Badakit zeinen bozik bethe dituzun haren nahikari xumeenak. Dv LEd 143. Bere lehiei eta nahikariei eta bere buruari ere ukho egitea. Ib. 191. Eta haina da egiaz jakintsun, zeinak bere nahikariak utziz, Jainkoaren nahia egiten baitu. Dv Imit I 3, 6. Ala da, Aita, ala izan delakotz zure naikeria. Echn Mt 11, 26. Burhasoek onhartzen dute [haurra errient egitea] hek baino zerbeit gehiago izanen delako nahikariz. HU Eskual 21-2-1908, 1. Eta noiz xuxenduko diren bazterrak, nehork ez jakin. Laster eginen direlako ustea edo nahikaria ukanki, ba, denek. JE Bur 116. Bazaukan eskualdun egoiteko xede zin bat, nahikari abre bat. Lf Murtuts 51. Ermitau nintzalarik ene nahikari guziak egiten nintuen. Othoizlari 1954, 22. Mahometarren oiturez desaidazunak halako naikari bat eman dit horra joateko. Mde Pr 198. Gorputz hori zigorrez eta ugalez zehatzeko nahikari bat ezin garaituzkoa senditzen zuen. Mde HaurB 37. Ithurri-Ederretan badela urre! [...] Gure aita zena bera ez ote zen uste hortan... edo nahikaria horrekin? Zerb Azk 39. Eta aren naikari aragizkoegia, merezi-miñez zendun zigorkatzen. Or Aitork 114. Aingerua beure naikari gaiztoz onetik gaizto biurtu bazan [...]. Ib. 157. Begitartea poxi bat akitua bainan izpiritua alegera eta zerbaiten egiteko nahikaria bihotzean. Gazte 1957 (5), 5. Senarra bere naikarietara makur erazirik. Mde Egan 1960 (3-6), 141 (en la versión de Pr 168 nahikerietara ). Gero bi emaztekiek lotu ziren sukeldeko lanetara afari goxo bat egiteko naikeriekin. Izeta DirG 97. Behar zuela pilota plaza bat egin eta lana eni emaiteko nahikaria zuela. Etchebarne 100.
v. tbn. Lh EEs 1915, 245. LuzKant 78. Zait Plat 99. Ibiñ Virgil 118.
Deseo; apetencia, concupiscencia. "Désir, convoitise" O-SP. "Gollería o gullería, naikaria, gogakaria, gutizia " Lar in Aq 1393. "Volonté. On l'emploie souvent dans le sens de velléité, par confusion avec nahikeria " Dv. "1.º (O), deseo, codicia; [...] 3.º voluntad" A. " Badugu zerbait egiteko naikerie " Izeta BHizt. Tr. Documentado al Norte en Dechepare, Duvoisin, Hiriart-Urruty y en autores del s. XX. Al Sur se encuentra en CatBurg, en el baztanés Echenique (naikeri ) y en autores modernos. En DFrec hay 4 ejs.
Amorosek badagite behin bere nahia, / handiago jiten zaie berze nahikaria. E 93. Bana bistaz hilzen zuien nahikari satsuia. Ib. 95. Beren biotzetako naikari gaitzak hilduratzen dituztenak. CatBurg 45s. Badakit zeinen bozik bethe dituzun haren nahikari xumeenak. Dv LEd 143. Bere lehiei eta nahikariei eta bere buruari ere ukho egitea. Ib. 191. Eta haina da egiaz jakintsun, zeinak bere nahikariak utziz, Jainkoaren nahia egiten baitu. Dv Imit I 3, 6. Ala da, Aita, ala izan delakotz zure naikeria. Echn Mt 11, 26. Burhasoek onhartzen dute [haurra errient egitea] hek baino zerbeit gehiago izanen delako nahikariz. HU Eskual 21-2-1908, 1. Eta noiz xuxenduko diren bazterrak, nehork ez jakin. Laster eginen direlako ustea edo nahikaria ukanki, ba, denek. JE Bur 116. Bazaukan eskualdun egoiteko xede zin bat, nahikari abre bat. Lf Murtuts 51. Ermitau nintzalarik ene nahikari guziak egiten nintuen. Othoizlari 1954, 22. Mahometarren oiturez desaidazunak halako naikari bat eman dit horra joateko. Mde Pr 198. Gorputz hori zigorrez eta ugalez zehatzeko nahikari bat ezin garaituzkoa senditzen zuen. Mde HaurB 37. Ithurri-Ederretan badela urre! [...] Gure aita zena bera ez ote zen uste hortan... edo nahikaria horrekin? Zerb Azk 39. Eta aren naikari aragizkoegia, merezi-miñez zendun zigorkatzen. Or Aitork 114. Aingerua beure naikari gaiztoz onetik gaizto biurtu bazan [...]. Ib. 157. Begitartea poxi bat akitua bainan izpiritua alegera eta zerbaiten egiteko nahikaria bihotzean. Gazte 1957 (5), 5. Senarra bere naikarietara makur erazirik. Mde Egan 1960 (3-6), 141 (en la versión de Pr 168 nahikerietara ). Gero bi emaztekiek lotu ziren sukeldeko lanetara afari goxo bat egiteko naikeriekin. Izeta DirG 97. Behar zuela pilota plaza bat egin eta lana eni emaiteko nahikaria zuela. Etchebarne 100.
v. tbn. Lh EEs 1915, 245. LuzKant 78. Zait Plat 99. Ibiñ Virgil 118.
sense-2
2.
(AN, L, BN)
Ref.:
A;
Lh
.
"Afección, simpatía" A.
Nahikariak edertaratzen ditu gauza itsusiak. "L'affection" . O Pr 650.
"Afección, simpatía" A.
Nahikariak edertaratzen ditu gauza itsusiak. "L'affection" . O Pr 650.
sense-3
3.
(L, BN ap. A
; Ht VocGr).
"Ses plaisirs, bere nahikariak " Ht VocGr 403. "Placer" A.
Zerutiko naigabe ta atsakabai arpegi ezin emon leioe; biotza emon bear iake, bertan barruan naikari ta atsegin biurtu daitezan. Ezale 1897, 53a.
"Ses plaisirs, bere nahikariak " Ht VocGr 403. "Placer" A.
Zerutiko naigabe ta atsakabai arpegi ezin emon leioe; biotza emon bear iake, bertan barruan naikari ta atsegin biurtu daitezan. Ezale 1897, 53a.
sense-4
4.
(Ht VocGr 326, Lar (nai-), Lecl).
(Adj.).Agradable.
Gauza naikarienak maitatzeko (338). 'Las cosas más apetecibles para ser amadas'. LE-Ir.
(Adj.).Agradable.
Gauza naikarienak maitatzeko (338). 'Las cosas más apetecibles para ser amadas'. LE-Ir.
azpisarrera-1
NAHIKARIETAN.
Con el deseo de. "Nere besoetako Joxetxo duzu zure etxera gateko nahikerietan dagona" Izeta (comunicación personal).
Makilak dagotzila / presondegietan; / Arrotzek, eskualduner / kendu eskutikan, / ber-hetaz zafratzeko / nahikarietan. Etcham 84.
Makilak dagotzila / presondegietan; / Arrotzek, eskualduner / kendu eskutikan, / ber-hetaz zafratzeko / nahikarietan. Etcham 84.
azpisarrera-2
NAHIKARIZ.
Con cariño.
Etzaizkio ez aztuko Joakiñari Joxe-Marik igaro-arazi zizkion egun alaiak! Ondo ta naikariz gordetzen ditu oraiñ ere Joxe-Mariren antzezkiak. Garit Usand 41.
Etzaizkio ez aztuko Joakiñari Joxe-Marik igaro-arazi zizkion egun alaiak! Ondo ta naikariz gordetzen ditu oraiñ ere Joxe-Mariren antzezkiak. Garit Usand 41.
nahikari
-
nahikari....
-
1. (L, BN; O-SP 223, Lar in Aq 1393, vEy...
-
2. (AN, L, BN) Ref.: A; Lh . "Afección,...
-
3. (L, BN ap. A ; Ht VocGr ). "Ses plais...
-
4. (Ht VocGr 326, Lar (nai-), Lecl). (Ad...
-
NAHIKARIETAN. Con el deseo de. "Nere bes...
-
NAHIKARIZ. Con cariño. Etzaizkio ez azt...
<< musu 0 / 0 nor >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
