Etim. De bet- (< begi-) + (h)agin, litm. 'diente del ojo', con un *detagin intermedio, debido a asimilación.
(G, AN-gip-araq-olza, L, BN, Sal, S; Lar, Dv (V, G), H (G); -th- SP, Urt II 18, Arch VocGr , Gèze, H),
betagin (V, G-bet; Aq 439 (G)),
letain (L, B, BN, Ae; VocBN
, H (L, BN, S)),
litagin (AN, L; Dv (L, BN, S)),
litain (B; VocB
),
litein (B),
latagin (V-gip-al, AN-gip, BN-arb),
lataagin (Dv (V)),
telagin (H (s.v. letagin), que cita a Echve)
Ref.:
Bon-Ond 140;
VocPir
235;
A (letagin, betagin, latagin, litagin);
Lrq;
Iz
ArOñ
(latágiñ);
Izeta BHizt (liteña);
Gte Erd 221
.
Colmillo.
"Dent canine"
Gèze.
"Dent molaire"
Dv.
"Muela"
Iz
ArOñ
.
"
Otsoain liteñak zorrotzak dire
"
Izeta BHizt.
"
Latagiñeko miña (AN-gip, BN-arb)"
Gte Erd 221.
Cf. RG B31: "Aguina llaman al diente, y lataaguina a la muela". v. betortz.
Askotan hautsten diotza lethagiñak kolpeaz.
EZ Man I 105.
Nola basaurdiak telagiñak zorroztu nai dituztenian beste ortzakin gogotik igortzitzen dituzten ta onela ortzak telagiñakin zorrozten zaizkaten.
Echve Dev 213.
Beti gu ibiltzea elkar persegitzen, / eta lepo ondotik letagiñak sartzen.
It Fab 260.
[Agotek] beltza dute begia, arrosa ezpaina, / sendo eta zuria ahoko lethaina.
Hb Esk 227.
Tratulari angles bat, elefant letain erosteko aitzakian ethorria.
Prop 1902, 273.
Letagiña ez daukazu kolokan?
Iraola 80.
Atoz onera, gaiztoa da-ta / oien letagin zorrotza.
Inzag RIEV
1923, 504.
Pettan, bere letanien eta letainen artetik, hirriz ari zen goxoki.
Barb Sup 138.
Agiña fuerte eta / letagiñ zorrotzak.
Tx B II 128.
Letagiñak arteetan zorrozten ditu.
Or Mi 53.
Igesi juan ikusi orduko / leoi zar baten letañak!
Yanzi 230.
v. tbn.
Noe 120. JMB ELG 48.
LETAGIN-HEZUR.
"Litain-azur (B), mandíbula" A.