goiburua
artzaintza.
tradizioa
Tr. Documentado en autores meridionales (tbn. en Xalbador). Las formas artzaintza (única en vizcaínos) y artzantza se encuentran en proporción similar. Hay artzaitza en N. Etxaniz.
sense-1
(V, G, B; H),
artzantza (G; Lar -rz-
),
artzaitza (Lar -rz-
)
Ref.:
A (artzango, artzaintza);
Iz ArOñ (artzaiña)
.
Oficio de pastor; pastoreo.
"
Artzaintzaia orrek eitten dosku
"
Iz ArOñ s.v.
artzaiña. v. artzaingo.
Egiten du, bada, Jesusek bere arzanzan emengo arzairik onenak berean egiten duena.
Mb IArg I 311.
Arzaiak bere onagatik egiten ditu bere arzanzako gauzak.
Ib. 311.
Neure Arzaintzako lan eta egin biarren artian .
(1820)
"Ministerio Pastoral"
.
RIEV
1934, 681.
Gauza jakiña ta sinistgarria da nekazaritzako lanbidea dala artzaintzaren ondorengoa.
Izt C 230.
Artzaintzako lanbidea dala txit anziñakoa.
Ib. 220.
Artzantzako bere lanen erdian.
Arr Bearg 278 (ap. DRA).
Bear ez dan bezela artzaintza egiteagatik.
"Pastoreo abusivo"
.
ForuAG
313.
Artzantzako eginkizun arrunt eta gaitzgabeetan eraman du bere denbora guzia.
Mok 6.
Jaungoikoak autu au beste artzantza baterako.
Lek EunD 21.
Trikuarri asko mendi aundien gañetan daude [...]; artzantza neguan ezin litekean tokietan.
JMB ELG 68 (41 arzantza).
Artzaintzak geiegi lotzen nintxiokan.
Etxde JJ 41.
Jose Maria Caballero jaunari. [...] Zure artzantzak ondoren onak / nabarmen azaldu ditu.
Basarri 42.
Eztaukate ez artzaintzarik ez nekazaritzarik; are gutxiago iñungo industriarik.
Vill Jaink 16.
Aita-semeak basotik edo artzaitzatik nekatuta eltzen ziranean.
NEtx LBB 96.
Serbitu zitun nekazaritza, / artzantza eta basoa.
MMant 165.
v. tbn. Xa Odol 95. Larre ArtzainE 337. Artzantza: Olea 237. BasoM 12. Alkain 127.
azpisarrera-1
ARTZAINTZAN.
Trabajando como pastor, en el pastoreo. "Pastorear, hacer oficio de pastor, arzantzan, artzaitzen ibilli" Lar. v. ARTZAINGOAN.
Gizaki anitz sartzen dira arzanzan besteren ardiak zaitzeko.
Mb IArg I 309.
Bada nere arzanzan etorri zaizkit arza ta leoia ardiak eramatera.
Ib. 349.
Artzaintzan zebillen mutil gaztetxoa gudara irten zalako.
Izt C 505.
Arteraño mutil gaztetxo, artzantzan baizik etziekiena zan.
Lard 163.
Badet beste [seme] bat ere, artzantzan dabillena.
Ib. 163.
Azken aldian, artzaintzan jardun zuen mendietan.
Goñi 23.
Artzaingoan (artzaintzan) ere ibilia naiz, lurrinontzietan bezela.
A Ardi 3.
Artzaia naiz ni / ta artzaintzan nabil / orain iru bat urtean.
Jaukol Biozk 24.
Soloetan arazorik ez eukienetan, gizonezkoak baso-lanari egiten eutsien, batzuek artzaintzan, ikezginen besteak.
Akes Ipiñ 22.
Asko maite ebazan Josetxok ardiak eta pozarren ibilten zan artzaintzan.
Bilbao IpuiB 175.
Asia zan noiz-beinka aitarekin artzaitzan.
NEtx LBB 94.
Gazte-denboran ibillia naiz / ni're piska bat artzantzan, / bildur gogorra izaten gendun / denboralien mudantzan.
Uzt Sas 61.
Haur nintzaneko, aitak erranik / ardiak goberna nitzan, / plantatu nintzan artzaintzan.
Xa Odol 97.
Mutill au nere morroia da; inguru ontan dudan artaldearen artzantzan ari zait.
Berron Kijote 58.
azpisarrerakoSense-1.1
Eta bere artzaintzan zebillela, norbaitek zirikatzen bazuen [...].Muj PAm 23.