I.
(Sust).
1.
"(L?, BN?), carta"
A.
v. gutun.
Zure señoriaren kutuna nuen errezebitu.
CartEsp
464.
Nere ezagunai ta adiskideai bialtzen dioztedan kutunak.
Lar Carta a Gandara 161.
v. tbn. It Fab 164.
2.
(V, G; Lar, Añ, Aq 404 (G), H)
Ref.:
A; JMB AEF 1924, 167; Arin AEF 1955, 120; Iz ArOñ; Etxba Eib; Elexp Berg.
Amuleto.
"Haciendo de ellos nóminas que las llaman kutunak, para con estas reliquias defenderse de los truenos, relámpagos y la piedra llovediza"
IC II 47.
"Relicario, bolsita de reliquias"
Lar, Añ.
"Bolsilla cerrada que se trae al cuello con alguna cosa preciosa"
Aq 404.
"(Vc, ...), escapulario"
A.
"Amuletos de carbón"
JMB AEF 1932, 104.
"Papel con una invocación en latín [...] se sujeta de algún modo al cuello de la res enferma"
AEF 1955, 165.
"Bolsita que se llevaba al pecho con cosas bendecidas, ruda, apio, azentzio, urdiña..."
Iz
ArOñ
.
Cf. Ido DocInq 89: "Si las criaturas tienen cotunas, que son nóminas o reliquias, el demonio ni las bruxas no tiene poder para los llevar al aquelarre".
Atozea, eta erlikia oriek kutunen bat, edo zer dira?
AA I 539.
Done Simon buruzariari / eman izan zenion kutuna.
Izt Po 50.
Papar gañean Ama Mariaren kutun bustia.
Ag G 359.
Gaur ere gaitz batzuetan kutuntzat erabiltzen dira [gatzarriak]
.
Arzdi LEItz
86.
Eiztariai laguntza eta adur ona lortzeko kutun batzuek.
JMB ELG 49.
Urte danean eukitzen zan kutun ori lepoan.
And AUzta 67.
v. tbn. Gand Eusk 1956, 224 (V-gip).
3.
(
V-gip ap. Etxba Eib
; Lar,
Añ,
Izt,
H,
A (que cita a Apaol)).
Favorito, amigo predilecto, persona más querida.
"Confidente, amigo estrecho"
Lar, Añ.
"Favorita"
Izt.
"
Ah nere biotzeko kutuna!
"
Etxba Eib.
Cf. infra (II).
Teologo guzien gallurra, Fedearen obea, Eleizaren kutuna.
Lar SAgust 4.
Ez dago galdua [zure biotza] ; nerea izango da zure biotzaren kutun.
(Interpr?).
Ib. 15.
Ama [...] Erregiñaren konfianzarik andieneko kutuna zan.
Cb Just 19.
San Josepe zorionekoa izango da nire biotzeko kutuna.
Añ
LoraS
160.
Beren gogo ta biotz guziarekin daude beren kutun ta adiskide laztan ardoagan.
AA III 365.
Gipuzkoatarrak izan ziran Erromako Aginde andiaren kutunik maiteenak.
Izt C 276.
Bere biotzeko kutuna.
EE 1882a, 130.
Inazio du orrek bere kutuna.
Apaol 108.
Neure iaun eta kutuna.
Azc PB 172.
Eladitxo zan lenengo aldiz / zure begiko kutuna.
Echta Jos 232.
Lotan dagoan kutunari maitaleak oi dion gisa.
Ag EEs
1917, 211.
Bere kutuna ninduke ta ondo serbituko neuskio.
"Su privado"
.
Or Tormes 95.
Bakaldunaren kutun ixatera eldurik.
Otx 93.
Solas gozo bigun sarkorra kutunarengan isurtzen.
Erkiag Arran 101.
Maitez nago iltear, / zer egiñen, kutuna?
"Carillo"
.
Gazt MusIx 161.
Amak kutun itxu / izango du beti.
And Auspoa
52-53, 224.
Musa atsegiñak, nere kutunak.
Ibiñ
Virgil
92.
v. tbn. AB AmaE 157. A BGuzur 108. GMant LEItz 71. Jaukol Biozk 51. Enb 50. Laux BBa 84. NEtx Nola 10. Amez Hamlet 66. Gand Elorri 211.
(Con sociativo).
Baña, zelan egozan orduan etxean / ta Mari Antonigaz kutunak zirean.
AB AmaE 416.
Tesoro, objeto valioso; cosa apreciada, muy valorada.
Eta gau baten / kentzen deutso kutuna / ta eroaten.
Zav Fab,
RIEV 1907, 531.
Garealako gaur illgo emen, / emon baño len / iñori gure erria, / kutun aiñ maitagarria.
AB AmaE 371.
Orain, orren lekurako, gurea ez dan piñu beltz ori zekartek [...]. Ori ditek emengo kutuna.
Ataño
TxanKan
94s.
4.
(V, G)
Ref.:
A;
Etxba Eib;
Elexp Berg
.
"(Vc, G), acerico, almohadilla de costureras en que se clavan alfileres y agujas"
A.
"
Milla mesede egiten dau zerrautsak etxean, nai txiztu-ontzirako, nai kutunak egiteko (V-m), el serrín presta mil servicios en la casa, sea para la escupidera, sea para hacer acericos"
Ib.
s.v. zerrauts.
5.
(V-och ap. A
),
kukun (V-arr ap. A
).
"Nuez pequeña que vale por toda la partida, en el juego de nueces llamado 'el castor'"
A.
6.
"(S), principe, règle"
Lh.
7.
Arra.
Orri aiek ez dute [...] Izpiritu Sainduaren kutunik.
"Arrham"
.
Or Aitork 181s.
8.
Amante.
Nazala euskalduna, / gure berbetearen / laztan ta kutuna.
AB AmaE 178.