1.
(Bera),
kaiser,
kaesar,
kesar. César; emperador.Cf. MIH 136: Ez ginen hasi inongo enperadore (kaisar, garbizalea bazaitugu), errege, ezta buruzagi ere izatekotan. v. zesar. Tito kaiserrak aginduta katez josita uretara bota zituzten uztarpekoak. AnabEEs 1920, 69.
Bakaldun eta kaiser askok baxen ondo eta biarba zurtasun andijagoz erabilli ixan zittubezala erriko arazuak. Otx 45.
Kaisar-enak, ba, Kaisar-i izkiozute ta Yainkoarenak Yainkoari. OlMt 22, 21 (Lç, SalabBN, Dv, Ker, Samper, BiblE Zesar; He Kaesar).
Apaiznausiak erantzun zioten: Kaisar bai, beste erregerik eztugu. IrYKBiz 496.
Tiberio Kaisar-en agintealdiaren amaboskarren urtea zan. Ib. 38.
Oparri bat, illarri bat, Adriano kaisar-en zizak, eta abar. JMBELG 100.
Etxe au, Yaurlari Yauna, Kaisar nere yabearena duzu. GoenY 1934, 98.
Gutartean neurgarri egin zan eta Kaisar-i zerga biurtu zion. OrAitork 105.
Sinestun guztiek agur egiten dizuete, Kesarren etxean daudenek batez ere.IBePhil 4, 22. Txikitxoen bihurrikeriekin Kaisaren semea [=Felipe II] baino jasankorragoak ez diren Estatu Batu eta lagunen begi aurrean. (In MEIG VI 32
).
azpiadiera-1.1
kaiser.Káiser. Kaiser Parisen ez da sartuko / Wilson bizi dan artian. TxB I 106.
Kaiser jaun orrek jarri nai zuen / mundu guziko nagusi. TxB III 22.
sense-2
2.Emperador, pez espada. Ez zekiat ze arrai ote dan oraintxe amua ziztatu dun ori. Akula bat edo kaisar bat edo marrazo bat. AGoenAgurea 49s.
azpisarrera-1
KAISAR-HERRI.
Imperio. Alde orotarik kaisar-herriari oldartzen zitzaikion germaniarrengandik Europako legorra zaintzeko. MdePr 248.
Erromatar kaisar-herriarengandik laguntzarik ezin lorturik ere. Ib. 248.