I.
(Adj.).
1.
(
V, G; Añ,
vEys (V, G),
Dv (V, G)),
koipatsu (
V, G; Lar,
Dv (V, G),
H),
koipetxu,
koipatzu (
V-gip)
Ref.:
A (koipetsu, koipatsu);
Iz
ArOñ
(koipátzua);
Etxba Eib (koipatsu);
Elexp Berg
.
Grasiento; (hablando de comida) jugoso, sustancioso.
"Graso, pingüe, mantecoso"
, "pringón, sucio" Lar.
"Mantecoso"
Añ.
"Lo que tiene mucha grasa o jugo"
Iz
ArOñ
.
"Mantecoso, sabroso. Porru-salda koipatsua artu dot eta biztu naiz, biziko onduen
"
Etxba Eib.
"
Koipetsu koipetsuak dare usuak
"
Elexp Berg.
Erre baga koipatsu.
"
Sin asar pringar"
.
RS
225.
Eztaukee burdunzijan sartutia baño, samur ta koipatsubak egoteko [usakumiak]
.
Mg PAb 104.
Ezne txito mamintsu ta koipatsuba.
Ib. 104.
Koipatsuago eta gozoagoa dalako [urdai] au.
Izt C 187.
Paper koipatsuagaz.
Azc PB 256 (Ur PoBasc 215 paper mantekiagaz
).
Txapel koipetsuaren egalean.
Ag Kr 150.
Krusallu baltz koipetsuaren egunetako ekanduak.
Ib. 131s.
Mai koipetxuaren gañean.
Ib.
19.
Begi txikiak bezelako maixpuilo koipetsu batzuz beterikako salda gizena.
Lh Yol 21.
Zopa koipetsua.
And AUzta 70.
Amerikanoek Bibliarekin [...] sortzen dituzten saltsa koipatsu horietan guztietan.
MEIG I 189.
v. tbn.
Koipatsu: Erkiag BatB 114. En DFrec hay 2 ejs. de koipatsu.
Gabeko amabietan lixiba jotzen zuten sorgiñena ta beste onelako gezur-ele zar koipatsuak
.
Ag G 139s.
Gaur, suangillen gisa, erdi larru bizirik, or zeudek, izerdi-koipetsu, eguzki berotan kiskaltzen.
Ataño
TxanKan
115.
(Lar, Añ),
koipatsu (H).
Gordo.
"Pingüe, gizena, guritsua, koipetsua, lodia
"
Lar, Añ.
"Fourni de graisse, qui a de l'embonpoint, gras"
H.
Jan edan guria, ta oni darraikon gurari aldra koipetsuba.
fB Ic II 263.
Añ dago baldar, borobill, lindinga ta koipetsu.
Ag G 375s.
Beren aragi koipetsua.
Anab EEs
1919, 85.
Txarriak urten deusku txito koipetsua.
Enb 184.
(V-gip; H),
koipatsu (V-oroz-arr-m; H)
Ref.:
A (lur); Iz ArOñ.
.
"
Koipatsua, [...] gras, fertile. Lur koipetsua, terre féconde, d'un fond riche"
H.
"
Txindurlurra baiño koipetsuago
"
Iz
ArOñ
(s.v. ota-lurra).
Lur argaleko muntegijan azi dirian landara gaztiak iragoten badira lur koipatsuko basora.
Mg PAb 126.
Mendi koipatsuai ixurten zaiezkaten berenezko izerdi ezadetsuen bidez.
Izt C 4.
2.
(V, G ap. A
; vEys, VocCB
→Dv),
koipatsu (V, G ap. A
).
Adulador; (el) que tiene buenas palabras.
Bere itz-leun koipatsuakin, bere on eta probetxua besterik billatzen eztu.
Arr GB (ed. 1960) 91.
Itzak bakarrik egipen barik / berialaxe dagoz galdute, / eta euzkotar "koipatsueri" / Euzkadik onan esango dautse.
Enb 47.
Euskaldunen alaba izanarren, Kadiztar bat bezain etorri-biziduna eta itz-koipetsu zen.
Etxde Itxas 80s.
¿Cómo está, señor Cabo? --esan zion koipetsu guardazibillari.
Ugalde Iltz 41.
Jauntxu madarikatua... ta aren menpeko adurti ta koipatsuak, bizkar-azur manuak.
Erkiag BatB 128.
3.
"Soberbio, vano, orgulloso, [...] koipatsua
"
VocCB
.
(s.v. urgullutsu)