OEH - Bilaketa
157 emaitza piko bilaketarentzat
Sarrera buruan (24)
- 1 piko
- 2 piko
- 3 piko
- piko
- PIKO ETA PIKO (2 piko)
- abo-piko
- AHO-PIKO (aho)
- AITZUR-PIKO (aitzur)
- AIZKORA-PIKO (aizkora)
- DANTZA-PIKO (dantza)
- DANTZA-PIKO (1 piko)
- EIHERA-PIKO (eihera)
- GARRAIO-PIKO (2 garraio)
- IBAI-PIKO (1 ibai)
- KIRTEN-PIKO (kirten)
- MALDA PIKO (1 malda)
- piko-belar
- PIKO EMAN (1 piko)
- PIKO GAIXTO (1 piko)
- piko-miko
- PIKO ONA EDUKI (2 piko)
- PIKO-UKALDI (2 piko)
- PIKOZ PIKO (1 piko)
- SUHATS-PIKO (suhats)
Sarrera osoan (133)
- abo-miko
- aho
- 1 aire
- aitzin
- aitzur
- aizkora
- aiztur
- alfer
- apezpiku
- 1 aran
- arrimatu
- arrotz
- artatze
- 1 aski
- astoketan
- atzealde
- aurreratu
- 1 auzi
- azpi
- bakar
- bakoitz
- 1 baltsatu
- 1 baratze
- 1 barren
- basehiza
- 1 bastatu
- behar
- beltz
- bigarren
- burfudiatsu
- buruzpiko
- dailu
- dantza
- dosean
- eihera
- 1 epai
- erasia
- ernegatu
- eskailera
- fiko
- fruta
- gaizkondu
- 2 garraio
- geldialdi
- gerripeko
- glukosa
- golde
- grada
- guritu
- harro
- hosto
- 1 huts
- 1 ibai
- ike
- ilun
- intxaur
- ipuin
- 1 jaki
- jangura
- jauzi
- kaskako
- 2 ke
- kirten
- kritika
- landatzaile
- lantzeta
- 1 laratz
- laurogei
- lehenbizi
- lerrozkatu
- libera
- liluratu
- lurrestali
- mahats
- 1 malda
- martutz
- 2 melatu
- 2 mendu
- merlatu
- mihi
- minki
- 5 morro
- mundu
- muxarka
- neurtu
- oin
- ostiral
- perilla
- 1 pika
- 2 pika
- pika-belar
- 3 pikatu
- 1 pikoi
- 2 pikoi
- pikolari
- 1 pikondo
- 2 pikondo
- pikotto
- pikotxo
- pikoño
- 1 piku
- pikuar
- pikupasa
- poltsa
- 1 sakaila
- seinaletsu
- seko
- 1 sendatu
- sikatu
- soinu
- solas
- sorgin
- suhats
- 2 tallo
- tresean
- 1 txermen
- 2 txorro
- unean
- usaia
- usain
- uste
- uztapiku
- xede
- xirribikari
- zaharoaldi
- zahato
- zizta
- ziztako
- zizti-zazta
- 1 zori
- zorrotz
- zulo
- zurdunpa
goiburua
minki.
tradizioa
Tr. Documentado en autores septentrionales, en el s. XX tbn. lo emplean algunos meridionales como Lizardi u Orixe. La forma mingi sólo se encuentra en Leiçarraga.
sense-1
1.
(B, Sal, R ap. A; SP, Urt I 94 y II 7, Lar, Añ, Dv, H),
mingi.
Amargamente. " Minki nigar egitea, pleurer amèrement" SP. " Minki arranguratu zen, il se plaignit amèrement" Dv.
Kanporat ilkhirik Pierrisek nigar egin zezan mingi. Lç Lc 22, 62. Haur batek minki eginen du nigar ikusten badu amari emaiten zaiola lanzeta piko bat odol atheratzeko. SP Phil 475 (He 481 miñki). Hain minki nigar egiten ziela, nun [...]. AR 170. Gerlate huntaz dire minki orroituko. Lg ( in Iraultza 122 ). Bere bekhatuen gainean minki nigar eginez. Laph 33. Negar egin zuen minki. Leon Mt 26, 75 (He minki, Lç mingi; TB garrazki, Ur saminkiro, Ip mingarki, Echn kireski, Samper amargoki, Ol samiñez, BiblE saminki).
Amargamente. " Minki nigar egitea, pleurer amèrement" SP. " Minki arranguratu zen, il se plaignit amèrement" Dv.
Kanporat ilkhirik Pierrisek nigar egin zezan mingi. Lç Lc 22, 62. Haur batek minki eginen du nigar ikusten badu amari emaiten zaiola lanzeta piko bat odol atheratzeko. SP Phil 475 (He 481 miñki). Hain minki nigar egiten ziela, nun [...]. AR 170. Gerlate huntaz dire minki orroituko. Lg ( in Iraultza 122 ). Bere bekhatuen gainean minki nigar eginez. Laph 33. Negar egin zuen minki. Leon Mt 26, 75 (He minki, Lç mingi; TB garrazki, Ur saminkiro, Ip mingarki, Echn kireski, Samper amargoki, Ol samiñez, BiblE saminki).
sense-2
2.
(L ap. A
; Lecl, Dv).
Dolorosamente; fuertemente, vivamente (ref. a dolores, penas, etc.). " Minki hunkitua izan zen, il fut vivement touché. Minki zaurthua du bihotza, il a le cœur profondément blessé" Dv. "Con dolor" A.
Zinez eta mingi gure bekhatuéz dolu eta urriki dugun. Lç Ins B, 4r. [Liztorrek] mintki ausikitzen dute. ES 197. Hark miñkiago sentitzen baititu eta agerikiago ikhusten korrupzionezko estatu hunen eskasak. Ch I 22, 2. Dabitek ikhusten zuen eta sentitzen minki bera zela desmasia handi haren ithurburua. Lg I 322. [Phena] heen bere bihotzian minki seinditzia. AR 189. Xinaurriak ausikitzen miñki dio ondagora. "Le pique au talon" . Gy 54. Ausiki miñki besotik baitzuen. Ib. 318. Min sogor batek arturik gauzkanean, ezertako ez dagola iduri zaio gure buruari; baiña miñ artaz minki oroitzen da beintzat. Or QA 143.
Dolorosamente; fuertemente, vivamente (ref. a dolores, penas, etc.). " Minki hunkitua izan zen, il fut vivement touché. Minki zaurthua du bihotza, il a le cœur profondément blessé" Dv. "Con dolor" A.
Zinez eta mingi gure bekhatuéz dolu eta urriki dugun. Lç Ins B, 4r. [Liztorrek] mintki ausikitzen dute. ES 197. Hark miñkiago sentitzen baititu eta agerikiago ikhusten korrupzionezko estatu hunen eskasak. Ch I 22, 2. Dabitek ikhusten zuen eta sentitzen minki bera zela desmasia handi haren ithurburua. Lg I 322. [Phena] heen bere bihotzian minki seinditzia. AR 189. Xinaurriak ausikitzen miñki dio ondagora. "Le pique au talon" . Gy 54. Ausiki miñki besotik baitzuen. Ib. 318. Min sogor batek arturik gauzkanean, ezertako ez dagola iduri zaio gure buruari; baiña miñ artaz minki oroitzen da beintzat. Or QA 143.
sense-3
3.
(Lc, BN-baig ap. A; Dv, H),
mingi,
mintki.
Encarecidamente. "Minki othoiztu zuen, il le pria instamment" H. "Minki galdegitea, demander avec instance et sentiment vif de besoin" H.
Behar diogu Jainkoari miñki othoitz egiñ. Ch I 16, 1. Othoizten zuen minki etzezan herri hartarik etxa. HeH Mc 5, 10 (He handizki, Dv othoitz errekeika, Ol arren ta arrenez, BiblE otoi eta otoi). Eta minki zuen othoizten. Dv Mc 5, 23. Nahi du kobesarazi: "bai, kobesatu nahi dut", dio eriak; bainan ezdu deus gehiago erraten. Apheza mintzo zaio minkiago. Hb Egia 15. Minki derrautzut: barkatu! Iratz 101.
Behar diogu Jainkoari miñki othoitz egiñ. Ch I 16, 1. Othoizten zuen minki etzezan herri hartarik etxa. HeH Mc 5, 10 (He handizki, Dv othoitz errekeika, Ol arren ta arrenez, BiblE otoi eta otoi). Eta minki zuen othoizten. Dv Mc 5, 23. Nahi du kobesarazi: "bai, kobesatu nahi dut", dio eriak; bainan ezdu deus gehiago erraten. Apheza mintzo zaio minkiago. Hb Egia 15. Minki derrautzut: barkatu! Iratz 101.
azpiadiera-3.1
Intensamente, profundamente, sinceramente.
Zurekiñ minki bat egiñak, debozionez ukituak. Ch IV 17, 5. Norbait edo zerbait minki maithatu izan denaren eredura. Dh 118. Arena gaur agirian txalokatzen dedan bezin egiazki ta minki, gaitzetsi ere egiten det Lizardiren eginbidea. Ldi IL 92.
Zurekiñ minki bat egiñak, debozionez ukituak. Ch IV 17, 5. Norbait edo zerbait minki maithatu izan denaren eredura. Dh 118. Arena gaur agirian txalokatzen dedan bezin egiazki ta minki, gaitzetsi ere egiten det Lizardiren eginbidea. Ldi IL 92.
sense-4
4.
Agriamente, ásperamente, duramente.
"
Minki mintzatu zaion, il lui parla avec aigreur"
H.
Burasoak eta nausi etxeko-Andreak edo, ez dire aski erneak bere umeen eta sehien gainean, edo bortitzkiegi eta minkiegi agertzen dire hekin alderat. Lg II 177.
Burasoak eta nausi etxeko-Andreak edo, ez dire aski erneak bere umeen eta sehien gainean, edo bortitzkiegi eta minkiegi agertzen dire hekin alderat. Lg II 177.
minki
-
minki. Tr. Documentado en autores septen...
-
1. (B, Sal, R ap. A; SP, Urt I 94 y II 7...
-
2. (L ap. A ; Lecl, Dv). Dolorosamente; ...
-
3. (Lc, BN-baig ap. A; Dv, H), mingi, mi...
-
Intensamente, profundamente, sincerament...
-
4. Agriamente, ásperamente, duramente. ...
<< mihi 0 / 0 5 morro >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
