(V-ple-m, G-goi ap. A),
apax (V, G, AN ap. A
),
apatxe (V-ple ap. A
, G-bet),
apatxo (G),
apatxu (V-arr ap. A
),
apaz (V-m-gip ap. A
) .
(Voz infantil que hace referencia a la acción de sentarse).
"Sentarse (voc. puer.)"
A.
v. 2 apa.
Bai, su ondorako giro obia dago... Apatxo! Zeren gañean itzegingo degu gaur, Pantxiku?
GipNek 1904, 6.
Pitxitxo ta maitetxo, pa neri ta ma orri, gure poxpolin ta gure krabeliñ, goazen apapa ta jarri apatx.
Ag G 367.
Gaurko naiko da. Apatxe, ederra, / apatxe amaren altzoan.
Zam EEs
1917, 195.
Apatx, orain!... Biyoaz / oñetakuok gora, / abea yo arte.
"
Sentémonos ahora"
.
Ldi BB 6.
Ederki zegok!... Apatx ementxe.
NEtx Antz 103.
APATX EGIN (V-gip; apasegin Dgs-Lar 5),
APATXO EGIN (V-arr-gip),
APATXI EGIN (V-gip).
Ref.: A Apend; Etxba Eib
; Elexp Berg. Sentarse (en el lenguaje infantil). "Sentar, apasegin" Dgs-Lar 5. "Apatx eizu amatxon onduan, mama erateko" Etxba Eib. "Apatxi eiñ nere altzuan, otsuan ipuiña kontaukotsut eta. Apatx eiñ ere bai" Elexp Berg.
Ta umetxoen antzera egiñik apatx, / asi dira berriketan. Guk ezin uler!
Olerti 1960, 210.
Sartu orduko silla zabal zabal batean apatxu egin zuan.
EgutAr 14-11-1960 (ap. DRA
).
Pagondoan apatx egiñik, / buruak illuna dario.
NEtx LBB 254.
APATX ETA APATX.
Tranquilamente, apaciblemente.
Etorri naiz asko maite dedan Zumaiara; [...] Euskalerriko itxas-bazterrean, ondar biguñaren gañean, apatx eta apatx urte ta mendeetan zoriontsu bizi dan urira.
Inzag Eusk
1926 (3-4), 125.