Harremana

    OEH - Bilaketa

    2945 emaitza leon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    berriro.
    tradizioa
    Tr. La var. propia de la trad. vizcaína es barriro, aunque hallamos berrido en algún texto vizcaíno de Guipúzcoa (San Martin); berriro en Erkiaga (Arran 173, en una sola ocasión) es probablemente errata.
    sense-1
    1. (V-gip, G, AN; VP 8v, Lar, Añ, VocCB , Dv, H, A DBols); barriro (V; Lcc, Lar, Añ, Dv, H, A DBols, Zam Voc); berrido; barrido (V-gip) Ref.: A (berriro, barriro); Etxba Eib; Elexp Berg.
     De nuevo. "Nuevamente" Lar, Añ. "De nouveau" Dv. v. berriz, berritan, berriroki (2). Tr. Documentado en textos meridionales desde Beriain; es relativamente más frecuente entre los vizcaínos. Al Norte sólo se encuentra en Etcheberri de Sara y en Haraneder (en el primero, y en alguna ocasión en el segundo, acompañado de berriz). En DFrec hay 319 ejs. de berriro y 23 de barriro.
    Juntatu zuen bere arima bere gorputzareki, eta asi zen berriro bizitzen. Ber Doc 110v. Zelan sortu zan barriro ostera Birjineen sabel santaan izanik eternoa eta finbakoa? Cap 30. Arekin berriro juntaturik eta uniturik gelditzea. OA 35. Bai halaber Aristotelesen liburuak lehen hekien hitzkuntzaz iskiribaturik ohi zeudezinak, zeren galdu baitzitzaizten, berriz berriro bere hitzkuntzara itzuli eta ganbiarazi zituzten. ES 402. Eternoa izanik, nola konzebitu ze berriro? El 36s. Zeinbat bider koronetan dogun geuk barriro aen majestadea. Urqz 14. Esan egiozu berriro ar gaitzala bere semetzat. Lar SermAzc 57. Gizon baldinetariak berriro sortzen ez bada urez eta Izpiritu Sainduaz, ezin sar daitekela Jainkoaren Erresuman. He Io 3, 5. Baldin berriro berriz sortzen ez bada. Ib. 3, 3. Itxe bera ongitzeko, berritzeko edo berriro jasotzeko. Mb IArg I 221. Beñ ta berriz edo berriro biurtuaz. Cb Eg II 10. Zeren Aldareko Sakramentu adoragarrian aidetasun ori bera berriro ta ederkiago lotu ta estutzen dan. Cb Eg III 381. Azken Juizioko egunean berriro piztuko dira. Ub 157. Konfesioko eguna biz nola jaitegun berria, zeintan berriro jaio daien arima zerurako. (372). LE-Ir.
    ( s. XIX) Gorde zitubala kutxa onzi moduko baten, nun bere gorde zirian animalia batzuk, gero barriro geitu zitezan. Mg PAb 185. Zerutar guztien laguntzan agertzen da Jesu-Kristo, barriro aragitu ta iltera legez. Añ L1 87. Eta argatik berriro etsaiak Jaungoikoari eskatu zion eskualdia edo lizenzia eman zegiola. Gco I 453. Urliak idiki zuan berriro atea, eta biurtu ziran bekatura. AA III 493. Ta eurak jirauko zaitubee barriro, Jesus onari eskerrak emotera. fB Ic III 301. Amen esanagaz barriztetan dituguz edo barriro egiten dituguz zazpi eskari edo petizinoiak. Astar II 266s. Ez badu buruan bataiatu baizik al duen lekuan, berriro egin bear du buruan? CatB 56. Bein baño geiagotan / zure esanakiñ / ipui oiek berriro / oi nituen egiñ. It Fab 15. Moluka eta Manilasko Ugarteak berriro artu ziradenean. Izt C 492. Eta barriro ukatu eban juramentubagaz. Ur Mt (V) 26, 72 (Arriand barriro, Ol, Or, IBe berriro; Ker barriro be; Lç, HeH, Dv, Ur, Ip, Echn, Leon berriz, He, IBk berriz ere, SalabBN, Samper bigarren aldian, TB oraino). Geldituten dan patza bustitzen da eta barriro iminten da prentzan. Ur Dial 104 (It, Dv, Ip berriz). Eta tximistak, turmoiak, eta tronpeta-soñua, len bezala, berriro asi ziran. Lard 78. Goguan izango det, / bai, gaurko eguna, / berriro biyok alkar / ikusi deguna. Bil 97. Bere itz eta sentidu guziak berriro, Jainkoak ala naita, biurtu zitzaizkanean. Aran SIgn 25. Pekatu egin dan bakoitzian / Jesus berriro josten da. PE 23. Oraiñ berriro etxetik ateratzen asi da. Sor Bar 53. Gauza onak ematen du gogua, ta itz onak berriro aditzekua. Bv AsL 111. Nok asmau nik barriro eginda tematu, / Berba txarrakaz alkar gendula lotsatu? AB AmaE 254. Zoaz konfesatzera, zere debozioai berriro ekiñ zaiezu, eta biziera berria asi zazu. Arr May 78s. Asi zan barriro Kose Kusto igesi. A BGuzur 111. Barriro pekaturik ez egiteko gogo eta asmo sendoagaz. Itz Azald 178.
    ( s. XX) Berriro beste soñu aundi bat aditzen du. Goñi 27. Baña len legez diraut barriro, ori arpegiko narruori zaurittu barik enazala egongo luzaro. Echta Jos 44. Astiro astiro, ezetz ta baietz, lelo arduratsuagorik etzeukaten ta, aspaldietakoa berriro aztertzen. Ag G 173. Orain berriro ezkondu bearrean zerate noski, e? Urruz Zer 68. Barriro obenik bein be ez egiteko eskarra emodazuz. KIkV 116. Nola gizon egin zan eta zer egin zuan Jaungoiko semeak berriro zerura igo artean. Inza Azalp 21. Pernando, gaizki ari zera: egizu berriro Aitaren. Muj PAm 50. Eta bidiari barriro ekin eutson, negarrez urtuta. Altuna 100. Emen berriro / maiteko dezu / ia aztu zaitzun Jainkoa. Jaukol Biozk 26. Ta igaro ebaneko, sartu nintzan etxera barriro, ta Jesus baten irauli neban guztia goi ta be. Or Tormes 75. Andik laister entzun genun berriro aren mintzo dardarakorra. Or Mi 146. Barriro diñot, zek erain dautzu orrenbesteko utsuna? Enb 71. Euzkeldunak, urrengo ziarkaletik bidia laburtu eta beriala barriro aurrian agertu yakezan. Kk Ab II 179. Gaba igarota, oi dan lez, eguna etorri zan barriro. Otx 49. Ta, aruntz lagun-eginda / puska batean, / emen datoz berriro, / ega-iraulka pozaren / pozean. Ldi BB 44. Gerora ere, berriro alkarrekin yardunak gera. Ldi IL 147. Nik urratu dezaket Yainkoaren yauretxea, eta iru egunez berriro eraiki. Ir YKBiz 476. Kistar-siñeskuntzea biztu ta oitura onak sartu bear dira barriro gizartean. Eguzk GizAuz 186. Zer bear dek? Zer nai dek? Neskarekin berriro asi? ABar Goi 46. Berriro, Bogotan egin zuan lez, ixilldu egin zion gertaera ori. JAIraz Bizia 120. Andik egun batzuetara berriro bildu ta zuaitz aldaketa egin zuten. Munita 32. Zure gaitza berritu zitekean, Joakin. Berriro asiko ziran zure susmo ta maite-kezkak. NEtx Antz 98. Orra nola alkar ikusi zuten berriro aurtzarotikako bi adiskide zarrak. Etxde AlosT 68. Zuk nahi ala ez, gaurtik hamar egunen barru hemen izanen nauzu berriro. Mde HaurB 81. Egun gutxi buru, ni an ez nintzala, sukarrak berriro arturik, il zan. Or Aitork 81. Oker jokatu banuen bein, zuzen dezadan orain oker ura, ta asi nadin berriro bizitzen. Txill Let 106s. Radio au prantsesa dozu. Zoiaz berrido dendara ta trukian española emoteko esaiozue. SM Zirik 64. Aragi oiek zer bear dute / berriro auts biurtzeko? Basarri 101. Bakarrik dakit, barriro, / pozak argitu nauala. Gand Elorri 188. Eta besteak baietz erantzun. Eta periodistak berriro: Orrelako krimen itxusiak ea nola egin zitezken. Vill Jaink 84. Joandako unea, barriro biurtu eziña. Erkiag BatB 201. Sendatu eta medikuak "alta" eman zidanean, berriro kuartelera joan nintzan. Salav 75. Eta [zezen] burrukalariok eztira ukullu batean berriro bilduko. Ibiñ Virgil 98. Urteak joan eta urteak etorri, emen agertu da barriro, lagun zarraren antzera. Alzola Atalak 89. Utzi zuan berriz ere adarga, gora jaso zuan berriro bere lantza. Berron Kijote 54. Galdu gendun bidea arkitu ote degun berriro. Ataño TxanKan 18. Jai gozo orreik amaitu eta / barriro doaz atzera. FEtxeb 206. Eta ba ote dago esan beharrik ez dela begi-nekea Silvana Mangano berriro ikustea? MIH 234.
    v. tbn. Echag 141. Otag in FrantzesB II 131. Sor Gabon 10. JanEd II 14. KIkG 84. Mok 8. ArgiDL 94. Tx B I 131. Alz Ram 115. Lab EEguna 102. JMB ELG 5. TAg Uzt 295. EA OlBe 30. Ol Gen 1, 11. Zait Sof 60. SMitx Aranz 194. Arti Ipuin 49. Anab Aprika 102. Osk Kurl 59. MAtx Gazt 93. Lasa Poem 117. AZink 74.
    Barriro: CrIc 151. JJMg BasEsc 144. Zav Fab RIEV 1909, 34. CatLlo 25. CatBus 16. Ag Ioan 91. GMant Goi 112. Bilbao IpuiB 142. Akes Ipiñ 17. BEnb NereA 43. Etxabu Kontu 168. Onaind STeresa 70. Gerrika 56.
    sense-2
    2. (AN-gip-5vill-larr; SP, Lar, Dv, H); barriro (H) Ref.: Asp Leiz; Gte Erd 241.
     Hace poco, recientemente. "Nouvellement" SP, Dv. "Recientemente" Lar. "Berriro entzun dut ethorria zarela" H. "Berriro gertatu zen, sucedió hace poco tiempo" Asp Leiz. "Berriro emen izandu da (AN-gip-5vill)" Gte Erd 241. v. 1 berriki. Tr. Documentado en algunos autores septentrionales de los ss. XVII-XVIII; al Sur lo emplean Mendiburu y Ataño.
    Boz batez guziek dute / azkenean aithortu, / Iongoikoaren Semea / berriro dela sorthu. EZ Noel 64. Othoizten zaitut, arren berriro hil hunen arima zeure garaziaz eta miserikordiaz ikhus eta hauteman dezazun. Harb 243s. Segidan da Denis Diapan erregeren ordenaz Pillotukoa irakasten duenak berriro egiñikako iguzkiaren deklinazionearen thaula. INav 145. Zenbeit eritasunetarik berriro sendatua den gizon bat ibiltzen da beharrez, ordean baraxe eta pisuki; gauza bera, bekhatore berriro konbertitua. He Phil 5. Berriro Euskaldunen Errietara etorri den Jesusen Bihotzaren Kongregazioa. Mb JBDev (ed. 1751) 309. Kongreganteai adiraziko die nor diran il diranak, eta nor sartu diran berriro Kongregazioan. Ib. 336. Arraikiago behatzen dio haren ganat berriro, ordean zin-zinez itzultzen denari, ezen ez aspaldion, ordean khar gutirekin yarraikitzen zaion arimari. Lg II 195. Nausia, emazte hau berriro atzamana izan da adulterioan. "Modo" (Io 8, 4). Ib. 175 (He, EvS orai doidoia, Dv orantxe, Leon oraixe, Ol arestixean, Or oraintxe). Berriro xamar entzun dizkit nunbait, aren azken aparitan kantatu nitun bertsoak. Ataño TxanKan 141.
    azpiadiera-2.1
    (Tras orain). "Orain berriro il da (AN-gip)" Gte Erd 241.
    Gehiago ikhusiko dute kuriosek gure ordenuko Aita Caytonek orai berriro egin duen heren ordenako liburuan. Harb 463. Zuei adiraztera nator orain berriro emen zuen bazterretan gertaturikako gauz andi bat. Mb OtGai I 215. Orain berriro arte bere orma zar batzuk txutik iraun ditek. Ataño TxanKan 37. Baroja borrokalaria zen eta borroka borrokaren eske dago beti, orain berriro Fausto Arozenak erakutsi digun bezala. MIH 268. Ez ahal dira itzuli orain berriro San Agustinen "Aitorkizunak"? Ib. 205.
    sense-3
    3. Por primera vez.
    Adin hartan, hirur hogoi urthetaraz gero konzientziarik eztuenaz [...] eztagizula konturik. Eta are gutiago, orduan berriro gaixtakeria pensatzen, eta egiten hasten denaz. Ax 192 (V 129). Itsusi da zahartzeraiño Iainkoaren zerbitzatzen ez hastea, itsusiago orduan ere ez hastea, eta guztietako itsusiena eta gaixtoena, orduan gaixtakeriari berriro lotzea, eta malizian barrenago sartzea. Ib. 185 (V 126).
    azpisarrera-1
    BEHIN ETA BERRIRO; BEHIN BERRIRO v. behin.
    azpisarrera-2
    BERRI-BERRIRO.
    (Intens. de berriro).
    Beste egaztia berri-berriro. Or Eus 315. Berri berriro asi bearra / daukate bizimoduan. Basarri 103. Mutillaren zauria berri-berriro urratua zeraman biotzean. NEtx LBB 15.
    azpisarrera-3
    BERRIRO-BERRIROTIK.
    Desde el principio.
    Egunkaria berriro-berrirotik egin, lankiñak eta abar erosiaz? Ldi IL 79. Ez, Joxe, ez, asi zaite berriro berrirotik. Lab SuEm 209.
    azpisarrera-4
    BERRIRO ERE.
    De nuevo. "Berriro be katarua arrapau dot" Elexp Berg.
    Emongo deuskuzala barriro bere gure eguneango ogia ta yanaria. Añ EL2 247. Zelan esan ez bada barriro bere nik / Danentzako ez dala iñoz tratu txarrik? AB AmaE 256. Berriro ere aizkorari eldu bear izan zioat. Apaol 102. Barriro be lengora? Ag Kr 194. Geiztua, bai; barriro be esango yonat, azalako. Kk Ab I 69. Barrido be aterri biedanien, eurije eingoxok. (V-ger). AEF 1921, 47. Berriro ere Santa Ageda-bidean yarri nai nazute. Ldi IL 137. Sasoia nai lu, berriro ere / ara txango bat eiteko. Or Eus 383. Etxekoen arpegi zorrotzak nabaitzean, berriro ere koldarkeria jabetzen zitzaion. Etxde JJ 67. Ikusleen pozkarioak ezeban neurririk izan eta orregaitik barriro bere txaloka asi ziran. Erkiag Arran 43. Berriro ere ba dakar begitara naste ta guduko ikuskizuna. Gazt MusIx 68. Ze, barriro be emendik? Alzola Atalak 59. Beraz orduan zere burua / eskeintzen dezu lanera, / berriro ere deituko'izute / ondo portatzen bazera. Lizaso (in Uzt Noiz 94). Ostiralian berriro ere / asiko gendun eguna. Uzt Sas 107. Berriro ere trenean sartu giñan. AZink 98. Goazen barriro be etxera. Gerrika 61.
    v. tbn. TAg Uzt 238. SMitx Aranz 82. Munita 62. Basarri 70. NEtx LBB 327. Alkain 30. Albeniz 33. Barriro bere: Enb 137. FEtxeb 19. Barriro be: Eguzk GizAuz 130. Erkiag Arran 161. Bilbao IpuiB 64. Gand Elorri 175. Etxabu Kontu FEtxeb 8.
    azpisarrera-5
    BERRIROKO.
    (Tras orain). Reciente. "Orain berrirokoa da (AN-gip)" Gte Erd 241.
    azpisarrera-6
    BERRIROTIK.
    azpisarrerakoSense-6.1
    a) De nuevo. "Berrirotikan, de nuevo (Darric)" DRA .
    Berrirotik egiten / zauden Donostiya, / ederra bezelaxe / zerade alaia. Echag 80. Berrirotik jo zeban Franzesak ekin-aldi txit bizi bat, eta asi zeban irugarren ta azkenengo asaltoa bere martizti andian zituen soldadurik bikañenakin. Izt C 354.
    azpisarrerakoSense-6.2
    b) Desde el principio.
    Labaka ekarririk / Biañiatikan, / ensaioetan asi zan / berriotikan. EusJok II 29.

    berriro

    berriro
    << berri 0 / 0 1 berro >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper