OEH - Bilaketa

2946 emaitza leon bilaketarentzat

Sarrera buruan (2)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
basamortu.
sense-1
(V, G, AN-gip; Lar, Mg PAbVoc, , Dv, Zam Voc), basomortu (H), basamorto, basamaurtu Ref.: A (basamortu); Etxba Eib; Gte Erd 159 .
Lugar desierto, deshabitado; yermo, paraje desierto y sin vegetación. "Páramo" Lar. "Soledad espantosa" Mg PAbVoc. "Desierto" , "páramo", "yermo" Añ. "Désert" Dv. "Desierto" A DBols. v. basabazter, basaleku, eremu, desertu, mortu. Tr. Aunque documentado por primera vez en Etcheberri de Ziburu (con el sdo. de 'monte'), hasta fechas muy recientes no se vuelve a encontrar más que en la tradición meridional. Hallamos ejs. seguros de 'yermo, paraje desierto y sin vegetación' en Moguel, Lardizabal, Uriarte, Iturzaeta, Altuna, Iraizoz, Arriandiaga, N. Etxaniz, Munita, Anabitarte, Villasante, Tx. Garmendia y Bibl. En cuanto a las variantes, aparte de la más extendida basamortu, encontramos basamorto en Moguel, basomortu en Lardizabal y Munita, y basamaurtu en Otxolua y Arriandiaga. En DFrec hay 14 ejs., meridionales, de basamortu .
Zuen Gurasoak jan zuten basamortoan Mana. Mg CC 219. Ebillen basamortuan atseren ta bakerik artu ezinda. Mg CO 116. Berrogeta zazpi urte dira aurkituten nasala basamortu onetan, ta ikusi ez dodala zeu baño beste personarik. JJMg BasEsc 242. Zer balijo deutsee oraiñ Infernuban berrogeta amar urteko baru gogor, azote, zilizijo, luurraren gañian lo egite, ta Mundutik alde egiñda basamortuban bizi izatiak? Ib. 76. Basamortu baten nago abererik uzubenen lagun eginik. Astar II 139. Alperrik juango da basamorturik itzalsubenera. Ib. 163. Itxiten baditut arako lagun dongaak, usteko dabee iges egin biar dodala basamorturen batera. Ur MarIl 56s. Jesusek basamortura alde egin, eta an bizijagaz, erakusten deusku, izan gaitiala bakartade zaliak. Ib. 103. Baña alde batetik itsasoa eta bestetik basomortua zituztela arkitu ziranean, erausiari eman zitzaiozkan. Lard 73. Moisesek baso-mortuan edo eremuan Israeltarrakin batean bere bizitza egiten asi, eta laster Tabernakulo edo eliza txiki bat eragin zuen. Ib. 81. Bereala agindu erazo zioten Jenobebari juramentuaren bean, basa-mortu artatik sekula irtengo etzala. Arr GB 39. Arri-ta-makill bazijuazen / Basamortuen tartean, / Illera askotan, ixill-ixillik / Mendigaiñ artu artean. Aran CancB III 296. Arratsalde aldera sartu omen zan basamortu batera, emen arkiten zan koba zulo batean gaua igarotzeko asmoan. Zab Gabon 78s. Zelai zabal ta jolas-lekuak / gaur dira basamortuak. AB AmaE 17. Nora biurtu jaku kaiola euskerazko au? / Zelan jarri da aiñ basamortu mututua? Ib. 168. A zer basamortu latz idorrean! Ag Serm 417. Jesukristo gure Jauna, ogetamar urteko zala, San Juan Bautisteagaitik Jordango errekan bateatua izan ezkero, joan zan basamortura. Itz Azald 34. Eremu eta basamortuko Aita bateri itandu eutsen baten, zer egiten eban beti pozik eta bake dontsu bardin baten egoteko. Ib. 76. Eta norbait basamortuan, edo iñor ezdagoen tokian ilko balitz. Etxeg RIEV 1908, 117. Jakin gurarik zer jazoko ete zan beragaz da bere ondasunakaz an basamortuan (desierto) guduak inddarrak artuten bebazan. Echta Jos 335. Gitxik juan gura ixaten dabelako basamortura ta geienak urijetan gelditzen diralako. Kk Ab I 52. Andere-luna (Esfinge) zarra, ludija baxen zarra dana, lekaruan (basamortuban) bixi da, ta gustiz jakittuna ei-da. Altuna 22. Lapurtzar bik gau illunian / Arrapau eben gaixoa; / Basamortu itzal bat orain / Da bere bizi lekua. Enb 65. Basamortuan zelan oi diran / Ibilten artzain zintzoak. Ib. 81. Apirkako basamortuetan eundaka leguetan iñor be (personaik aitu bieda) bixi eztanetan. Kk Ab II 152. Orra ba alako basamortu itxelian umore ederreko jentia aurkitu eben eiztariyak. Ib. 160. Basa-maurtu aretan bixi zan, galbarra baño sollago egozan aitz batzuben ganetxuban eregiriko etxetxu aretan. Otx 106. Ea zertara yoan ziran orduan basa-mortura. Ir YKBiz 152n. Aldegin zuen andik basamortu ondoko alderdira, Efrem deritzan irira. Ib. 361. Basamaurtuan oiuka danaren oiuba. Arriand Mt 3, 3 (Ker, IBk, IBe basamortuan; Lç, Echn desertuan, Hual desiertuan, TB, Ur eremuan, HeH, Dv mortuan, Ip bortüan, Ol basoan, Leon bortuan). Ta, auts eta izerditan, an darrai aurrera / Oñati-erritik erromes-illera / basamortu-zear lugorri-barrena. SMitx Aranz 54. Zuaiztiak, oianak, basoak, larrutu ezkero ezin-bizia, gosea, legorte galgarriak, toki aldatu bearra, lekaroa, baso mortua datoz. Munita 105. Gizonak, basoa larrututa, basamortuak sortu ditu. Ib. 147. Nun eta Arantzazun, gizona! Iñork aditu etzuan basamortu au, Zeruko Amaren agerleku! NEtx Antz 57. Arrazkero, nere ondar gorrizko basamortu onetan, ezta landare bat sortu. Ib. 82s. Aiek ez dakite basamortu ontan bidea irikiteko aizkora bañan matxetea obea dala. JAIraz Bizia 43. Ai, orduan, argiak itzali ta erria basamortu illun biurtu izan balitz nai eukean! Erkiag Arran 172. Bere amesetan, ointxe errietatik eta batez be tabernetatik urrin mendi sikuren batian edo naiz desiertuan bertan basamortuak ziar ebillen. SM Zirik 18. Harri zorrotzak daude hortik, minduko zaitzu oin-zola: / Basamortua, / arantz-ortua, / laga zazu berehala. Arti MaldanB 193. Sei ilabete oiek basamortuan igarotzea gaitzesten dut. Izeta DirG 106. Etxe utsak eta utsean artuak. Ala ere, basamortu gorrian ganbelu-larruzko txaboletan egoteko baño obeak. Anab Aprika 86. Ondarra zuria zan. Tarteka, palmera banaka batzuk, basamortuan galduak bezela. Ib. 36. Gauak basamortuan otzak izaten bai-dira. Ib. 69. Nun edo nun ur bizirik ezpalego, ez lirake basa-mortuan ur bizien gezurrezko iduri oiek nabariko. Vill Jaink 151. Basamortuan eta mendi goienetan zintzilik ikusten ditugun gure basarri paketsuetan. NEtx LBB 12. Ai, ene maite, zu noiz ikusiko / emen nabil ametsetan, / zure izena adituaz / basamortuko aide onetan. Ib. 345. Aurtik-azue basamortuko urtegi hortara. Bibl Gen 7, 22 (Urt desertu, Ur eremu, Dv mortu). Basamortuetara joaten ei-ziran santuak kristiñauen lenengo denporetan demoniñuekin burrukan egiten. Alzola Atalak 35. Basamortuan emen gaudezi / salbajiaren moduan. Auspoa 77-78, 292. Basamortu ta oianetan beren andereenganako gogaetan ziardutela. Berron Kijote 98. Arkaitz legor, basamortu bat besterik ez dek gañ ura. Ataño TxanKan 236. Basamortuan bizi dira santu ta santa areik. Onaind STeresa 21. Sahara aldean edo olako basamortu batean egokitu ezkero. TxGarm BordaB 74. Basamortu biurtuz / ardien lekua. Ayesta 20. Basamortuak eztiro lore-fruiturik ekar. Larre ArtzainE 354. Maiteago dugu lagunartea basamortuko bakartasuna baino. MIH 136.
azpiadiera-1.1
basabortu (S).
Monte. " Basabortü (S), -mortü (S archaïq.), haute solitude" Lh.
Munduaren lau partetan, hetan asko lekhutan / Halako suak ageri dire basa mortutan. EZ Man I 92.
basamortu
<< basaezti 0 / 0 basapiku >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper