Harremana

    OEH - Bilaketa

    2945 emaitza leon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    barkamendu.
    tradizioa
    Tr. Documentado, desde los primeros textos hasta nuestros días, casi exclusivamente en autores septentrionales y navarros (en autores más occidentales sólo lo hallamos en Aguirre de Asteasu y en Txillardegi). En DFrec hay 2 ejs. septentrionales de barkamendu.
    sense-1
    (L, BN; -kh- SP, Urt II 50, Ht VocGr, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Dv, H); parkamendu (Sal; Añ); parkamentu (R; ph- S; Gèze); barkamentu Ref.: A (barkamendu, parkamendu); Lrq (/pharkamentü/).
     Perdón. "Barkhamendu-eskatu, demander pardon. Il serait naturel d'appliquer à ce nom verbal la voix transitive de la conjugaison; mais en Labourd et Basse-Navarre a prévalu l'emploi de la voix intransitive: ainsi l'on dit barkhamendu eskatu da" Dv (este uso intransitivo es propio de eskatu, al menos en los textos antiguos; cf. barkamenduskatu) v. barkamen, barkazio.
    Egundano ezta izan ez izanen iagoitik / bekhatore hain andirik ezetare satsurik, / bere bidian iaugin bada zuri gomendaturik, / ukhen eztuien barkhamendu zure amorekatik. E 103. Othoi egik Ieinkoari deien barkamenduia. Ib. 17. Orhituki igandian behar dugu pensatu / zenbatetan egin dugun aste hartan bekhatu; / orhit eta Ieinkoari barkhamendu eskatu. Ib. 27. Hanbat gure bekhatu guziez barkhamendu ukhaiteko, nola Iainkoaren aitzinean fabore eriden eraziteko. Lç Ins G, 4r. Baina Iainkoaren miserikordiatik eta ontasunetik gure barkamendu guzia ethorri behar da. Ib. E 6v. Nola bainagotzu humilki neure bekatuen barkamenduaren eske. Mat 237. Zuk emeki eta amoriozki deithu nauzu zeure gana, eta zure ontasunagatik barkamendu prometatu. Ib. 228. Erdesten du barkamentua bere bekatuen gatik zor zuena. Ber Trat 107r. [Erho dela] bai halaber bekhatua dagiena munduan / berdin izanen duela barkhamendu zeruan. EZ Man I 35. Eskaleren oñean da barkhamendu eskatzen. EZ Man II 47. Barkhamendu eta garazia ardiesteko othoitza. Harb 235. Igurikitzen dioela bat bederari Iainkoaren pazientziak, bere bekhatuen neurria betha arteiño, kontua konpli arteiño: eta hura konplituz gero eztela gehiago igurikitzerik, eta ez barkhamendu erdiesterik. Ax 112 (V 75). Bekhatua zurea da, barkhamendua da enea. Ib. 112 (V 74). Huts egiten zuenak ihes ahal zeidikeien al bazegien, baiña atrapatuz gero, etzuen barkhamendurik, begiak galdu behar zituen. Ib. 346 (V 230). Zure neurrigabeko miserikordia hobe zait barkhamenduaren ardietsteko, ezen ez nik neure ustez dudan iustutasuna. SP Imit III 46, 5. Bere bekhatiaren barkhamendia irabazi. Tt Onsa 43. Niri eman darotazun bezalako barkhamendu bat izateagatik, ene gisa ethorriko dire zuregana justu guziak. Gç 44. Eskümükatiak parkamentiaren ükheiteko, zer egin behar dü? Bp I 116. Zeren bekhatu guzien barkhamendua, eta gure salbamendua, Jesu Kristo Gure Jaunak ardietsi baitzarokun. ES 387. Egiazko urrikiak, eta bihotzeko humiliazioneak sor arazten du barkhamenduaren esparantza. Ch III 52, 3. Hobe düzü enetako zure miserikordia hüts eztaitiana pharkamentiaren jardiesteko eziez ene jüsto izateko ustekeria. Mst III 46, 5. Barnetik heldu den bekhatuaren urrikia ahal da bide bakharra ardietstekotzat haren miserikordiatik, gure gaixki guzien barkhamendua. Lg I 257. Barkamendü galdegin zakon bere Aitari bere Borredüendako. CatLan 43. Barkhamendu akorda diezadazu, nik zure amoreak gatik bihotz onez ofentsatu nautenei akordatzen diotedan bezala. Brtc 31. Gonbidatzen ditu ihesi dabiltzanak, barkhamendua prometatzen diote bere etsaiei. Ib. 245.
    ( s. XIX) Bekatua kitaturik / Barkamendu galdatzen. Monho 112. Esperatzen dut Zure Ontasun, ta Urrikaritasunean nere bekatuen barkamendua emanen didazula. Añ CatAN 72s. Orrí apegatzennáiz, ta eztút utzíko, emandezádan arteo bere bedeizioa, ta salbázio eternoarén beiméndea, eta preséntean ene bekátuen barkaméndua. LE Ong 123v. Eskatzendiót lenik emandezádala bekátuen barkamentu ósoa. Ib. 31v. Zer egin al dezakegu bekatu izugarri oen barkamentua Jaunagandik iristeko? AA II 124. Barkhamendu, o! nere Jainkoa. Dh 108. --Zer da Induljenzia? --Yaungoikoari penitenziarekin eman bear zaion satisfakzionearen barkamendua. CatB 69. Komunione Saindu hau izan dadin enetzat bekatu guzien barkamendua. CatLuz 39. Eman izezü bekhatü ororen pharkamentiak, eta sar eraz itzazü dohatsien egongian. UskLiB 25. Pharkamentü, Jauna, bekhatü ezagützen dütüdanez eta eztütüdanez. Ib. 101. Denboran ez badugu / kasurik egiten, / Barkamendurik ez du / Jesusik emaiten. Bordel 201. Urgainen eginen diat zubia / han ereinen ogitto hazi gorria / han jin arte ogizko ophil xuria / ez duk izanen Amaren barkhamenduia. Balad 65. Gure zorren barkhamendua eta erremisionea ardiestekotzat. Jaur 192. Agindu dauku barkhamendua. Ib. 147. Nahi zuketen barkhamendu eskatu seme on eta hautu harentzat. Hb Egia 45. Oi nork bihotz guzitik eta zeruetarainoko deihadarrez barkhamendua eska lezakean! Dv LEd 44. [Xinestan dud] bekatiuen parkamentiuan. CatR 7 (CatSal 7 parkamenduan, CatAe 6 barkamenduan). Zuer ere, herritar maiteak, barkhamendu galdatzen darotzuet. Laph 151. Zer egin behar da Penitenziazko Sakramentian bere bekhatien pharkamentiaren errezibitzeko? CatS 81. Barkamendu galdeizu / Zeruko Jinkuari / Eta haren ondotik / Zeure esposari. LuzKant 52. Hainbertze gosta behar izatu zaionaz geroz Jainko bati haren barkhamenduaren merezitzeko! Jnn SBi 31. Othoitü zian bekhatoren ikeslekhü hura, Jinkoaganik ardiets lizon bere bekhatien pharkamentia. Ip Hil 55.
    ( s. XX) Bekhatu barkhatuei zor zaizkoten pena tenporalen Elizak emaiten duen barkhamendua. CatJauf 127. Barne hartan lanean ari zen basa dentistak bere tresnak kukutzen ditu, barkamendu eskatzen gezur zenbaiten ondotik. JE Bur 191. Garda-seme naiz eta, barkamendu beraz, / Menditar gaizo aurthen nola bainintzen jaz. Ox 20. Aren erriari bere gaizkatzearen berri emateko / bere pekatuen barkamenduaz. Ir YKBiz 14. Urrikiak barkhamendua ardiesten badu, ez du behinere hutsaren zorra ezeztatzen. Zerb IxtS 55. Barkamendu galdegiten ziotela Itsasun eman zituzken elhepide guzien gatik. Lf Murtuts 28. Jo zazue barkamendurik gabe. Ib. 50. Berari kontra estutu zuen, hitz hau bakarrik belarrira ziotsalarik: "Barka!". Ba ote zuen haurrarengandik barkamendu beharrik ordea? Mde HaurB 72. Theresaren barkamenduaren gai izanen ahal zen behin! Ib. 62. Noiz-nahi Espainiaraino joan behar zutela barkamendua ukaiteko. Zerb Azk 17. Kemen izan, Miren. Bereala nago zurekin betirako, ta barkamentua eskatuko dizut borondate osoaz. Txill Let 139. Bainan Angiro bozkariotan bazen, goiztiri distirant bat iduri zitzaiolakotz ordutik ageri barkamenduaren argia. Ardoy SFran 202. Kofesatu direlarik, ez berehala barkamendua eman. "L'absolution". Ib. 338. O, entzule maitea, otoi barkamendu, / ez badut bozkarioz kantaldi hau ondu! Xa Odol 225.
    v. tbn. Hm 49. Arg DevB 212. FPrBN 2. CatLav 3 (V 10). He Act 2, 38. JesBih 147. Legaz 44. Elzb PAd 85. Larz Senper 38. Larre ArtzainE 210. Parkamentu: FPrS 32. Xarlem 668.
    azpiadiera-1.1
    Indulgencia (eclesiástica).
    Gero jinen da Bazko pharkamentiekin / Gü adixkidetüko salbazaliekin. Xikito 2.
    azpisarrera-1
    BARKAMENDUAN.
    En perdón, para perdón. v. BARKAMENDUTAN.
    Pekatu guzien parkamentuan. CredoZan 10. Zeina proposatu izan baidu Jainkoak aphazegagarritzat haren odolean izanen ginduen fedeaz, erakustea gatik bere justizia bekhatu iraganen barkhamenduan. He Rom 3, 25 (Dv barkhamenduaren arietan).
    azpisarrera-2
    BARKAMENDU ESKATZE.
    Petición de perdón.
    Nehor bada munduan hain iustorik, non barkamendu eskatze haur egin behar eztuén? Lç Ins E 6v.
    azpisarrera-3
    BARKAMENDU ESKE.
    Pidiendo perdón.
    Barkhamendu eske nago hobenez. EZ Man II 34. Barkhamendu eske bait nagotzu ahalik humilkiena. Harb 17. Kontrara, zerbait gaizki egin badugu gogoz, erranez edo obraz, barkhamendu eske gagotza Iainkoari. SP Phil 120. Ene Jinko hona, parkamentü eske nauzü ümilki ene bekatü orotzaz. FPrS 32 (cf. UskLiB 35 y UskLi 29 Ene Jinko huna pharkamentuska [sic] naüzü ümilki ene bizi orotan egin deitzütan ogenez oroz). Barkhamendu eske nagotzu ene bekhatuengatik. Gç 58. Bihotzaren erditik, helas! barkhamendu eske dagotzu. Brtc 263. Barkamendu eske nagotzu umilki. CatLuz 35. Nora abia barkhamedu eske? Dv LEd 267. Urrikirik minenarekin barkhamendu eske nagozu. Laph 152.
    azpisarrerakoSense-3.1
    (Tras gen.).
    Nola bai-nagotzu humilki neure bekhatuen barkhamendu eske. Mat 316.
    azpisarrera-4
    BARKAMENDU ESKEZ.
    Pidiendo perdón.
    Ikusten dire barkamendu eskez. Beldur dire! Hb Egia 13s.
    azpisarrera-5
    BARKAMENDU GALDEZ.
    Pidiendo perdón.
    Barkhamendu galdez nago Jinkoari / eta gero, jende onak, zier orori. / Egin badauziet hobenik, dolu dut segurki; / Jinkoak barka dezagula bat bederari. A CPV 854 (recogida en Zuberoa, aunque en dialecto bajo-navarro; cf. otra vers. s.v. BARKAMENDU GALDO).
    azpisarrera-6
    BARKAMENDU GALDO.
    Pidiendo perdón.
    Pharkamentü galtho nago / Jinkuari / Eta gero, jente hunak, / zier orori. (S). NafEKZ 119 (cf. otra vers. s.v. BARKAMENDU GALDEZ).
    azpisarrera-7
    BARKAMENDU OSO (Lar; par- Añ).
    Indulgencia plenaria; perdón total. "Indulgencia plenaria" Lar, Añ.
    Ardiatsteko hobenen barkhamendu osoa. EZ Man II 73.
    azpisarrera-8
    BARKAMENDUREKIN.
    Con perdón (fórmula de disculpa). v. BARKAZIOZ.
    Beraz arrazoin dut eta arrozoin ere handia Marianari errefertatzeko eta barkhamendurekin ezagutzera emaiteko, egiazki enganatu zela. ES 120. Eta, barkhamendurekin, nondik heldu zira? Barb Sup 15. --Orizue, ahamenik ez dut harturik, atzo eguerdiz geroz, kafe ttirritta batez bertzerik. --Atzo eguerdiz geroz? Bainan, barkhamendurekin, non behar zira jautsi? Ib. 21. Errazu, barkamendurekin, aspaldian hemen ari zare lanean? Barb Leg 142. Errazu-eta, barkamendurekin, bazinakike nun egoiten den Maria Pipa? Lf Murtuts 18. --Eta zu? --Atzo jina. --Nungoa barkamendurekin? --Mugerrekoa. JEtchep 107.
    azpisarrerakoSense-8.1
    Jaun harek eta hura idurikoek [...] badutela dakizuen gazte batzuen eite, zuen barkamenduarekin, samurrean zer ari ziren jakin gabe. HU Aurp 197.
    azpisarrera-9
    BARKAMENDUTAN.
    En perdón, para perdón.
    Ezen haur da ene odol Testamentu berrikoa anhitzengatik isurten dena bekhatuén barkhamendutan. Lç Mt 26, 28 (He, HeH, Dv, SalabBN barkhamendutan, Ip pharkamentütan; Tb barkhamendutzat, Echn barkamendurako, Hual parkamentutako, Samper parkamendutako; Ur barkaziorako, Ol asketserako, Leon erospenetan, Or, IBk, IBe barkatzeko, Ker parkamenerako). Eta nola Iesus Iaunak ezpaitrauzkik gure bekhatuen barkhamendutan behin solament ofrendatu krutzean bere gorputza eta odola, [...]. Lç Ins A, 4r. Zeren zuk zeure Elizan Penitenziazko sakramendua bekatuen barkamendutan ordenatu baituzu. Mat 232. Geure bekhatuen barkhamendutan eta zure satisfazinotan othoi eman diazaguzu behar bezanbat espazio. Harb 405. Hari eskeiniz bere seme maite ta gure salbatzaile amultsuaren pairamenak eta odol adoragarria, gure zorren aldera, eta gure bekhatuen barkhamendutan. Dh 225. Sofritzen zuen gure krimen borratzeko: hetaz kargatu zen, eman izan du bere odola heien barkhamendutan. Jaur 150. Jinkoari behar zien eskentü axuri bat sakrifizioko, eta ürzo bat bekhatien pharkamentütan. Ip Hil 111.
    azpisarrera-10
    BARKAMENDUZKO.
    De perdón.
    Berak lehenik maitatu baigaitu gu eta igorri baidu bere Semea barkhamenduzko biktima bat bezala gure bekhatuentzat. He 1 Io 4, 10. Jesu-Kristo meza sainduan eskeintzen da barkhamenduzko biktima bezala. Dh 224. Barkhamenduzko bitima bezala. Arb Igand 120.

    barkamendu

    barkamendu
    << barkamen 0 / 0 barkatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper