Harremana

    OEH - Bilaketa

    2942 emaitza leon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 azpil.
    sense-1
    (V, G, AN, B; Dv), aspil (V, G-goi-to, AN-larr, B, BN-baig; Urt, Lar, Añ, H), azpira (V), azpurea (det. V-arr), aspire (V-gip; -rea (det.) Lar, Añ (V), H), aizpira (V-m). Ref.: A (azpil, aspil, azpira, aizpira); Urkia EEs 1930, 10; Etxbe EEs 1931, 36; Garate Cont RIEV 1933, 95; Satr VocP (aspila); Asp Leiz (aspil); Iz To (aspille); Asp Leiz (aspil); Garm CEEN 1970, 131; Holmer ApuntV (azpira); Ibarra Dima (aspirea); Izeta BHizt2; ZestErret .
     Abrevadero; pesebre, gamella; artesa. "Artesón", "cuezo", "gamella" &c. Lar. "Artesa, [...] aspirea" Lar. "Aspilla" Izt C 233 (en una lista de aperos de labranza). "Sébile, tine (Pouvr.)" Dv. "Aspila, aspilla, auge" H. "Aspirea, pétrin" Ib. (seguramente tomado de Lar). "Aspire, talo-orea egiteko kutxatxoa (V-gip)" Urkia EEs 1930, 10. "Aspila. Abereai jaten emateko ontzia (G-goi)" Etxbe EEs 1931, 36. "Azpurea, especie de kutxa" (V-arr) Garate Cont RIEV 1933, 95. "Oremaiak ekarriko au i (V-arrig), azpireak ekarriko au i (V-ple), la artesa te traerá; es decir, el hambre" A EY III 298. "Gamella para el ganado de cerda" Asp Leiz. "Ganbella" Satr VocP. "Caja para guardar cazuelas, etc." Holmer ApuntV. "Arka bat da urune eralgiteko ogiek eta iteko eta aspien armarioa deko katxarroak ukiteko" Ibarra Dima. "Txerriek jaten duten tokia" Izeta BHizt2. v. 1 aska.
    Haratago hara non den berze dohakabea, / Ematen zaiola berun urthuz aspill bethea. EZ Man I 102. Eta hustu zuen berehala bere pegarra aspillera, eta goan zen oraño lasterka phutzura ur atheratzera. "In canalibus". Urt Gen 24, 20 (Dv asketara, Ur asketan, Ol y Ker askan, Bibl askarat). Emakumeak maien ordeaz / azpirak daukez urrean. Azc PB 254. Ezteutsut nik esango non dagoan; azpire (ore-maia) osteian dago baia. Ezale 1897, 256a. Azpiran egozan ogi gustijai azala kendu ta apur-apur egiñik. "Alla cassa del pane". Otx 137. Zer diñok? Etxian ogirik ixan ez? Azpira bete ogi ezkaiuan, ba? Ib. 140. Masa egiten genduanean, baldetan artu eta igeltseroari eraman, beraren azpilletara. JAzpiroz 203.
    azpiadiera-1.1
    (V, G-azp, BN, S; Dv, BeraLzM), aspil (V-m, G, L; Urt, Ht VocGr 403). Ref.: A (azpil, aspil); Iz To (aspille); ZestErret .
     Recipiente plano o poco profundo (plato, jofaina, bandeja, etc.). "Batillum, aspilla" Urt III 276. "Plat de bois" Dv. "Plato de madera" A. "Palancana. Aspill ta mandilla (G-azp), el barreño y la toalla" Ib. "Azpil sakon, plato sopero" BeraLzM. "Palangana (G-azp)" Iz To. .
    Ni saltzen nauenak, aspilean dauka eskua enekin batean. HeH Lc 22, 21 (He platean; cf. HeH nota: "aspila, plata erran nahi daite"). Emadazue hunaxe Joanes Baptistaren burua azpil batean. Dv Mt 14, 8 (Ol, Ir YKBiz 206, IBk, IBe azpil; Lç, He, TB plat, Ur, Echn plater, Ip, Leon untzi, SalabBN bazin). Guk egiten ditugu kaikuak, azpilak, ophorrak eta ophotsak. Dv Lab 321. Etziran bataiatu Elizako pontian / baizik bat pertzian ta bestia azpillian. Balad 49. Pascalen Bizitzan edesten du, egun batian, aurra zalarik, azpilla aiztoaz jota, biatza ezartzean eta aldentzean ots idekea ateratzen zuala oartu zuala. Zink Crit 14. Eta jan-edateko, azpilla (platera) ta pitxarra utsik aurkeztu eutsozan. Altuna 107. Meza-eskeintzekoan etzan azpillean txuri bat bere yausten a oartu barik. "En la concha". Or Tormes 39. Zuek Farisauok ontziaren ta azpillaren kanpoaldea garbitzen duzue, zuen barnea berriz arrapakeriz ta gaiztakeriz betea dago. Ir YKBiz 273. Bitarte ontan Juana, maia prestatzen bebil, azpil, antoxin eta abar ekarriaz. NEtx Antz 128. Jatokiko eskuin-aldeko atetik datoz, mai-zapi, azpil ta beste ontziak eskuan dituztela. Ib. 84. Gero, azpil batean ura usturik, ikasleen oiñak garbitzen asi zan. (Io 13, 5) "In pelvim". Or MB 357 (Ir YKBiz 437 azpil; Lç bazin, TB tirrina, Dv, Leon untzi, Or balde). Ardi-esneaz egiñiko gatzatu zuria, azpil sabel-andi batean dantza-dantzari, goxokiz edo azukarez estaldua. Erkiag Arran 119. Lurra azpil azal baten iduriko egin zuten zarrek. Zait Plat 58. Eta altzar lurrun-iarioak azpil azaletan eskeintzen ditugunean. Ibiñ Virgil 86. Azpillak aidean botzeko makiña berri bat ekarri ziteken. Ataño TxanKan 211 (hablando del tiro al plato). An [kuartelean] bearreneko zitzaizkien tresnak emateko: lo-tokia, jateko azpilla, ta soñeko jantziak ere bai. Ataño MLanak 39. Eta gaiñera azpil ederrak / gure lanan omenean. Insausti 242.
    azpiadiera-1.1.1
    Plato (comida).
    Ostatu eta jatetxeetan jaki edo azpil bakarra eman al izan zedilla. EAEg 19-2-1937, 1107. Eguneko jaki edo azpilla. "Plato del día". Ib. 1108.
    azpisarrera-1
    AZPIL-ARRASKA. "Azpira-arraska (V-oroz), rasero, instrumento de hierro para raspar la artesa" A.
    azpisarrera-2
    AZPIL-ONTZI. Palangana.
    Presenta zaite Karlista-Etxean. Ekarri itzazu: aspil-ontzi bat, amantal bat, lejia-botilla bat, jaboi-zati bat eta zapi-zar bat. Alt LB 52.

    azpil

    azpil
    << azpikotasun 0 / 0 aztal >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper