OEH - Bilaketa

2946 emaitza leon bilaketarentzat

Sarrera buruan (2)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
atezain.
Onom.: Garçia atacaya. (1350) Arzam 136 (¿por ataçaya?)
sense-1
(V, L, BN; Lar, (V); -th- Urt, Ht VocGr, H), atezai (G, Sal; Lar, (G)), atazai (Lar) Ref.: A (atezai); Etxba Eib .
Portero; guardia de la puerta. "Atricus, athezáña, portéroa, portalezáña" Urt III 30. "Claustritimus, athezaña, [...] atheko gakhoen artha duena" Ib. 205. "Portier" Ht VocGr 406. "Ostiario", "portalero", "portero", "uxier" Lar. v. ataltzain, ATE-JAGOLE.
Athezain zegoen neskatoari erranik, sarrarazi izan zuen Piarres. He Io 18, 16 (TB, Leon, Ker at(h)ezain, Ol, IBk atezai; IBe atezaintsa; borthalzain, LE atalzai, EvS borthazain, HeH, Dv athalzain). Atezai zegoena, jentila bazan ere, Martirien Koroak ikusi, Jesu Kristo konfesatu, ta Martiri iltzana. Cb Eg III 321. Badakizu nor ziren bi atezaiñ oriek? FamInst 721. Ostiarioak edo Ate-zaiak, Elizako ateak idiki behar zaiztenai zabaltzeko ta itxi behar zaiztenai itxitzeko kontua duenak. Ub 218. Orduan atezaiak, biotza ukiturik Jangoikoaren eskuas... (338). LE-Ir. Ate-zainak zaintu biar zituban nai ta nai ez Eleisako atiak. fB Ic III 286. Plazaren alaigarri / zaldi antzekoak, / atezai, soñulari / eta zortzikoak. Echag 232. Athe-zain hau ora bat zen / Aspaldi otso despeitzen / Hagitz ohitua zena. Gy 49. Niketz, bi milla goraiñtzi / Errozu athezaiari. Ib. 49. Neskame atezaia an sortu zan. Lard 447. Huni idekitzen dio athezainak. Dv Io 10, 3. [Komentuko] athezainak athea idekitzen du, eta orgak hustu eta athea berriz gakhotzen. Laph 245. Deitu zuanian, galdetu zion anai Mateo ate-zaiak zer bian zuan. Bv AsL 236. [Yauregiko] athezainak, Inkarnazionek galdeturik, segitzen dik andre hori erregeren lekhaio lehenaren gana. Elzb PAd 60.
( s. XX) Jaso eben auzoan egozan emakume ta gizon batzuk, zeñ zan galdezka, ta bere etxeko atezañak erantzuetsien. Ag Kr 203. Ikustate gisako bat athe zainari. Lander RIEV 1912, 557. Mendiko leizetarat gizon bat zen jautsi; / Athe-zain laminari gakoa ebatsi. Ox 26. Ordutik nehori ez baitzaio ala sartzea ala jalgitzea zilegi athezainaren baimenik gabe. JE Bur 198. Hau duk ongi ethorria egin dautana zeruko athezainak! Zerb Ipuinak 88. Bera gelditzen da etxeko atezain, nor nai den arata urbiltzen denari tiro-ukaldiz artzeko. FIr 140. Orretarako, geldokiko atezañari eskupian pesetatxo bat emonaz barrura sartzen izteko eskatu eutson. Kk Ab II 82. Oni idikitzen dio atezaiak. Ir YKBiz 334. Espetxeko atezain zarra / bein sollik azke laga nagik! "Guardián" . Laux AB 30. Atezain izan [txakurra] eta gabaz ugazabaren etxea lapurrekandik jagon. Eguzk GizAuz 103. Uri-etxebi[zi]tzen jabeak, banakari edo atezaiak. EAEg 19-10-1936, 83. Aigist etorri ta gure itzalgaizka barnera ez dedin atezai gelditzeko. Zait Sof 49. [Olako] atezaiak esan zion gau guztin lanean aritua zala. JAIraz Bizia 104. Legearen aitzinean atezain bat badago. Mde Pr 102. Egunaren erdian, ikasleek oi dutenez, esatekoa enparantzan buruz zerabillela, ango atezaiak atz-ematen utzi zenun, lapurra bailitzan. "Comprehendi ab aeditimis" . Or Aitork 140. Eman zion [kartzelako] ate-zaiari sartzeko txartela. Alt LB 66. Zeruko ate-zaiña badakigu nor zan: gure San Pedro on-ona. Bilbao IpuiB 89. Plaentxiatar bat zeruetako ate-zain. SM Zirik 92. Jente oso pobrearen etxeetan eztago atezairik, eztago giltzaririk. Arti Ipuin 79s. Atezaina atera zan. Zait Plat 105. Aguazilgoa utzi ta Erriko-etxeko atezai jarri zan. AZavala ( in Alz STFer 127n ). Eta [zinetxeko] atezaiñak, sekulako jake luzangak ditue, lebita urdin, nabar ta orlegiak. Erkiag BatB 126. Bañan azkenean erremate txarra eraman zuan gure txakur ate-zai arek. Salav 12. Orkiko atezaiak elkar-bakantzen zituen aintzira igarotzen etzion utzi. Ibiñ Virgil 117. Ate zaina beren alde ezarririk... edo erosirik... bazoatzin arrats frangotan kanporat. Ardoy SFran 91. Zerk nauka maite dedanaren / ate-zai? / Nork bultzatzen dit gogoa, / iguin dezadan nere / etsaiaren alboa? NEtx LBB 244. Ta harritzen naiz nola atezain / jarri zu bezalakua. Mattin 131. Iru aurpegi dituan infernuko ate-zaiak. Berron Kijote 158. Subegorria baño erretxiñago erten omen uan bertako [konbentuko] atezaia. Ataño TxanKan 261. Kuartelera eldukeran, atezaiñek: --Alto! Gerrika 48. Hotel dotore bateko atezai nagusi. MEIG I 179. Andre atezai zarpazuak. Ib. 149. En DFrec hay dos ejs. de atezain y otros dos de atezai.
azpiadiera-1.1
"(L-ain), plantón, persona que está siempre a la puerta" A.
azpiadiera-1.2
Portero, guardameta (en deportes).
[Water-poloko] atezaiak bakarrik dabilzkite [txapel] gorriak. Anab EEs 1919, 64. Ostikopelotan dakitzuz España gustiko ostikolari-aldraen atezain, atzelari, erdilari ta aurrelari gustiyen izenak eta euren egitada andiyak! Kk Ab II 154. Angel Iribar atezain aundia ta biok. Zendoia 149. En DFrec aparecen tres ejs. de atezain en este sdo.
atezain
<< aterpe 0 / 0 atondo >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper