1. (V, G) Ref.: A; Etxba Eib .
Ingenio, inventiva, imaginación. "(?V, ?G, FSeg), discurso, facultad de discernir" A. "Imaginación, fantasía. Asmamen aundiko umia jatzu, bai egixak eta bai guzurrak apain ederrez jansteko " Etxba Eib.
Irakurtzen pairua, erkatzen ardura, zeintzen asmamena eta epaitzen zurtasuna izatea besterik ez da bear. Zink Crit 56. Baserri baketsuen ikusteak zelango gai ugari ta yoria dakartson geure bertsolarien asmamenari! Inza ( in Jaukol Biozk IX ). Badu olerkari onek oi ez dan zerbait. Asmamen yaukala, agian. TAg Y 1933, 23. Baidirudi, maiz, txindurria gu bezelaxe, sen itsuari ala bere asmamenari, zeri yarraiko, artega ta zalantza ote dabillen. Ldi Y 1933, 86. Idazteko, nere iritziz, badezu asmamena ta zaña. Ldi IL 88. Izan ote emakumetan alako asmamen gaiztokorik eta alako erraigaberik? Etxde AlosT 29. Jauregi guztia ixilpekoak menderaturik dute ta debatar guztiak ango gertakizunak igarri nairik asmamena dabilkite langille. Ib. 40. Adiñ artarako banizun, Iauna, Zuk emanik, aski oroimen eta asmamen. "Ingenium" . Or Aitork 21. Antzelariari Zuk eman zenion gorputza, Zuk anima, [...] Zuk antzerako asmamena, agerira zer atera barnean ikusi dezan. Ib. 308. Puskaka ta asmamenaz ezagutzen dugu bakarrik zoriona, ta gure barrenean euki baño antzeman egiten diogu. Txill Let 75. Zorionaren gabean, / asmamenaren kalean. Gand Elorri 186. Bere moduan, Diego Montesen irudiaren erraiñu-distirak amesez ezarten zituan, bere asmamen zoranga gaztean. Erkiag BatB 19. Ipui batentzako gaia bear nuke, ta bero onek ilda uzten du asmamena. NEtx LBB 112. Plastika-iduri eta asmamenaren arteko korapiloak askatzen. MEIG IX 131. (en colab. con NEtx)

2. Sentido.
Neure asmamen (sentidu) guztiak zeugan batu egizuz. "Recollige sensos meos ad te" . Pi Imit III 48, 5 (Ol asmenak, Leon izaite). Egon-ezin bai-nabil / Yainko-mintzoren sur. / Gogo-asmamenak bil, / nagon belarri zur. Zait Gold 47.