Harremana

    OEH - Bilaketa

    2945 emaitza leon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    arrantzu.
    tradizioa
    Tr. Usado por autores vizcaínos, navarros y suletinos (en el s. XX tbn. por algunos guipuzcoanos). En DFrec hay 4 ejs. de arrantzu y 7 de arrantzo.
    sense-1
    1. (V-m, G-azp-nav, AN-erro, B, Sal, R, S; H, -nz- Gèze Dv); arrantzo (V-ger); arraintzu Ref.: A (arrantzu); Lrq (arrañ); Holmer ApuntV (arrantzo); EAEL 59.
     Pesca, acción de pescar; pesca, trabajo de pescar. "Pêche, arranzü" Gèze. "Oficio de pescador" A. v. 1 arrantza.
    Milagrosko arrantzu andi gura Jesusen izenean. LE-FAg. Arrantzu andia egiten du deabruak. (345). LE-Ir. Bota sareok arrantzurako (381). Ib. [Probinzija] . (1866). [Probinzija] aberastuteko zan sustrai eta jatorrija, au da, arrantzuko lana. (1866). BBatzarN 219. Noizbait emoten eutsen arrain bat edo beste etxerako, arraintzu ugaria izaten zanean. Echta Jos 113. Arrantzaleari tamal eritxitten jaken a arraintzu ona istea, ta bilddurrez bai, baña geldi egozan kalan arrain asko jasoten. Ib. 90. Etzirean aspertu euren arrantzuan arratsaldeko bostak arte. Ib. 34. Arrantzuko txalupak urruntxo zirean oraindiño. Ib. 253. Arrantzurako oi ziran ontziyak eta gaurko egunez oi direnak oek dira: [...]. Elizdo EEs 1925, 213. Pasa dan arrantzuen be orrek, alabatxu, bokarta despeskaten dirue naikue sartun dau partikerara. Ort Oroig 39. Itxaso, itxasontzi, arrantzurako potin eta sare [...]; naiz arrantzuan, naiz ola-ekintzan, zerbait irabazteko bide diran gauza guztiak. Eguzk GizAuz 39. Aize-oialak puztuta zetortzen portu-aldera ontzitxoak egunez arrantzu ekarkorra egin ondoren. TAg Uzt 49. Portuan, berriz, arrantzurako ontzixka, txanel eta lurrun-ontzi txikiak urbiltzen dira. Ib. 43. Orok badie züzen arrantzüko eta ihiztekako. Mde Pr 51. [Aitaren] arrantzuak amaitu edo, egingo ziran. Erkiag Arran 82. Aurtengo atunetea, arrantzu-ereti mamiña dala uste yuat. Ib. 15. Azkenengo biok, arrantzuko gizonak, legorrean gertu ziran. Ib. 120. Arrantzürako denbora ere zabaltü da. Herr 27-2-1958 (ap. DRA ). Eta, hasi baziren hasi, izugarrizko arrantzua egin zuten. IBk Lc 5, 6. Arrantzu orrek lan andia emoten eutsen. Etxabu Kontu 120.
    sense-2
    2. Pez, pescado. "(R) todo pez, hasta las ranas" A.
    Ez diguzu kemen beizik borz ogi eta bi arraĩ edo arrantzu. Hual Mt 14, 17. Baitare semejatruk da zeurien reinua errede egorzale bati, zoin egotxerik itxasoan biltan tu kasta guzutako arrantziuak. Ib. 13,47 (Ur arrai, Ip arrañ, Echn arrain, Samper peskado).
    sense-3
    3. Pesca, conjunto de peces.
    Orduan, arraiña izan balitz... izurdea; arraintzua laster arin azaldauko laieunkenan [txakurrak] . Erkiag Arran 24. Izuak harturik bait zeuden bera eta lagun guztiak, ateratako arrantzuagatik. IBk Lc 5, 9 (Oteiza, Brunet arranza, Or arrantza; Ol arrainketa).
    azpisarrera-1
    ARRANTZUAN (G-azp (-uen)); ARRANTZUN (S, Sal, R; Gèze (-nz-) Dv; arraintzun S; VocS (-nz-)). Ref.: A; Lh; Lrq (arrañ); EAEL 59. Pescando. "Arranzün, pêche [sic]" Gèze. "Pescando" A. "Arrantzün (S-saug), à la pêche" Lh. "Arrántzun egon nun, he estado pescando" (R-is) Iz R 302.
    Jauna, gau guzian nekaturik arrantzuan deus estugu arrapatu. (381). LE-Ir. Neuk arrantzuan lotu gure izen baneu. A BGuzur 129. Nozbait joaten zan arrantzuan Murguako atxetara. Echta Jos 201. Zortzi illebete arrantzoan igaro ebazanean. Ib. 103. Goian zerua, beean ura ta ondo bagako lezea zituela arrantzuan ari izatea. Erkiag Arran 78. Maiatzaren 30-etik Arramaiatz azkeniala ez dateke haizu arraüntzün aritzia aiphatü tregoan. Herr 7-6-1962 (ap. DRA ).
    azpisarrerakoSense-1.1
    Ontzi-barruan sare edo treiñ txikiya artuta, sardiñ-arrantzuan bezela, goiz-goizeko garaian itxasoratzen ziran.Elizado EEs 1925, 215.
    azpisarrerakoSense-1.2
    (Fig.).
    Ara emen izper-arrantzun gizona, egunkaria buruzki ta belarri gañian luma gert-gert. TAg GaGo 91.
    azpisarrera-2
    ARRANTZU EGIN (V-m ap. EAEL 59). Pescar.
    azpisarrera-3
    ARRANTZURA (G-nav (-ua), AN-erro; H). Ref.: Iz Als; EAEL 59. A pescar. "Haigü arrantzüra, viens à la pêche" H. "Zazei arrantzua, id a pescar" Iz Als.
    Hau da üskaldunaren sistima tristia / Hürrünian beitie bere sinhestia / Ustez aisago egin han aberastia / Deus eztien lekian, zer aperentzia / Hori da arrantzüra larrerat juitia. Etch 444. Simon Pierrek erran zeren: banua arrantzüra. EvS Io 21, 3 (IBk arrantzura; Lç arrainzara, HeH, Ol, Ir YKBiz 535, Or MB 430, IBe arrantzara, TB, Leon arrain(t)zarat; He arrantzatzerat, LE, Dv arrantzatzera, Ker arraiñak artzera). Egun atantxe arautu eben txalupearen zuloa, biaramonean arraintzura joateko. Echta Jos 86. Ara nola dijoazen ontzitxoak arrantzura aizeari oialak alderen alde zabalduta. TAg Uzt 145.

    arrantzu

    arrantzu
    << arrantzale 0 / 0 arrapiztu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper