OEH - Bilaketa

2946 emaitza leon bilaketarentzat

Sarrera buruan (2)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
arrangura.
tradizioa
Tr. Las formas más empleadas son arrangura y errenkura (más extendida). La primera se documenta ya en Dechepare y Leiçarraga, y es empleada por autores septentrionales, en su mayoría bajo-navarros (aunque cf. tbn. en Duvoisin, p. ej.). Los primeros testimonios de errenkura son de comienzos del s. XVII (Materre, Etcheberri de Ziburu), y posee una débil, aunque continua, tradición meridional, al menos desde comienzos del s. XIX (Añibarro). Arrenkura aparece en Axular, Oihenart (al Sur en Azkue --junto a errenkura -- y Otaegui), y alguna vez en Pouvreau y Eguiateguy, quienes emplean normalmente arrankura, forma común en la tradición suletina; esta última se encuentra tbn. en otros septentrionales como Haramburu o Pouvreau, y en algunos navarros del s. XX. Errangura se encuentra en Hiriart Urruty, J. Etchepare, Lafitte y Leon. Los autores meridionales del s. XX vacilan entre las diversas variantes, aunque las más empleadas son arrangura y errenkura (arrankura en los navarros). En DFrec hay 36 ejs. (25 de ellos del Norte) de arrangura, uno de arrenkura y uno de errenkura, ambos meridionales.
etimologikoa
Etim. Préstamo románico; cf. las formas gasconas arrancure y arrencure . v. tbn. DCECH s.v. rancio .
sense-1
1. (BN; Ht VocGr 385, Dv, H), errenkura (V, G, AN, L; Urt I 34, Lar, Añ), arrenkura (V, G, AN, L, S; SP, Lar, Añ (AN), H), arrankura (B, S; H, Foix ap. Lh, VocB ; -e B), arrengura (Lar, H), arrunkura , errangura (H), errengura (H). Ref.: A (arrangura, arrankura, arrenkura, errenkura); Lh (arrenkura); Izeta BHizt2 (arrankure).
Queja; reproche; reprimenda. "Plainte" SP. "Mécontentement" Ht VocGr. "Vituperio", "quexa", "resentimiento, quexa" y "querella" Lar. "Quexa" Añ. "Plainte, mécontentement" H. "Queja del proceder de otro" VocB. "Queja" Izeta BHizt2. Cf. Arzam 123 (1064): "Ut in omni vita tua non facias mihi arrakura de illas villas".
Tr. Más usado al Norte
Arranguren khondatzeko asti nuien frangoki. E 155. Ikusi zinituen Adamen ondoko miseriak, enzun zinituz oihuak eta errenkurak. Mat 275. Hau da arima gaxoen errenkura tristea / Galdetzen dutela bethi urkoen faborea. EZ Man I 122. Pazientki aditu du / Amaren errenkura, / eta errepusta eman / hitzaren eredura. EZ Noel 83. Dabiten errenkura Zefeendarrez, zeren Sauli non zen salhatu zioten. EZ Eliç 205. Herrarik, gaitzerizkoarik edo arrankurarik bere giristino lagunarekin duena aitzinetik baketuko da. Harb 429. Zuri bere arrenkurak, egitekoak, koaitak eta ondikoak konta. Ax 5 (V 2). Ezta guti monasterioan edo kongregazionean egoitea, eta han arrenkurarik gabe bizitzea. " Sine querella conversari" . SP Imit I 7, 1. Hainitz arrankura maiz enzun dut ene kontra. " Multas querimonias" . SP Imit III 18, 1. Aditzak hunen errenkurak / Eta emotzik nigarrak. 157. Aditzak hunen errenkurak / Eta emotzik nigarrak. Ch III 49, 5. Ez dezagun bada behinere adi arrankurarik, zuetarik batek ere bere neglijenziaz edo lazokeriaz utzi duela Iganderik edo besta egunik pasatzera. CatLav pról. (V 4). Ekharri barkhatzen diozuelarik, nihork baldin badu errenkurarik bertzeen kontra. He Col 3, 13. Jesusek ihardetsi zion errenkura amultsu hari. Lg II 124. Zure errenkurek ez dituzte gurutze hek zuganik urrunduko. Mih 102. Ene talendu eskasak eta gure eskualdun phuruen errenkurek eta larderiak desira horren bethetzetik urrundu naute orai artean. Brtc 7. Poeten errenkurak Apolonen kontra. Monho 68.
(s. XIX) Ezta beraz han adituko errengurarik, ez hats beherapenik. Dh 181. Arrangura aundiak / Dituzte ahuan, / Promenatu nahiak / Dira Nafarruan. Bordel 149. Senaduaren errenkura samiñ zorrotz oiei erantzun zien. Izt C 261. Ez emon iñoz biderik errenkura ta ezdabaideetarako. Ur MarIl 100. ainitzen errenkura hark ixilarazi. Hb Esk 105. Ez da errenkurarik hekien kontrako. Ib. 124. Orduan eginen duzu zinkurina, bainan zure arrangura guziek ezdute zure bihia edertuko. Dv Lab 202. Ez al diogu diru-talde txarra eraman! Ez du, ez, zer errenkurarik eduki. Zab Gabon 26. Errenkurarik gabe / zenduten itzegin, / irurak izateko / premiyua berdin. AzpPr 126. Bere barruko dolamen, errenkura edo inkesa bat legez. Ag AL 102.

(s. XX) Espaiñiako Izkelzaingoak beraren errenkurak iragarri dabezanezkero, geuk, besterik ezpada, geure etorkizuneko Izkelzaingoaren izenean, geure errenkura andiak eguzkiaren aurrean argi ta garbi adierazoteko. A EEs 1916, 107. Gure sor leku maiteez / zonbat ez gare orroitzen! / Arrangurarikan baizen / ez dut nik hemen aditzen. Etcham 42. Eta holako arrangura eta zinkurinak entzuten ditugu. Zub 122. Etzion nihork demendreneko errenkurarik aditu halere, Job bezala, orori gogo onez zagon. Zerb IxtS 60. Orai, nik bezain ontsa badakizue, denek, zer diren gure sainduaren errangurak. Lf Murtuts 4. Eta han orhoitzen zure haurrideak zerbeit errangura baduela zuretzat. Leon Mt 5, 23 (Dv baduela zerbait zure kontra ). Aski gizon ona eta esku-zabala da. Nik beñipein eztut batere arrankurik. Izeta DirG 104. Zer zerrikeriaz duk errenkura? Larz Iru 72. Aiphatu dautzia, azken egun hautan, zerbait arrangura artzainaren kontra? Larz Senper 80. Nik, Isabelen arrangurak irakurri orduko, ezarri nituen ondotik datozen pertsu hauk. Xa Odol 271. Paper bat egin zidaken maitasunez, batere errenkurarik gabe. Ataño TxanKan 228. Bata edo bestearekin errenkura bat dario etengabe, guztiak, xuri edo beltxaran, gogor eta entzungor egiten diotela. MIH 250. Gizonaren nausitzak errenkuraz beterik dauzka basetxe bateko abereak. Beregandik sortzen diren ondasunak --artilea, esnea [...]-- ez baitira beren zerbitzurako. MEIG I 175. Ez dakite behar bada zer-nolatan jo duten honera, baina ez dute haatik ez auhenik ez arrenkurarik ixurtzen. MEIG IX 96.
azpiadiera-1.1
"(L), infirmité, incommodité, mal. Nere errengurak baditut nik ere, j'ai aussi mes infirmités (mes sujets de plaintes)" H.
Egia da munduan ordinarioki nik orai dudan arrankurak baino gutiagok deihadarka eta nigarretan jendeak ezarten dituela. Harb 191. Idiak biriketako arrangurak. Mong 595. Probetxos da biriketako errenkurentzat. Ib. 590. Birikietako errengura horiek gaitx dire idier eta behier khentzeko. Ib. 590. Gertatzen oi da, urdalletik arrankurik ez beñere, eta zauriaren leenengo berri, aren zulatzea. FIr 171. Orano adin hunian, zerbait arranküa senditurik, bena bethi lanian, ustegabe juanda, ezinbeste-kolpu bat jin-eta. Herr 18-1-1962 (ap. DRA ). Izpirituko arrangurek gorphutza eritzen ahal dute, gorphutzekoek izpiritua bezenbat. Larz Senper 114.
sense-2
2. (B, BN, S; VocBN, Dv, H), errenkura (AN-5vill, L; Añ, Lecl, Zam Voc), arrenkura (V, G, AN, L, S; Aq 745), arrankura (B, Ae, S), arrengura (BN-arb; H), arrainkura, arrinkura, arrunkua (S). Ref.: A (arrangura, arrankura, arrenkura, errenkura); A Apend; A Aezk (arrankura); Lrq (arrenküra); Satr VocP; Gte Erd 18, 5, 6, 19.
Preocupación, inquietud; escrúpulo de conciencia. "Pena, cuidado, arrenkura, arrenkura det, dezu" Aq 745. "Escrúpulo, (V) errenkurea" Añ. "Souci" VocBN, Dv. "Ardi baten arrengura dizit, je suis en souci d'une brebis. H. "Arrankura, temor, inquietud, ansiedad" A Apend. "Arrangura, temor (B). Arrangura dute" Ib. "Préoccupation" y "remords" Lrq. "Preocupación" Satr VocP. "Orrek errenkurak dauzki (AN-5vill)" Gte Erd 18. "Lagünek lagüntü beitie beti bazterrik gabe bere arrünküen egarten (S)" Ib. 6. "Bere barneko arrengurak erran ditu (BN-arb)" Ib. 5. Cf. A BeinB 96: "Arrenkura, zozobra. Algunos dicen errenkura".
Tr. Maś usado al Norte
Sklabo deithu aiz? eztuála arrangurarik. 1 Cor 7, 21 (He penarik, Dv khexurik, Ker, IBk ardurarik ). Halaz eman izan zait, ithoa bezala azpitik nendukaten gogo-arranguretarik. Dedic * 5v. Emazt' ederra duenak etxean, bere etxea etsaien artian edo mahatstia karrikaldean, eztago arrengura gabe bi[h]otzean. O PrASJU 349 (cf. O Pr 579: ezta koeinta gabe bihotzean, "n'est pas sans souci"). Erran draukat ardura, / Zer den en'arrenkura, / Eta nola iabetzat / Hartu dudan berura. O Po 26. Ditu errenkura berak, / artha soberarekin, / zeren tuen bat bederak / obrak munduarekin. Arg DevB 105s. Baldiñ konzienziako errenkura hek baliatzen bazaizkigu gu beheititzeko eta humiliatzeko. He Gudu 154. Hun thenporal hoiek [...] plazer beno haboro phena emaiten diela; zeren ezin seküla arranküra eta lotsa gabe gozatü izaten beitira. " Nunquam sine sollicitudine et timore possidentur" . Mst I 22, 2. Bere arimaren arrankürarik ükhen gabe, zelüko izarren lasterrak goguatzen beitütü. Ib. 2, 1. Gero jin behar dien gaizetzaz arranküra ükheitetik. Mst III 30, 2. Non etare beitü bizitzia lüziago, diala ere lanak ta arrenkürek saldoa handiago. Egiat 166. Botztaroa bihotzian, megopia arranküra bagerik. Ib. 191.
(s. XX) Esan, onelangoen [=seigarren agindukoen] ganean biotzean daukazuzan errenkura, konka ta ezda baida guztiak. EL2 149. Laugerren hori enia bada ere / eztiat harturen besula, / bena horrez eztiat arrankurarik batere / zeren eta hori enia ezpeita. AstLas 21. Haurren nin arrainkürak erratzen beinündin. Etch 186. Dohañ hunekuak holako herrietan bizi direnak! Bizi ditake deüsen arrankürarik gabe. Ip Dial 41. Etzen batere sospetxa edo arrangurarik aren honestitateaz. LuzSerm 282. Kontzientziako arrangura batzuek ekharri naute zuen arterat. Laph 51. Arrankurarekin Karlomanok ezin du loa artu. (AN-arce). Orreaga 95 ( ib. 91 (AN-erro) antsiarekin ). Oean hiritarra dago ahantzirik, / Arrangura guziak loan ehortzirik. Elzb Po 219. Hirur egünez mingazki, nigarstatü eta arranküra handienarekin txerkatü düzü. Ip Hil 136. Zerbeit errenkura izanen duzu, menturaz, Jesusen phizteaz. Lap 303 (V 138). Lehenik arrangura bat khenazut burutik. Arb Igand 95. Lehenik arrangura bat khenazut burutik. Azc PB 173. Ilten dau Medikuak / errenkura barik, / ta beste mila ilteko / eztauko ardurarik. Ib. 356. Berak egiteko eukan itaunea Erroken aotik entzun ebanean, asko geitu iakon beren keizura ta arrenkurea. A BeinB 71.

(s. XX) Zeuek eta neu izango gintzakez errudunak, eta eukiko genduke errenkura gogorra bizi gareanarte. Echta Jos 173. Badiuk oraino bertze errangura bat: Japones madarikatu hoik ea bakean utziko gituztenez. JE Bur 116. Inguma goxo dea, zer diok, Pilatus? / Farisauek ez ditek arrangurarik deus? Ox 82. Zertaz duk, to, arrangura? Ib. 98. Agertu nition, bada, apal-apal ene arrangurak. Or Aitork 110. Jaun Mera bürü zen (bilkhuran) eta erran dü zer arranküak emaiten dütian holako batarzün hun baten beharrak. Herr II-4-1957 (sic., ap. DRA ). Nekez bete dezake mugadun sorkariak mugarik ez duen arrenkura. Txill Let 117. Zer dira nere lerro hauek guziak errenkura sutsu baten gar kiskalgarria baizik? Ib. 24. Eñaut halako arrangura batek hartu zuen. JEtchep 54. Hori nuen beti arrangura. Hortaz nintzan beldur. Ib. 37. Neska gazte baten arrangurarik ez baduzu herrian. Ib. 94. Ebanjelio ondoan Musde Charriton mintzatü da oraiko gaztek dütien arrinküretzat [sic] . Herr 19-5-1960 (ap. DRA ). Bere egitatea salatuko diote... Ez du arrangura horrekin hil nahi. Larz Senper 132. Beti izan duzu gutaz saminki arrangura, / bidea xuxen emanez hel gaitezen zerura. Xa Odol 157. Itotzen badute're heien arrangura, / ez diete itzaltzen barneko su hura. Ib. 250. Guztian dütützie orai / oriek oro gozatüko, / Zien lan arrenküretan, / hütsarte bat hartüko. Casve SGrazi 26.

v. tbn. Etcham 218. Etchebarne 24. Larre ArtzainE 290.
azpiadiera-2.1
(BN-baig; H), arrankura (Gèze), arraingura. Cuidado, solicitud. "Soin" Gèze. "Solicitud, cuidado" Satr VocP. Leiçarraga (Decl ã 7r) da ansia, axola y arrangura como equivalentes suletinos de artha.
Haur da begiraz dituen ardiéz arrangura handia duen Iacob artzain iratzarria. Adv ** 7v. Martharen eta Mariaren arrangurá Kristez. Io 11, tí. Ezen eztut nehor hain gogo bardinetakorik, egiaz zuen egitekoéz arrangura dukeenik. " Soigneux de vos besognes" . Phil 2, 20 (He intresatu, Dv, Ker arduratsu izan, Ol aiolatsu izan, IBe arduratu, Bibl axola ukan ). Gizonék naturalki Iainkoaren ohoreaz baino bere aisiáz eta probetxuaz arrangurago dutenaren gainean. Ins F, 7v. Egun batez ikhusi ziala andere eder bat bere bilhoen, eta arropen arrankhura handirekin. Tt Onsa 110. Ororen eskola bat ezar eraziren die ahalik sarriena, zoñez arranküra berhezi bat ükenen baitie. Bp I 23. Zük enetako düzün arranküra, handiago düzü, eziez nik nihaurentako ükhen ahal niruana oro. Mst III 17, 1. Arrangüra handirekin begiratü konfesatü giren bekatietan berriz erorzetik. CatLan 150. Endelgatzen düt Jinkuak arrangüra diela gauza guziez. Ib. 24. Arraingüra <-çura> horren hartü gabez danjeretan jarten baitira barur zonbait manatüren egiteko üstez. Ib. 103. Jinkoari laket zazkon gauzetan arrangura berri bateki finkatzia. AR 34. Eztizi [anpola] hanbat arrangurareki erabiliko beirina zoiñen hauskor den ezagutzen ezpadu. Ib. 400. Gizon familiakuak gehiago itzuli nahi badu horrat, eztadin yin! Bere buriaren arrengura baizik eztuena untsa izanen dela. (1841). LuzKant 128. Ikhusiz geroz zer arrankürareki eta tendreziareki Eliza [...] bere haurren ororen Errelijioneko egiez argitziaz oküpatia den. CatS VI. O Maria, o Josef, ardiets izagüzie xahütarzünaren amorioa eta haren arrankürarekin begiratzeko grazia. Ip Hil 66. Erromako Elizaganik berexiak diren Iguzki aldeko elizentzat duen bere arrangura handian, Aita Sanduak, kopteri helarazi diotzate bere aholku amulsuenak. Prop 1896, 176. Buneta begitan behera emanik, lephotik goiti arropa bildurik, gizunttuak eztü izan behar arrenküa nunko seme den erran... Picochet GH 1926, 633. Han badügü jaun bat, gure kartielari etxeki dena eta Espaiñialako bidiaz arrunkua diana. Herr 18-10-1956 (ap. DRA ).
azpiadiera-2.2
"Ez du arrengura handirik [='no importa'] (BN-arb)" Gte Erd 166.
sense-3
3. errenkura (Lcc).
"Rancor, errenkurea" Lcc. "Errenkura, odio, rencor" LE UrtVoc (pero lo que aparece enm el orig. es errenkore). v. errenkore.

--...Eta honek, arrenkurak eraginik... --...eskuetan fusila harturik... --...tiro batez zilatu zion burua! Arti Tobera 271s. Gizonaren nausitzak errenkuraz beterik dauzka basetxe bateko abereak. Beregandik sortzen diren ondasunak --artilea, esnea [...]-- ez baitira beren zerbitzurako. MEIG I 175.
sense-4
4. errenkura.
"(V-ple), intención buena o mala" A.
sense-5
5. errenkura.
"(G-to), displicencia, falta de voluntad" A.
azpisarrera-1
ARRANGURA HARTU. Preocuparse por, preocuparse de.
[Arima] hartzaz arrankhura har dezagun, eztadin ioan infernurat. Tt Onsa 147. Elizak ororen Ama hon bezala, hartzen dü arranküra, hen ürgazteko. Bp II 128. Hañ jente aphürrek hanko erresomaren txerkhatzeko arranküra hartzen zienen gañen. Mst III 18, 2. Behar dügü oraino guhaurek arrangüra hartü [Jinkuaren izen] haren sanktifikatzeko giristino gisa biziz. CatLan 70.
azpisarrera-2
ARRANGURA EGIN, ARRANGURAK EGIN. Quejarse. "Bere arrengurak egin ziozkan, il lui fit ses plaintes" H.
Bekhatorer eginen du arrangura handirik / Haren hitzak ezarriren oro erdiraturik. E 63. Eztietzezula zure arrankurak egin erazki haserretzen direnei. SP Phil 193. Burasoek manatzen diotena egiten ez dutenak, edo gogo gaixtoz eta arrankurak eginez baizik egiten ez dutenak. CatLav 120. (V 66) Hogoi eta hamar gau eramanen dituzte danzan, nihork ez baitu egiñen errenkura garabik. "Nul ne s'en plaindra" . He Phil 431. Dalilak egin ziotzan bere errenkurak, erraten zioela trufatu zela hartaz. Lg I 233. Marthak egin ziotzon Mariaz errenkurak Salbatzailleari. Lg II 181. Zenbait errenkura egiten baduzu, izan dadin Mariarena bezala amodiozko errenkura bat. Mih 126. Gogo gaixtoz eta errenkurak eginez. Brtc 59. Aita Sainduak zion egin errenkura. Hb Esk 101. Orhoit zaite, semea, ez-axola denari ez duela balio arrangurarik egitea. Dv Lab 269. Peñak bietan, hiruretan, egin ziotzan arrangura berak. Laph 111. Oitua txikitatik eranzun gabe obededitzea bere nai guziak [...], ez nintzan atrebitu arrenkura bat egitea. Otag EE 1881b, 91. Haritxabaleten berjitia ezagützen zianak ützi zian mintzamulde hura iragaitera arrankürarik egin gabe. Const 34. Berak, hitz batez, suntsi litzake jaukitzen zaizkonak oro, / Arrangurarik ez du eginen, odola hor badario. Ox 79. Nausi jaunentzako ere ez daukat / errenkura egin bearrik, / bixitatu gabe ez nau utzitzen / egun batin e bakarrik. Auspoa 77-78, 265. Amak egin diozka / bere arrangurak: / "Zertaz behaun ezkondu / laneko lekurat?". Mattin 85. Errenkura gutxi egingo zidateken neri; bestela , bateonbati marmita esnea burutik bera joango zaioken. Etxabu Kontu 150.
azpisarrera-3
ARRANGURA GAIZTO. Preocupación, inquietud; escrúpulo. "Arranküra [arrenküra?] gaixto (S, Foix), remords" Lh.
Azkenean orrhoitzapen horrek mila dudaz, mila arrangura gaxtoz, bethetzen dio arima. Laph 42. Han [Mezan] bertze gizon bat naiz, nere arrangura gaxto guziak norapait hegaldatzen dire [...], aldare gainetik bihotzera heldu zait nahigabe guzien alegeraki jasaiteko indar berezi bat. Arb Igand 118.
azpisarrera-4
ARRANGURA IZAN Tr. Exclusivamente septentrional.
azpisarrerakoSense-4.1
a) Preocuparse; interesarse. "Arrangura da (BN-arb)" Gte Erd 18. "Bata besteaz handizki arrengura ziren (BN-lab-arb)" Ib. 141.
Bana horregatik hura / Ezta nizaz arrengura. O Po 20. Konpaña admirablia / Nik ere behar düt partitü / Ingoiti Erruman / Nitzaz arrainküra dütüzü. Xarlem 225. Eta orai ohoreez naiz khexu, errankizunaz arrangura. Dv LEd 187. Bethi arrangura da ezin helduz bere lanetara. Dv Lab 140. Bethi bertzez zen orhoit, [...] bethi bertzez arrangura, eriez bereziki. Lab 248s. Yinen zauzkik, Pello; ehizala arrangura. Zub 42. Aita beti bere iratze ta otez arrangura duk. JEtchep 66. Eta denak aspaldian arranküa ziren, eta phastual berri hori emanik izanen zenez, eta zer othe zatekian. Herr 4-9-1958, 3.
azpisarrerakoSense-4.2
b) Quejarse. "Mécontent, arrangura" Ht VocGr 385 (seguramente de arrangura izan). "Beti arrengura da hori (BN-arb)" Gte Erd 255.
Errenkura <-rra> zare Jinkoak ez darotzula lagunzarik ematen zure atsekabeetan. Mih 71. Zer galthatzen dük Didier / Erruma hirira / badüka deüsere galdürik / hainbeste arrainküra behiz. Xarlem 1229. Iduri dute ogi eta-gereziak, / Gizonaren yanari orduz bereziak / Errenkura direla, ixiltasunean, / zeren diren holako harmaden menean. Hb Esk 236. Bethi arrangura gare gure ezin-biziaz. Dv Lab 293. Mintzo dela yaun errientari khar handi batekin, zerbaitez errenkura balitz bezala. Elzb PAd 48. Lehengo gobernuez errenkura hintzen; / orai, mutilla, orai, ikhasak bizitzen. Zby RIEV 1909, 231. Astelehen goizean bat ez da gure etxean burutik minez dagola, errangura denik. HU Zez 183. Jende guzia, egungo egunean, errenkura da: bizipideak oro galtzen ari direla; ez dela nehon deus irabazpiderik. Ib. 37. Estomakako arranpez (crampes) errangura zarea? EskLAlm 1907, 16. Moltsaz ez nauk den gutienekorik errenkura: emazteaz ditiat bakharrik erratekoak! Zerb Artho 381. Funtsean eskolan ere bethi arrangura zen profezurrek etzutela behar bezala estimatzen. JEtchep 90. Hire denboraz hiza arrangura? Zer erran hezake ene denboraz? Larz Iru 58.
azpisarrera-5
ARRANGURAN.
azpisarrerakoSense-5.1
a) Preocupándose, en estado de inquietud.
Ardüra [gaiztek] ene ezpiritia arranküran, barreiarzünian eta bereganat thiratzen dielarik, nahaspillan etxekitzen beiteitade. "Distrahunt" . Mst III 21, 3. Agertürik gizon gazte bat bere arimaren zorthiaz arranküran. Egiat 172. Khorpitza bethi eri bada, [arima] dagoelarik arranküran, dago presontegian. Ib. 184. Ez nintzan agertu lantegirat, erranguran nolakoa etorriko zen Karnoren laguna. JE Bur 63. Frangotan egoiten nintzan mutiko horrendako arranguran. Etchebarne 62.
azpiadiera-1.1
(Tras gen.).
Ni bezain akitua iduri duzu ardi haren arranguran. JEtchep 54.
azpisarrerakoSense-5.2
b) Quejándose. "Labradória beti errenkúren zerbaitéki edo denborangátik edo aziendangátik" Iz Ulz 421.
Obraren arabera / Beti arranguran / Deskansurik ez duke / Lurreko denboran. Bordel 141. Deusen eskasik etzen enetzat kaiolan. / Bainan guzien gatik, nintzen errenkuran. Elzb Po 216.
azpisarrera-6
ARRANGURA-ONTZI. "Arrankura-untzi (B), quejumbroso, quejoso" A.
azpisarrera-7
ARRANGURATAN. v. ARRANGURAN.
Hanbat nago penatan, / Nik eztakit nolatan, / Gau et' egun gor batek / Naduk' arrenkuratan. 'Me cause du souci' . O Po 26. Neskazaartuteko arrenkuratan ago? A BeinB 68.
azpisarrera-8
ARRANGURAZ.
azpisarrerakoSense-8.1
a) (arrenkuraz SP, Lar). Quejándose. "Arrenkuraz dago, il se plaint" SP. "Vituperiosamente" Lar.
Murmuratzaille batzu dire bethi errenkuraz daudezenak. He Iudae 1, 16 (Dv arranguratiak ). "Bakarrekoa"-ren erosleak galdez eta errenkuraz ebiltzan. Erkiag BatB 93.
azpisarrerakoSense-8.2
b) (Estar, etc.) preocupado, inquieto. "De cuidado, arraguraz" ZMoso 67.
Mutil jolasti, alai ta betargia, ardura aundiren baten menpe, arrenkuraz eta arbin agiri zan illuntze artan. Erkiag Arran 66. Taupadaka asi yakon biotza, zertzuk kanpai ete ziraneko arrenkuraz. Ib. 155. Ezta eltzen eta arraguraz gaude. ZMoso 59.
azpisarrera-9
ARRANGURETAN. "Arrenguretan nuzu gure aitaren eritasunaz, je suis en souci de la maladie de notre père" H.
Denbora iraganaz bezala, oraikoaz ere arranguretan da. Laph 43.
arrangura
<< arrainketa 0 / 0 arrangurati >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper