Harremana

    OEH - Bilaketa

    2942 emaitza leon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 arrabio.
    sense-1
    1. (G; Lar, Añ (G), Hb, Dv (G), H), harrobi (G-to, AN-gip, L-ain, BN; Dv, H (+ a-)), arrobio (H), harrubi (G-to-azp-nav, L; H), arrubio, arrodi (AN-larr), arrogi (S), anrori (R-uzt). Ref.: A (arrabio, harrubi, arrogi, anr-ori); Asp Leiz (arrodi).
     Escorpión, alacrán. "Alacrán" Lar, Añ. "Escorpión" Lar. "Alacrán y cualquier animalillo ponzoñoso" Lar DVC 160. "Anr-ori (R-uzt), alacrán" A (la partición parece indicar que Azkue lo cree derivado de anr 'gusano').
    Nahi zenduke arrabio bat eskuaren gainean oren erdi batez iduki? "Scorpion". Birjin 322. Eskatzen badiozu arraultza, emango ote dizu arrabioa? AA CCErac 355. [Langosta mota] oek emango duen oñazea izango da, dio S. Juanek, arrubioak ematen duanaren antzekoa. AA III 478. Emaiten dautzuet botherea ibilzeko sugen eta harrubien gainean. TB Lc 10, 19 (Brunet arrabio, Ol, Or (h)arrubi, Dv harrobi, IBk arrubio; Lç, He skorpion; Leon harruli, Ker lupu, IBe lipu). Putzuko ketik irten ziran langostak lurrera, eta emana izan zitzaioten ala, lurreko arrabioak duten bezelako ala. Ur Apoc 9, 3 (Ur (V) lupu, Ip erluri). Arroltzea eskatzen balio, arrobioa emango ote lioke? Ir YKBiz 271. Suge ta arrobien gañean. Ib. 264. Arrobia lurpetik gaineratzen denean, ekaitza. (AN-gip). A EY IV 201. Mendigain ontan egundaño ez / an bean ainbat azari, / ez ere ziraun, arrubiyo ta / bestelako gauz itxusi. EA OlBe 53. Eden-sugez ta arrubiz betetako baso zabal ta izugarrian barna ekarri zaituna. 'Scorpio'. Ol Deut 8, 15.
    azpiadiera-1.1
    Escorpio (constelación).
    Illebete astiroen ondoren etorriko ote zera Erigon (Virgo) eta Arrubiaren (Scorpio) tartean edatzen dan utsunea betetzeko? Ibiñ Virgil 70. Dagoneko Arrubia bere besoak biltzen ari da zeru-zati doia baiño geiago zuri emateko. Ib. 70.
    sense-2
    2. (G-azp; Lar), harrobi, arrobio (G-to, AN-gip; H (que cita a Echve)), arroi (V-gip), arrubi (G-goi-azp, AN-gip; A), arrubio (G-goi), arruge (Darric (R) ap. DRA). Ref.: Bon Observ (ap. A; arrubi); A (arrobio); Garate Cont BAP 1949, 353s; Iz UrrAnz (lupua), To (arrobio), IzG (arrubi), JMB At (arrubio). Salamandra. "Arroixa, es una variedad de lagarto en Elgoibar que yo no he visto y no sé por ello a qué corresponde exactamente en Zoología" Garate Cont BAP 1949, 353ss. Azkue trae tbn. arrabio, que dice tomar de Bon, sin más indicaciones. Cf. Bon, carta a Echn, RIEV 1910, 247: "Harrobia, herrulia, erluria, arrabioa et peut-être même lupua s'appliquent aussi bien au scorpion qu'à la salamandre".
    Salamandra esaten dioten arrobio mota bategatik kontatzen dute, etziten dan lekuan dagoen sua itzaltzen duela. Echve Dev 356 (SP Phil 313 salamandra). Ferde eta ez ferde; gorri-ta hori, asko marra eta tita badu harrobiak ferdeaz bertzerik. HU Aurp 99. Hau har bezate gogoan uste dutenek musker guziak harrobi direla, eta harrobi guziak pozoindun. Ib. 99. I sasitarteko arrabio biurturen? ni sorgiñen argi: illargi biurturen. 'La salamandre'. Or Mi 39. Cevenne-tatik eundaka datoz arrabio-sabela duten erensugeak. Ib. 78.
    azpisarrera-1
    UR-ARRABIO. Tritón.
    Ur arrabioak ur gañean egoten diran eltxo-arrautzak eta mamarroak jaten ditu. EgutTo 13-3-1920 (ap. DRA ).

    arrabio

    arrabio
    << arnegatu 0 / 0 arraildu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper