Azpisarrerak (sarrerak) (2)
apostolu.
(V-gip, S; SP, Urt II 173, Lar, Arch VocGr, Gèze, Dv, H), apostolo, apostol, apostulu, apostru, apostoru, aprostu Ref.: Lrq; Etxba Eib ; Elexp Berg .
Apóstol (ref. a los discípulos de Jesucristo). "Apostolus, apostolua, Ebanjelioa predikatzeko aitzingidaria " Urt II 173. "Apóstol, ainbat da nola bialdua, egorria, mandataria; baña bereziki ala deitzen dira amabi Apostoluak " Lar. " Apostolua, da esatia, bialdutakua, judixo eta jentillengana, Jaungoikuan Erregetasuneko bizitzan barri ona zabaltzera " Etxba Eib. . Tr. De uso general hasta el s. XX. Apostolu es la forma mejor documentada. Apostulu aparece en Leiçarraga y Larreguy (II 92), en ambos junto a apostolu. Hay apostru en la oración popular alto-navarra del s. XIV; aprostu en Capanaga (que tbn. emplea apostolu), Arzadun y Urquizu (17); apostolo textos alto-navarros (pero apostol en Mendiburu) y aezcoanos, y en CatBurg (22), Cardaberaz, Moguel (CC 251; CO 172 apostolu), Iturzaeta (Azald 177) y Lekuona (EunD 38); apostol en Eguiateguy, Echagaray, Legaz (57), CatSal (21), CatR (33) y Hualde (Mt 10 tít.); apostoru en Belaustegigoitia. En DFrec hay 62 ejs. de apostolu.
Dabilza Jangoikoaren apostru iaun d[...]. PaterN 5. Apostuluak zerbitzari. Io 13, tí. Apostolu sainduen akteak. Act tít. ( TB, Dv, He, IBk, IBe, Ker apostolu; Ol bidalien ). Ezen halako apostolu falsuak, obrari sotil dirade, Kristen Apostolutara transformaturik. 2 Cor 11, 13. Apostolu Santuai. Bet 12. Elizako Doktoreak, / Amabi Apostoluak. MPortal 65s. O Apostolu sainduak, Ebanjelioaren doktrina predikatuz mundua Iesu-Kristoren federa konbertitu duzuenak. Mat 303. Erraten ziotela bere Apostoluei, eta aien ondoreko Sazerdotei. Ber Trat 10r. Ama duk gure ondoan lehenbizi parzuner, / Apostoluak agintari, laiekoak pasaier. EZ Man I 30. Apostoluak laudatu / zuten zure nekea. EZ Noel 148. Amabi apostoluak dituk amabi. FórmElg 492. Apostoluen denboran, eta oraiño Apostoluak hillez gero ere. Ax 533 (V 343). --Nok egin eben Kredoa? --Apostoluak. Cap 25 (20 aprostu). --Nori egorri dio Espiritu Saiñdua? --Apostoluei, Eliza Saiñduari. Arg DevB 243. Ezarri gaitutzu Apostoluen harri borthitzaren gaiñean. 218. Zer ikhasteko dügü Apostolü saintü hoietarik? Bp II 122. Amabi Apostolu Santuen Simboloa. OA 2. Lekhuko dire zure Apostoluak. Ch III 22, 4. Santiago Apostoloaren izenean. SermAN 1r. San Pedro da San Pablo Aprostuai. Arz 62. Hala uste izaiteko da, pratika edo usanza hori Apostoluetarik heldu dela. CatLav 24. (V 19) --Nork erran zue Kredoa? --Apostoloek. El 27. Apostolu handiak hanbat gomendatzen duen sinpletasuna. He Gudu 66. Agerzen zaie bere Apostol beldurtiei. Mb IArg I 295. Onek bazekien, Jauna, Apostoloaren esana. Cb Eg II 151 (Dv LEd 266 apostoluaren errana). Apostoloai oñak garbitu. Cb Eg III 306s. Etzituen sinhetsten bere apostolu lagunen erranak. Lg II 291s. Hautatü ükhen zitien bere hamabi Apostoliak. CatLan 41. Zergati Jesu-Kristok erran baizue Apostoloek eskatu ziotelarik. CatUt 54. Zeaturik Apostoluak zoézi beterík alegránzias. LE Ong 17v. Kostüma xahar baten herexak dütügünian eliza güzian edireiten, argi dela apostoletarik zereiküla jin. Egiat 177. Gure Jaunaren Apostolu ta Diszipuluak edo ikasleak. Ub 216s. Apostolu sainduen predikuak. Iraultza 20. St. Jakes apostolia. Xarlem 1174.
(s. XIX) Amabi apostoloen artean. Mg CC 250. San Pablo Apostoluak dio, gaitz guzien sustraia abarizia dala. Gco II 32. Ipiñiko dira beste tronu, edo jarlekuak Birjiña txit Santarentzat, eta Apostoluentzat ere. AA III 541. Bada pedia bagarik inok Jaungoikua amau ezin legi, dino Apostolubak. fB Ic I 32. Eta berak irakutsi eutsen Apostolubai zelan meza esango eben. Astar II 209. Eta Apostuluez yabeturik, eramanarazi zituzten presondegi publikorat. TB Act 5, 18. Apostol Santiago / Compostelakoa, / gure fedeko santu / deboziozkoa. Echag 237. Ararteko balia beitzako Jondoni Joani, Jainkoaren apostolu hautetsia. JesBih 463. Sustatu zuen gizon bat eta jauntzi Apostoluen Izpirituaz. MarIl 120s. Apostoluen Amabiko kopurua osotu zan. Lard 480. Hasi zirenean Apostoluak predikatzen Yesus piztu zela. Hb Egia 86. Zeintzuei Apostoluen Prinzipiagan Jesukristo gure Jaunak emon eutsien. Ur BulaAl 8. Aita Jaungoikoaren benediziua datorrela zuen gañ, Apostoluen gañera etorri zan bezela. Bv AsL 208. Johanes Salha, haurren Apostolua. Zby RIEV 1908, 416. Apostoluen erakaspenaren. Lap 326 (V 149). Apostolu handiak bezala egiten duzu. Arb Igand 152s.

(s. XX) San Pedro eta San Pablo Apostoloeri. CatUlz 5. "Kredoa" edo Apostoluen agiria. KIkG 8. Egiazko Eleizearen ezaugarriak lau onexek dira: Bat eta Donea, Katolikua ta Apostoluekandikoa izatea. KIkV 37. (KIkG 24 Apostolutarra) Apostoluak eskutitzak edo kartak bidaltzen zizkien. ArgiDL 58s. Jesusen Apostoluak. Inza Azalp 85. Bere Bialdu edo Apostoluei. Ib. 18s. Haia, haia, horra beraz Apostolua Jainko-Semearen ondotik. Barb Sup 134. Apostoloen ordezkariok. Eguzk RIEV 1927, 424. Yesus dut aite / Birgina ori ama / Apostolo osaba. (AN-ulz). CEEN 1972, 17. Afaldu eta zangoak garbitu ziozkaten bat bederazka, apostolu guzieri. Zerb IxtS 87. Jesus Olibeten lagun-gabez itun... / Iru apostolu lo zeudela, zurrun. SMitx Aranz 151. Auek arrigarriro sartzen zitzaizkidan biotzean Zure "apostolurik ttipiena" irakurtean. Or Aitork 182. Itsu artaz apostoluek Jesusi galdetzen diote. Vill Jaink 104. Jesusek bere lehen Apostolueri hitzeman indar bereziak bazituela. Ardoy SFran 165. Ordua etorri zenean, Jesus mahaian jarri zen, eta apostoluak harekin. IBe Lc 22, 14. Ondarroako Aste Santuko ibildeunetako nagusienak apostoluak izaten ziran. Etxabu Kontu 85. Jesus joatean apostoluak / argitzera etorria. Insausti 66. Oteizaren apostoluak. MIH 230. Bat nator Tomas apostoluarekin. MEIG III 63.

v. tbn. (Sólo para autores del s. XX): CatJauf 29. Ag Kr 41. Belaus Andoni 12. Ir YKBiz 116. Balad 161. Leon Mc 6, 30. Akes Ipiñ 12. Arti MaldanB 211. Osk Kurl 191. MAtx Gazt 90. Xa Odol 34. IBk Act 1, 26. Onaind STeresa 126.
(Empleado como apodo).
Lenago be ittandu neutsun Apostoluak zergaitik esaten deutsen Ondarrutarrai Lekeitiarrak. A BGuzur 141.
Apóstol, predicador, evangelizador.
Saint Franzes Xabier, Indietako apostolua. 194. Bata Jesusen konpainiaren fundatzaillea eta bertzea Indietako Apostolua eta Nafarroako Patroina. ES 122. San Frantses Rechis deithua izan daiteke pobren Apostolua. Jaur 397. Zerutik jakina zen Iñazio apostolu berri batzuen buruzagi izan beharra zela. Laph 69. Ametsetan jakina zen [Zabier] paganoen apostolu higatu beharra zela. Ib. 193. San Vicente Paulek, maitetasunaren apostoluak, esaten eban. Itz Azald 78. Erriak misiolari sutsuen bear izana zan ta aen eske. Bai izan zan misiolari ta benetako apostoru bat Andoni deuna. Belaus Andoni 11. Izenda ditzagun bederen San Amando, "Eskualdunen Apostolua" deitu baitute, eta San Leon. Ardoy SFran 14.
Ikhusi orduko menean partidak, / Minotz apostolu onak, / Etxaturik patak ezker-eskuiñ betan, / Net akort zituen eman. "Le bon apôtre." Gy 235 (cf. el voc. de la ed. de R. Radouant del original francés, s.v. apôtre: "On dit proverbialement et ironiquement bon apôtre pour dire un bon compagnon, ou un bon hypocrite").
" Apostoliak, se dit des doigts dont on se sert en guise de fourchette, en mangeant" StJayme AnA 1.
APOSTOLU-LETRA .
(Pl.). Bula, carta apostólica.
Gure Jaun txit santu Pio bederatzigarrenaren, Jaungoikoaren probidentziaz Aita Santu danaren Apostolu letrak. Ur BulaG 504 (tbn. en BulaAl y BulaV tít). Espaiñeraz irakurri eban [Aita Santuaren] Apostolu Letren laburpen au. Onaind STeresa 123.
APOSTOLUZKO. Apostólico. v. apostolutar.
Ez ahal zen herririk, ez eta probintziarik gure sainduak Jainkoaganat erakhartzen etzuenik bere nekhe apostoluzkoen bidez. Lg II 92.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper