Harremana

    OEH - Bilaketa

    2945 emaitza leon bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    2 abantzu.
    sense-1
    (-nz- L, BN, S; VocBN .(-nz-)Hb, Dv, H); abantxu (AN-egüés-arce, L-sar, BN-baig, S, R-uzt); ahantxu; aantzu Ref.: A (abañtxu, abantzu); Satr VocP (abantxu); EI 262 y 384; Gte Erd 265.
    Casi. "Presque, sur le point de" H. "Casi, poco más o menos" A. "A falta de poco" Satr VocP. . "A(b)antxu hila da (BN-arb)" Gte Erd 265 (junto a hiltzeko heinean, hil hurran, hiltzer, etc., de otras zonas). v. ia, kasik, hurran. Tr. Documentado desde el s. XIX en textos septentrionales y roncaleses. Hay también un ej. en un texto guipuzcoano de Euskal Esnalea (empleado con el sentido de 'más o menos').
    Alde orotarik siegatürik / dügü Pabiako hiria / eta abanzü hilik / gure gerla jentia. Xarlem 1316. Xarlemaiña Dozepareki / abanzü huna zaizü. Ib. 901. Abanzü Italiak oro / bere dütü exigatzen. 'Il exige pour lui presque toutes les Italies'. Ib. 1204. Gure resursak oro / abanzü zaizkü finitü. Ib. 600. Senar zenaren ontasunak abantzu orai iretsi. Prot 69. Hemeretzü denian, primajen xangriti / abanzü egin nian ene büris gainti. Etch 178. Fedea abantzu iraungia. MarIl 7. Eskara ere luke nahi begiratu [d'Abbadiek], / Erdara zaionean abantzu nausitu . Hb Esk 127. Lehenago bazen gure mendietako zaldi arraza fin bat; abantzu ezestatua da. EskLAlm 1858, 19. Abantzu egin denian, emaiten dira helzaurrak barnian. ECocin 47. Egun kontan xin zitzaikun elurra abantxu iriaraino. Mdg 127. Kosetxako abantxu lan guziua, egitendei emaztek. Ib. 137. Mila bederatzi ehun eta / Hogoigarren urtea / Ilabete batekin / Da abantxu betea. LuzKant 80. Etxera heltü zelarik, amak besarkatü zian eta potez abantzü jan. Const 18. Gosez, hotzez abantzu hila. Ox 38. Arras gogotik mintzatzen niz gizon huntaz [Bernat Detxepare] ahantxu ene erritarra delakotz. Zub 17. Gaixoak, hor, bizia / abantxu du galdu! Etcham 169 (148 abantzu). Eta aantzu gibeletik atxemana duelarik, horra non agertzen diren iguzkiaren lehenbiziko inharrak. Barb Leg 25. Aphezak ordian haurrari: Ez etxit, ez; bena abantxü bai. (S). A EY II 143. Munduia pasatu dut bosgarren aldian / orai berdin abantxu seigarrenian. (BN-baig). Balad 118. Txakür aia izan eta izanen da akhoi. Mithikilen eta Larrory-n txanpakari horiek [txakürrek] kalitü die abantxü dozena erdi bat ardi. Herr 23-7-1959 (ap. DRA , s.v. akoi). Abantxu bi urthe baditik hemen girela mendian, basak bezala bizi. Larz Iru 80. Gure etxalte txipi eijerra abantzü dikün igorri. 'Il nous l'a presque delapidée'. Casve SGrazi 108.
    v. tbn. Elsb Fram 88.
    azpiadiera-1.1
    (Postpuesto al sintagma al que acompaña).
    Ülhüna zenin abantzü / Etxerat abiatü: / Bi adixkide baratü, / Abüsione gerthatü, / Eta hüllan bizia galdü. "Lorsq'il fut presque nuit". ChantP 316. Norbait ikusiz geroz / Hilikan abantxu. (1954). LuzKant 106. Zer tenore da? Hamarrak abantxu. JEtchep 100.
    azpiadiera-1.2
    Onen gudari kupurua 30. 000 zan abantzu (más o menos). EEs 1913, 208.
    azpiadiera-1.3
    (Con dat.).Cerca (de).
    Judiuak Babiloniara eraman izan zren tenprari abantxu. Hual Mt 1, 11 (Dv desherripen irian, BiblE erbesteratu zituzten garaian). Eta erkitian gero bedratziuen ordiuari abantxu, enkontru emon zion berze banekin. Ib. 20,3 (BiblE bederatziak aldera).
    azpisarrera-1
    ABANTZU IZAN. Estar al límite de las fuerzas; agonizar. "Abantzu du, il a presque fini" Hb. "Abantzu da, il est sur le point de mourir" Ib.
    Eztüzia ikusten / abanzü dela Xarlemaiña Enperadoria? 'Ne voyez vous pas que Charlemagne l'Empereur est à bout?'. Xarlem 1002. Eztüzié ikusten papa / orai bortxatü zirela / gure gerla jentiak / oro abanzü direla. 'Tous nos gens d'armes sont à l'agonie'. Ib. 618. Ikusiz behin batez abantzu nintzela / Ganbiatu ninduten abre bat bezala. Hb (in Onaind MEOE 497). Gaxuxa, zauri laster, jaun erretora abantxu dugu. Leon GH 1926, 27 (ap. DRA). Apezaren bilaria, / Lagunek enganatia, / Abantxu zela eria. / Bainan oraino ez baizen jina / Zerutik arren galdia! LuzKant 102.
    azpisarrerakoSense-1.1
    "Hil abantzu da" H. "Hil abantxü da (S)" Gte Erd 265.
    azpiadiera-1.1
    "Abantxen [¿por -txu?] da illes (il urrena) (AN-arce)" EI 384.

    abantzu

    abantzu
    << abaildu 0 / 0 aberastasun >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper