1.
(Sal, -lh- L, BN ap. A).
Oscuridad, tinieblas; oscurecimiento.
Ilhunduratako kadenéz.
Lç 2 Petr 2, 4 (He, Dv ifernuko gathe, TB ilhunbeko gathe
).
Suntsi beitez ilhundura guziak eta ni baithan nere Jauna erregina bedi bethiko.
Dv LEd 17.
Begistatzeko nondik noraino izanen zen [iguzkiaren] ilundura osoa [éclipsean]
.
HU Zez 96.
Bainan baratze hartako ilundura beltz horrek / zertako dautzu etendu [...] bihotza?
Iratz 64.
Bellokeko ilundura eta umiduretan.
Zerb Azk 83.
v. tbn.
Ezale 1899, 8a.
2.
(Dv, A),
ulundura (R, S(ülhün-)
ap. A
).
"
Ilhundura, obscurcissement; ne s'emploie guère qu'au fig., tristesse"
Dv.
"Tristeza"
A.
Biotzeko ilundura bat sentiturik bere baitan.
(316).
LE-Ir.
Izpirituko ilhundura eta bihotzeko korrupzionea.
CatAst (ed. 1842) II.
Hargatik ilhundura batek hartzen du ihes egiten diotenean.
Dv Imit 12 (ap. A
).
Horra zerk Jesu-Kristoren arima aurtikitzen duen trixtezia eta ilhundura handi hortan.
Lap 244 (V 110).
Hiltzeaz orroitzearekin, bihotz ilundura batek hartzen zuen.
HU Aurp 134s (v. tbn. JEtchep 75 bihotz ilundura
).
[Jesusek] barneko ilhundura dezakea gorde?
Ox 77 (v. tbn. Lf ELit 274 barneko ilhundura).
Eta bihotzean ilhundura pixka-pixka batekin [...] kantuz hasi ginen.
Zerb Metsiko 54.
Histura bihotzean eta ilundura adimenean.
Zub 122.
Kantuz goazi [...] / lur huntako ilundurak ahantzirik osoki.
Iratz 123.
Ilundura horrekin gelditu baginen ere biak.
Larre ArtzainE 184.
v. tbn.
Herr 22-9-1960, 2. Ilhundura: Prop 1906, 106. JE Ber 10. Barb Leg 141.
3.
Obnubilación, ofuscamiento.
"Desfallecimiento, síncope"
A.
Pasaturik pasioain ilundura.
(140)
'Pasado el ofuscamiento de la pasión'
.
LE-Ir.
Eri handi batek ezagutza edo burua nola daukan jakitea, garmendu andiko gauza da. Ilundura ezagutzeko bideak [...].
FIr 183s.
4.
Significado oculto, desconocido (de una frase, expresión...).
Buru-austeak izan ditut zonbait aldiz idazki batean hitzaldi bat ezin arras ulertuz, bere itzuliaren ilundura ezin argitaratuz.
Zub 93s.