(
Urt IV 16,
H;
e- V, BN ap. A
;
SP,
Lar,
Añ,
H).
Tu, tuyo.
v. 2 ore, here; cf. ejs. de hire s.v. 1 hi.
Tr. Se documenta en textos septentrionales y alto-navarros desde Dechepare, pero a partir de mediados del s. XVIII es escaso al Norte. En vizcaíno aparece ya en
RS, y se atestigua muy bien desde 1800. No encontramos ejs. guipuzcoanos hasta el s. XX, en autores como Lizardi, Orixe, Iraizoz o Zaitegi, así como en otros más populares como Basarri o Uztapide. La var. sin aspiración inicial aparece al Norte en Leiçarraga, Sauguis (76), Oihenart y, casi siempre, en Dechepare (9 ejs. contra 4, sg.
Lexicón Dechepariano). Es empleado como anáforico por los autores septentrionales y navarros, mientras que en los textos guipuzcoanos y, sobre todo, en los vizcaínos --ya desde
RS--, no tiene necesariamente este valor.
Gaztigezak [...] eure buria.
E 245.
Sainduier ere egin ezak heure ezagutzia.
Ib. 19.
Nik, Joana, i, Martin, artzen aut neure sposotzat eta hik ar nazak eure sposatzat.
(Uterga, 1547).
ETZ
22.
Heda ezak eure eskua.
Lç Mt 12, 13.
Eta hiri auzi egin nai drauanari, eta eure iakhá edeki, utzi iezok mantoa ere.
Ib. 5,40.
Eure ahotik iuieaturen aut, zerbitzari gaixtoá.
Lç Lc 19, 22.
Katuak daroean okelea geiago da berea ze ez eurea.
RS 468.
Odol bearbagea, agirtuko da egia eurea.
Ib. 208.
Erre, erre bear dun eure lagunekin.
(Larraun, 1614).
ReinEusk
129.
Harrezakek Aphezaren ganik alunzioa, / Eta heure faborera deit Zeruen Iainkoa.
EZ Man I 20.
Egin dik hireak, gaur eskatuko zaizkik heure arimaren, gaur gorputzetik atherarik, eramanen deraue.
Ax 76 (V 50).
Edukan eure athea hersirik eta ez erran eure auzoaz gaizkirik.
O Pr 573.
Eure baithako gauzak ere ezagutzen eztituana.
ES 171.
Ator ona, erakutsi eijozan oni eure biargintzako tresnaak.
Mg PAb 140.
Eztaukan ik erru guztia, eure Aitako sur-andiak baiño.
A BeinB 68.
Irea baiño lenago da eure Amarena.
Ag AL 17.
Hogoi libera urre haren ganik ezin bilduz higatuko duk hire burua, galduko heure bizia.
JE Bur 126.
Ala gaur heure dituk Satanen zilharrak.
Ox 76.
Oi ene lagun gaxoa! Lotu-gaberik, / eure mai gizen bera nik.
Ldi BB 26.
Itxartu adi, eure onerako dok-eta.
Otx 164.
Neure diru guztiok eure alde jokatu jituat eta.
SM Zirik 71.
Aspaldian ari aiz / bertso eta kanta, / eure ustetan badek / batek ainbat planta.
Uzt LEG I 319.
v. tbn.
ReinEusk 56 (Ochagavía, 1564). Ib. 61 (Eugui, 1565). He Mt 27, 40. CatLan 14. Zav Fab RIEV 1907, 534. Ur MarIl 10. Gy 96. Itz Azald 10. Echta Jos 364. Enb 124. Kk Ab II 138. Etcham 53. Laux AB 43. Ir YKBiz 503. Zait Sof 177. Mde Po 69. Basarri 58. Osk Kurl 179. BEnb NereA 112. Erkiag BatB 30. NEtx LBB 52. Olea 111. BBarand 172.
(En casos de decl. derivados de heure
).
Nai doana euretzat, besteentzat.
RS 139.
Usat adi hek debotki / Heurekien ekhartzen.
EZ
Eliç
74.
Eramanzak eurekin Manueltxo.
Ag G 20.
Zin egiten duk gordeko nauala heurekin?
Mde HaurB 22.