Tr. Documentado al Norte desde Dechepare; al Sur sólo se encuentra en Cardaberaz, J.I. Arana, CatR y Mendigacha. La forma gomendu aparece en los textos suletinos, bajo-navarros y roncaleses. Hay además un ej. de komendio en Lapeyre.
sense-1
I .(Sust.).
azpiadiera-1.1
1.
(SP, Urt),
gomendu,
komendio. Cargo, cuidado, protección; autoridad."Commenda, gomendioa, [...] guardia, gerizea
"Urt V 417.
Zure karguaren eta gomendioaren azpian. Mat 297 (v. infra GOMENDIOAN).
Eta zeure gomendio / onean har nazazu. EZEliç 206.
Zure maiteak bere bihotzgabetasuneko putzutik zure gomendioko esperanzara alxatzen tutzu. SPImit IV 4, 3 (Ch laguntza, Mst lagüngua, Ol sorozpide).
Bere erresüma Birjina saintaren gomendü berhezian ezarten baitütie. Bp II 108.
Librüñu haur zure handitarzünaren gomendiaren baietare süstengiaren pian ezarri. Mst IV. Arimen gomendua konfidatu zaioten aphezak. CatLuz 2.Poncio Pilatosen gomendiuaren pean. CatR 7.
(tbn. en Mdg 160; CatSal 7 poderaren)Gauza batzuek Aita Sainduaren gomendiorat eta juiamendurat osoki utziak direnak. Lap 348 (V 159).
Sen Josef zoinen gomendü fidelari emanik izan beita Inozentzia bera. IpHil 260.
Bai, ori, Jainkoaren gomendiora!BarbSup 121.
Arinberte hiri deiat [...] / ene armadan gomendia. 'Direction'
.CasveSGrazi 150.
azpiadiera-1.2
2.
(SP, Urt, Lar, Aq 478, Dv, H),
gomendu (S ap. Lrq
; ArchVocGr, Chaho). Recomendación, encomienda."Commendatio"Urt V 417.
Cf. in comentio 'en (la) encomienda' (Elorrio, 1053), donde -t- podría ser una grafía hipercorrecta (TAV 2. 1. 6, 33). Apezak berriz elizako behar ororen gomendiak egiten deritzo. Bp II 64.
Eliza Ama Santak zure animaren gomendio edo rekomendazioa zu ill artean modu onetan egiten du. CbEg III 267.
Ama Birjinaren bihotzari gomendioa. DvLEd 278.
Bidean holaxe zoan bazkariketaria [...], haurrak ginenean amaren mila gomendiorekin. LarreArtzainE 43.
azpiadiera-1.2.1
Encomienda, encargo. Hori halako bihotzez eta gomendioz erraiten zuen. SPPhil 145 (He 148 hanbat gomendiorekiñ).
Gomendio hau egiñ zaroen bakharrik: ez zaiteztela hasarra bidean. HePhil 232.
Arbuiaturik hartarik begiratzeko egin zitzaion gomendio hertsia. Lg I 320.
Egiñ nire gomendio!Gy 149.
Bere gomendioaren arabera. DvLEd 144.
Hekiei egiteko gomendio batzu. JnnSBi 128.
Amaganik ükhen nian gomendü bat. IpHil 151.
Gomendu eman diot / Ama Birjinari, / Eskerrak bihur ditzan / Seme Dibinoari. LuzKant 91.
azpiadiera-1.2.2
Carta de recomendación. Toledoko apezpiku nausiaren gomendio bat eskuan. ArdoySFran 100.
II .(Tema nudo usado como posposición, tras gen.).
azpiadiera-2.1
A cargo (de).v. GOMENDIOAN. Zaldia, hantxet, aintzineko on baten gomendio utzirik. LfMurtuts 42.
Gizon batek baditik bortz mila ardi zuen gomendio. LarzIru 74.
Arta hori uzten dut gazten gomendio. XaOdol 111.
Oletako kapera xoragarria da ere donoztiritar apezaren obra haundia, Mixel Garikoitz hain maite zuenaren gomendio utzia. LarreArtzainE 244.
azpiadiera-2.1.1
A disposición (de). Biak zure gomendio daude, zuhauk hautatuko duzula zure esposgeia. LfMurtuts 29.
Itzuli zen sorlekurat, jaun Apezpikuaren gomendio!ZerbAzk 85.
Sala hau zuen gomendio da. LarzSenper 118.
azpisarrera-1
GOMENDIOAN(Precedido de gen.). "Ene gomendioan dago, il demeure en ma protection" SP. Zure gomenduian dena halaber da salbuia. E 75.
Zure gomendioan ibenzen dut [...] neure bizia. Mat 291.
Iduki nazazu, othoi, / zeuen gomendioan. EZNoel 174.
Aberatsen gomendioan utzitu [probeak]. Ax 225 (V 150).
Zure kreazaliaren gomendian jar zite. Mst III 1, 2.
Har nazazu zure gomendioan. Brtc 75 (tbn. en Dh 44).
Ene gomenduan Jainkoak etzarri dituen arimak. CatLuz 2.
Jartzen naiz zure bihotz amodio sainduz bethearen gomendioan. DvLEd 280.
Komentu guzia ere haren gomendioan zen, san Benoat norapeit zohanean. JnnSBi 105.
Aingeru baten komendioan emana da [arima]. Lap 106 (V 50).
Zure gomendian, zure antziaren pian ezarten dizügü giren güzia. IpHil 220.
v. tbn. SP Imit IV 7, 3. ES 145. Xarlem 656. Elzb PAd 42.
azpisarrerakoSense-1.1
(Pl.). Zien gomendietan üzten tüt ene haurrak. Etch 152 (cf. en otra versión gomendian).
azpisarrera-2
GOMENDIO-GUTUN (Lar),
GOMENDIO-KARTA.
"Carta de seguro, de recomendación" Lar. Españarako ere gomendio-karta edo gutunak eman ziozkan. AranSIgn 70.
azpisarrera-3
GOMENDIOKO (SP).
a) (Precedido de gen.). (El) que está a cargo (de). Ez galdu da ez galduren zure gomendukorik. E 105.
Bere gomendioko soldaduak gidatu. ES 144.
Mill Hill-go aita misionesten gomendioko misioneak. Prop 1906, 58.
Behiak landan utzirik norbaiten gomendioko. Elzb PAd 37. b) "(Carta de) recomendación, gomendioko gutuna " Lar. v. GOMENDIOZKO.
azpisarrera-4
GOMENDIOTAN.
a) (Tomar, tener) a su cargo, bajo su cuidado. Andre honak har gitzake gomendutan agian. E 101. Nahi ditutzun eduki kargutan eta gomendiotan. Mat 297. Kondearen alaba, gomendiotan eman ziotena. Ax 353 (V 234). b) (Tener) en cuenta. Daramanak bizitzea, / debotak, plazeretan, / hill beharraz orhoitzea / eztu gomendiotan. Arg DevB 143.
azpisarrera-5
GOMENDIOZKO (Dv, H)
(Carta, etc.) de recomendación. Gomendiozko karta. Ax 3 (V 1).
Gomendiozko letra. TtOnsa 1.
Lau-Urdiri gomendiozko karta edo guthuna. ES 379 (tbn. g. karta edo gutun en Aran SIgn 208, y g. gutun en Mde Pr 95).
Presenteko karta edo guthun gomendiozko hunen eramailea. Ib. 400.
Gomendiozko buthunen beharra baidugu. He2 Cor 3, 1 (Dv, Bibl gomendiozko gutun; Lç epistola gomendagarri, IBe gorapen-agiri
). Emaiten dio gomendiozko letra bat Erupatik berekin ekharria. Laph 61.
Gomendiozko karta edo eskutitz asko daukaguz. AgIoan 175.
azpisarrerakoSense-5.1
De encomienda. Gomendiozko othoitza. SPPhil b, 3r.