1.
(
V-m-gip),
kixi (
V-gip),
kiza (
V-m)
Ref.:
A (kizi, kiza);
Iz
ArOñ
(kixi)
IzG
(euri-);
Elexp Berg (kixi)
.
Mota, cosa muy pequeña, pizca.
"
Kiza, mota, cosa menuda. Ule-kiza bat, una mota de pelo. Euri-kiza, lluvia menuda"
A.
"Átomo, cosa muy menuda"
Ib.
"Zer-edo-zer txiki, xe ta mea danean kiza ta kizi dala diogu. Adibidez, ile-kiza, euri-kiza. [...] Kizbil itzak kiza-biribila adieraziko du"
Zait RIEV
1933, 65.
"
Euri-kixixa, edur-kixixa diardu, está lloviznando, nevando un poquito"
Iz IzG.
"
Esne basuai koñak kixi bat botatzen zotsan
"
Elexp Berg.
v. gizi.
Arratserako euria izango dala, ta euria bere ez euri kizia edo zaramea edo ziriña edo landurra, [...] zaparrada ederra baiño.
A Ezale
1899, 88a.
"
Kixirik be ez, ni pizca"
Iz
ArOñ
.
Pilatosek berak be eskuak garbitu, / itxaropen kizirik etxatzu gelditu.
Abeletxe Olerti
1959, 232s.
2.
Átomo (de una molécula).
v. 1 kizkin
(2).
Gorputz-txatalik kozkorrenai kiziak deritxe.
GJaur Kimia 40.
Kizi guztiak bitariko txatalak daukiez: txatalok kizigun edo protonak eta kiziazal edo elektronak dira.
Ib. 41.
Gogorrak eta ebaki-ezinak balira, or genituzke kizi edo atomoak.
Zait Plat 57.
KIXI ETA MIXI.
"Dícese del comer nimiedades, del picar nerviosamente. Goiz guztia kixi ta mixi jardun dozu ta oiñ goseik ez" Elexp Berg.