1.
(-lh- Dv). Oscurecimiento; momento de oscuridad; eclipse."
Ilhunaldi, acces d'obscurité. Ilhargiaren ilhunaldi batez begietarik galdu nuen, [...] dans un moment d'obscurcissement de la lune. [...] Ilhunaldi est plus propre à marquer l'éclipse que ilhundura
"Dv.
Golgotako illunaldia ikusi ezkero. OrPoem 66.
Illargia eguzkiaren aurrez-aurre igaroki eguzki-illunaldi osoa gertatzen danean, billaldean ikusten dan erestun gorriska da.ArgEgut 1928, 49.
Ilargiaren ilun-aldietan. ZaitPlat 58.
Ekatxak ekarri eban illun aldi baten ondoren.EtxabuKontu 135.
sense-2
2.(-lh- Dv).Momento de tristeza."Au fig., des accès de tristesse"Dv.
Illunaldian ez du gizonak iñolaz itxaropenik galdu bear. TAgUzt 312.
Alaitasuna ta atsekabea, poza ta biozmiña, argialdia ta illunaldia besterik, zer da? Ib. 311.
Illunaldi beltz aretaz ezin ninteken nausi. "Estado de sombría tristeza"
.OrPoem 541.
Ezer gutxi din, baña gutxi onek ere pozten natxin emengo illunaldietan. OrQA 198.
Zure arimak ere baditu bere illunaldiak. EgutAr 1-3-1958 (ap. DRA
).
v. tbn. NEtx LBB 254.
sense-3
3."
Maiz izaten ditu barneko ilhunaldi batzu, il éprouve des assombrissements d'estomac"Dv.
Goizetik oi da illun-aldia / eztaien bigarrenian, / gosaldutzian atzera berriz / sasoirik ederrenian.UztSas 107.
sense-4
4.Momento de confusión. Elerti-ederti gaietazko aren illunaldi ezyakiñetan argi-emaille. Markiegi( inLdiIL 11
).
Illunaldi bat gertatu zitzaidanan buruan eta illaldi bat biotzean.OrQA 64.
sense-5
5.Momento de olvido. Egia onek bere illun-aldia ezagutu du gure aro onetan. VillJaink 42 (v. tbn. 39).
sense-6
6.Período de cárcel. Fiskalak ogeitabost urteko illunaldia eskatu zioan. EtxdeJJ 168.
Ezkontz nahastea bi urteko illunaldiakin zigorkatzen dik legeak. Ib. 149 (v. tbn. 147, 170, 182).
azpisarrera-1
ILUNALDIZ.
A oscuras. Illunaldiz kirika, nere etxea zegola pakean. "A oscuras y en celada"
.GaztMusIx 173 (v. otro ej. en la misma pág.).