Etim. De *miano, por disimilación de nasalidad, en último término de lat. meridianum; v. SHLV 34.
sense-1
(V),
biago (V),
biaro (V-gip)
Ref.:
A(biago, biao);
ZamVoc(biago);
IzArOñ(bixáaleku, bixároleku);
GteErd 68
. Siesta. "El término raro que hasta ahora he hallado [en Oñate] es bixaua por 'siesta'" Ur Carta a Bon BAP 1954, 275; cf. tbn. nota del ed., J. Ruiz de Larrínaga: "Preguntado sobre esta palabra un empleado de la Biblioteca Provincial de Bilbao, natural de Arechavaleta, me dijo que todavía estaba en uso esta palabra en dicho pueblo y circunvecinos". "Siesta. He oído que se dice en Baquio" Zam Voc. "Bixárotaa, a sestear el ganado" Iz ArOñ. "Bixaro eittea fuan dia, a sestear, el ganado" Ib. "Bixaue in biot (V-gip)" Gte Erd 68. Cf. "Bidaogena (s. XVII, término de Albéniz)" LzG AEF 1961, 207. En Lar Sup (y tomado de éste, en Harriet) aparece "siesta, biaota", sin duda mala interpretación de biaotan "en la siesta" de RS 366. Azkue, por su parte, da "Baiota (V, arc), fiesta", como tomado de RS. Cf. Urq EEs 1914, 170: "El refrán 366, en la reimpresión de van Eys, dice: Baiotan çegik lo ynsaur petan, "En la fiesta no hagas dormida debaxo de nogales", y en el Diccionario de Azkue: bayotan zegik lo intxaurpetan, "en la fiesta no duermas bajo los nogales". Mas examinando el mismo refrán, en el único ejemplar conocido de la edición príncipe, que es el que se conserva en la Biblioteca de Darmstadt, resulta que dice Biaotan y no Baiotan. Pero Biao quiere decir "siesta" y no "fiesta", palabra que aparece, en su lugar correspondiente, en el Diccionario de Azkue. El error Baiotan por biaotan proviene, por lo tanto, de una errata de imprenta de la edición van Eys. En cuanto a la confusión de "fiesta" por "siesta", se explica por el hecho de que la s es larga y se parece mucho a una f". Biaotan zegik lo insaur petan. "En la siesta no hagas dormida debaxo de nogales"
.RS 366.
Zajagauzi eginau biao loak. "Dejativo me ha hecho el dormir de la siesta"
.Ib. 506.
Biaramongo bazkalorduan biaoa egitera igotzean. AArdi 115.
Oinbeste belar erabiltzeko / beso geigoren bearra; / segak utzita segariekin / biago ondoan indarra. OrEus 310.
Itzalpe ozkirria eskeñi oi nien / itari nekatuei biago-garaian. ZaitGold 88.
Nik ikusi zuat ona! Irureun aari aza baten azpian bixaotan, danak keizpetan eta bata bestiari etxain ikuketan. AndAUzta 53.