Etim. Para el grupo nb, v. FHV 360.
1.
(V, G, AN-larr-egüés-erro, B, Ae; Lar, Añ (AN), Izt C 232, H),
ganbel (Dv (AN-mer), VocB
)
Ref.:
A; AEF 1926, 15; Arin AEF 1927, 20; Iz Als, To, UrrAnz; Asp Leiz2 (aspil); CEEN 1971, 339; Izeta BHizt; Elexp Berg; ZestErret
.
Pesebre. "(G-bet), batea fabricada con medio tronco de árbol ahuecado" Garate Cont BAP 1949, 358. "Ganbelea, abere ta egaztiei jaten emateko ontzia. Ganbelatxikia. Lena bera, txikiagoa" EEs 1931, 37. "De madera para dar de comer a las vacas" Iz UrrAnz. "La [gamella] del vacuno" Asp Leiz2. "Ganauei jaten emateko den egurrezko ontzia. Artiriña emun dotsat ganbelatik txalai" Elexp Berg. Cf. VocNav s.v. gambella y gambello; cf. LzG s.v. gambella, gamella y gamellote; cf. J.L. Elcarte Amezcoa: "Gambello, donde se pica el pienso para los cerdos".
Jesus onaren estrabi edo ganbelaren gisako etxetxo batean.
Cb Josefa 2.
Astoak bere nausiarén ganbéla [ezauntzenduéla]
.
LE Ong 117v.
Seaskarik etzuelako, [aurtxoa] ganbela batean ipiñi zuen.
Lard 367.
Ganbela siaskatako.
ZugSerm
300.
Astuentzat ganbel bat egin bear dirak.
Iraola EEs
1911, 117.
Idia edo astoa ganbelatik askatzen.
Ir YKBiz 290.
Este bakotxak kabiuko leuke / ganbela bete okela.
(Canc. pop. in
Or Eus 111
).
[Zezenak] ukulluan edukitzen dira ganbela beteen aurrean.
Ibiñ
Virgil
98.
Mutiko eder bat jaio / beizen Beleneko bidean / Beleneko bidean eta / ganbela ilun batean.
(Ae, canc. pop.).
CEEN
1971, 327.
Ganbelan beiak uzten zutenetik mantentzen zuten [astoa]
.
Ataño
MLanak
8.
Zarrantz, astoak ganbelan arrantz.
EZBB II 138.
[Beorrari] jana bota nion ganbelara.
JAzpiroz 201.
v. tbn. Aran SIgn 105. Arr May 113. Inza Azalp 48. Tx B I 84. Yanzi 49. Or Eus 158. JAIraz Bizia 86. Etxde JJ 12. TxGarm BordaB 120.
2.
(Vc, G ap. A; Lar, Añ, T-L),
gamela
(T-L; Añ (-lla)). Gamella, artesa. "Gamella, barreño de madera" Lar, Añ. "Gamelle, gamela, ganbela" T-L.
Bestiok, ganbelaak [euntegijan]
.
Mg PAb 140.
Botarik ganbela batera ura, gatza eta arto iriña, asi zan zaplaka orea gertatzen taloak egiteko.
Apaol 64.
[Sukaldean] olezko ganbela, txali ta kaikuak.
Ag AL 60.
3.
"(Vc), cada uno de los arcos del yugo que se aplican a la cabeza de los dos bueyes"
A.
GANBELA-AURRE.
Zona ante el pesebre.
Ikulluko ganbelaurreko ate aurrean egun guziko jana utzi zidaten.
JAzpiroz 215.
GANBELA-ZULO.
"Ganbela-zuloak, agujeros por donde se mete la correa del yugo" A.