1.
(Lar).
"Concierto, buena orden",
"exactitud",
"puntualidad",
"regularidad"
Lar.
Laurgerrena, bere araudian ta ardiestian [hüskara beno] batere jarraikiagorik eztela.
Egiat 26.
2.
"Ejemplar"
Lar.
Araude edo ejenplar geyago ere ikusi izan ditut, gisa berberekoak, Gipuzkoako plaza beakurgarrietan.
Izt D 24.
Lenengo saridunai 100 araude, bigarrendunai 50 emongo iakez.
Ezale 1897, 179 (en nota: "Araude esaten dautse batzuk erderazko ejemplar-i").
Ejemplo.
Gisa ber berean, oraiñ ere, erri leial anitz asi dirade, zure araude edo ejenplo guziz onesbedagarriak irudikatzen.
Izt D dedi.
3.
(
Lar,
Dv).
"Justicia, derecho",
"derecho, ley"
Lar.
"Derecho, regla, ley"
Lar DVC 171.
Ordean baituzte [Bapildetan bizi diren] heiek bizi-araudeak.
Birjin 41.
Zeñek parako dio orain brida / Itxas genasi oneri? / Gordea zaudela, nork araudea / Aize gogor iratuari?
"¿Quién concierto al viento fiero airado?"
.
Otag CancB
III 269 (Dv: "Qui réglera le vent violent, emporté?").
Zertan egiñ ortan lanik, / araudeari (justicia, derecho) ez ematekotz / jakintsuak aitormenik?
Otañ EE
1879b, 16.
(Lar, Dv),
araute (Lar (s.v. faraute)).
"Reglamento"
Lar.
"Préparatif, première disposition pour une entreprise. (G) Règlement"
Dv.
v. araudi, arautegi.
Nafarroko ume zenbaitek, elkar aditurik, eragin dute bilgura bat "Nafarroko-Euskarazko Elkargoa" izendatzen dena. Untarako egin diren araudeak ontzat eman ditu Gobernari jaunak.
REusk I 5.
Egin zutela araude <arande> (reglamento) bat, bizitza santu bat eramateko.
Ag EE
1895b, 168.
Derecho (que se tiene a algo).
Instante atan galtzen dabela zeruan sartzeko dauken araude edo deretxua.
Ag Serm 187.
--Baiña, iauna, Euskalerriak ostu iakozan lurrak eskatuteko araudea (derecho) galduten eztabela.
Ag AL 52.
ARAUDERA EGON.
"(Estar a) derecho, araudera, neurtartera egon" Lar.
ARAUDEZ.
"Exemplarmente", "(según) derecho", "regladamente" Lar.
ARAUDEZ KANPOKO.
"Extrajudicial" Lar.
ARAUDEZ KANPORA.
"Extrajudicialmente" Lar.