1.
(Precedido de part. o rad., y ref. al vb. al que acompaña).
Algo, un poco, bastante.
"
Pasa samartu, 1. ia-ia egin, egin samartu. Etxeko lanak pasa samartu ittut. 2. Ia-ia pasatu, igaro. Holaxe, urte bat pasa samartu nun
"
ZestErret.
Ikusiko dituzu [...] edan samartu ezkero, konteetan amesezko egitada ta [...].
JJMg BasEsc 209.
Ixildu samartu ziranian.
Urruz Urz 50.
Aberastu samartu da ori.
EusJok II 144.
Aspalditxodanik zegoan zokora-samartuta gure olerkaria.
Ldi IL 35.
Eta orra gu ikara-samartzeari eman, asmoaren azken negargarrien bat sumaturik.
Ib. 103.
--Nolatan da lana Juan? --Mendera samartu degu gaurkoa.
NEtx Antz 13.
Bart gure mutil ori nastu-samartuta etorri unan.
Ib. 38.
An ere eman omen zioten su eta erre samartu ere bere barru aldea.
Munita 36.
Neke-samarturik zegoen.
Zait Plat 31.
Gurasuak urtetan aurrera-samartuak ziralako.
NEtx LBB 19.
Itziar-era joan da [...] ta mozkortu samartu ere bai.
BasoM 168.
Otsailla aurrera samartua uan.
Ataño
TxanKan
171.
Au bete samartzen zanean.
JAzpiroz 114.
Arnasa estu samartua.
BBarand 165.
v. tbn.
EgutTo 21-5-1919 (ap. DRA). AZink 80.
2.
"Hallar indicios, barruntar. Nik ori (auntzak bi ume egingo zituala) samartu nion
"
Gketx Loiola.
.
XAMARTU,
TXAMARTU
(Formas con palat., con o sin valor expr.). "Lanak intxek ditu (AN-gip, B), egin xamartuak ditu lanak (G-azp)" Gte Erd 159.
Iru illabetez gero, bere osasun biguña sendo-txamarturik [...].
Aran SIgn 86.
Egin-xamartu ditu Balendinek bazkalondoan gaurko eginbearrak.
TAg Uzt 33.
Urrilla aurrera xamartua dijoa.
Etxde AlosT 40.
Barkoxera urbil-xamartu zen.
Etxde JJ 186.
Ta auxe esan nuen beldur-xamarturik.
Zait Plat 127.
Bere biotzeko takatekoak baretu xamartu ziranean.
NEtx LBB 125.
v. tbn. JAIraz Bizia 112.