Etim. v. DCECH s.v. azcona .
(SP ( A), Lar, H),
azkoi (Lcc),
azkoe.
Azcona, pequeña lanza arrojadiza; flecha.
"Azcona, tiro, azkoia
"
Lcc.
"Sorte de dard"
SP ( O Not 46).
"Azcona",
"arma arrojadiza",
"azagaya",
"fascona",
"lanza"
Lar.
"Según algunos, lanza"
Etxba Eib.
Cf. TAV 2. 2. 12: "Ubicumque Nauarrus aut Basclus pergit, cornu ut uenatur collo suspendit et duo iacula aut tria, que auconas uocat, ex more manibus tulit" (Aimery Picaud, s. XII). Cf. tbn.: "Dexaron se matar a golpe de azconas" (Berceo XIII 81).
Elorrion egiten / millarez lanzeak, / punta zorrotzarekin / geziak, azkoeak.
CancVizc 368.
Azkonaren pisua eskuan ozta jaso al zuten.
Arr EE
1882c, 553.
Eta goratu zuen bere azkona, Eromatarrai oju egiñaz.
Ib. 555.
Lenengo euskaldunak prankotarren lurreko mugetan billatu zituan, azkon ta beskonakaz, Auñemendiko iagole edo zaintzaille legez.
Ag AL 133.
Eun zaldun ospatsuk darabilzketen ezpata edo azkon-guduak begiratzen.
Lh Yol 19.
Ikusten dozu azkon zorrotza / yo-mugaraño azkarrik.
GMant Goi 33.
Gure lenagoko gurasoak, naiz eizean, naiz gudaetan, uztai-azkonak eren izkillutzat erabilltzen zituzten.
JMB LEItz
90.
Iñor e-tzen Condaminan ark bezalako yasez azkona naiz bandera aizean eragiten zunik.
'
La pique'
.
Or Mi 112.
Goiak bazirudidan Egunak urrezko azkonez zauritutako norbait
.
Ldi IL 29.
Arrizko aizkora eta azkonak.
JMB ELG 72.
Ezpata zorrotzaz eta azkonaz ongi ornituta amabi gudari trebe artuz atera zan.
Etxde AlosT 92.
Indartsuenak du azkon hau jaurtiki.
Mde Pr 306.
Ez dut ulertzen, baña milla azkonek egingo etzuteken eran urratu didazu biotza.
Txill Let 46.
Lepoan adar bat ibiltzen dute edozein tokietara dijoaztenean ta bi edo iru azkon edo fletxa.
EgutAr 15-12-1958 (ap. DRA
).
Azkon zorrotz bat arin-aringa / urten da, egaz, norbaiten billa.
"
Flecha"
.
Ker Orbelak 50.
Edo oiñaztarriagatik: Jupiter ari da bere suzko azkonak jaurtikitzen, ta abar.
Vill Jaink 31.
Erdoi-legenak iandako azkonak nekazariak arkituko dituena.
'
Pila'
.
Ibiñ
Virgil
79.
En DFrec hay 12 ejs.
AZKONA BOTA BIDE.
(Distancia de) tiro de ballesta.
Ta euskaldunaren mandoa berebiziko jator, azkona-bota bidean ezagun zuan alogerakoa zala.
"
A tiro de ballesta"
.
(Quijote IX)
Anab RIEV
1928, 610 (AIr ib. 603 urrundik
).
AZKON-IRAIZKETA.
Lanzamiento de jabalina.
Eta ondoren artzai-maixuak biltzen ditu azkon iraizketarako.
'Ueloocis iaculi certamina ponit in ulmo'
.
Ibiñ
Virgil
93.
AZKON-MUTUR.
Punta de flecha.
Lamikelako (Kontrasta) aztarnatokian arkitutako esku-uztaia eta azkon-muturra.
JMB ELG 75.
Orrela egiñak ziran azkon-muturrak.
Ib. 32.
AZKON-UKALDI.
Tiro de ballesta.
Iduri baitzuen azkon-ukaldi bat bidera ere, eraendua zela.
"
A tiro de ballesta"
.
(Quijote IX)
Or RIEV
1929, 8 (Anab RIEV 1928, 610 azkona bota bidean
).
AZKON-UZTAI.
Sorbaldatik zintzilik eiztari bakoitzak bazekarren bere azkon-uztaia .
(ballesta de flecha).
Etxde AlosT 14.