1.
(V, G, AN ap. A
; Lar, Añ, Dv, H; -th- S ap. Lh
; Dv),
gerta-aldi.
Suceso, acontecimento; caso, ocasión.
"Caso, ocasión, coyuntura",
"caso, suceso",
"caso, coyuntura"
Lar.
"Caso, suceso",
"acontecimiento"
Lar,
Añ.
"Azar, caso"
Añ.
Halako gerthaldietan ezagutzak gogora detzaken guziak erran ziotzaten.
"
En pareille rencontre"
.
Birjin
489.
Hen borogia ükhen eztienek die zorthia gaitzago zeren eta gerthaldiak igaranez probetxürik ezpeitie egin.
Egiat 251.
Ikasi eban ziñatutea bere gertaldi gaisto guztietan.
Añ
MisE
4.
Arestiko gertalditik laster, Jainkoak Abrahami emandako itza bete zan.
Lard 22s.
Ala ere gertaldi askotan pekatu mortala edo beniala dan ezagutzen, txit gaitz da.
Arr CDoc 219.
Santuaren bizitzako gertaldirik bikañenak.
Aran SIgn III.
Gerthaldi gaistoetan ixil egoitia.
Ip Imit III 28, 1 (SP ordu, Mst baztarre; Ch gerthatzen zaizkigun gaitzetan
).
Ill ondorengo zenbait gertaldi.
Bv AsL 30.
Jakin ebazanean arek gertaldiak (suceso)
.
Echta Jos 75.
Gertaldi auek igaro zirala urte batzuek badira.
Ag G 222.
Berak bere begiez ikusitako gertaldi bat.
Lh Itzald
II 107.
Eta Goiak, gertaldiak eta zorionak lagundu ez bazidaten.
"
El caso"
.
(Quijote IX)
Anab RIEV
1928, 609 (Or RIEV 1929, 7 alabear, Ldi Ib. 208 abagune
).
Islandiar mutiko biren gertaldiak.
PMuj Noni tí.
Onelako gertaldiren baterako ez izanik.
Berron Kijote 53.
Guri gerta-aldi au esan zigunean.
JAzpiroz 93.
2.
Relato de un suceso, de un acontecimiento.
"Exemplo"
Lar.
"Cuento, acaecimiento"
Añ.
"Anecdote, istoria, gerthaldia
"
Foix.
Gerthaldi batzü adiskidegoaz edireiten dügü kondaira zaharretan.
Egiat 218.
Onetarako, egi au baieztuteko ejenplo ta gertaldi adigarri asko ta miragarriak idoro ditekez; baña nik oraingoan eztot bat baxen ekarriko.
Añ
GGero
161.
Huna gerthaldi edo etsenplu bat.
JEtcheberry 21.
Istoria edo gerthaldia.
Ip Hil 30.
Entzun zazu bada gertaldi zar-zar au.
Lh Yol 8.
Etsaitasun ori agertzeko iru gertaldi dakarzkit.
Munita 25.
Ejemplo (no narrativo).
Itsaskiden gertaldi edo ejenploak.
"
Ejemplos de conjunciones"
.
DicM
38.
3.
Ejemplo (a seguir).
Cf. supra "exemplo" en Lar.
Gazteroak, gerthaldi gaistoek ta kidari txarrek die laister soldadoaren arima galtzen.
Egiat 179.
Gerthaldi honik erakhusten.
Ib. 256 (v. tbn. 267).
Predikuak, gertaldi onak.
Legaz 37.
4.
Acto (en una obra teatral).
Bigarren gertaldiko agerkideak.
Ort Oroig 13.
Laugarren gertaldia.
Larz Iru 98.
Joka-lekua: lehen gertaldiko hura bera.
Ib. 120.
Escena.
Arizalea, bere erraitekoak erran-eta, bere bazterreko lerro hartarat itzultzen da eta han dago gertaldiak dirauno.
Lf (
in
Casve SGrazi 13
).
GERTALDITZAT
(Lar, Añ). "(Por) exemplo" Lar y Añ.
Egintza batzuek eginez, gertalditzat, bekatuen damua.
Legaz 19 (v. tbn. 20).
Gertalditzat limosna egitea, Jaungoikoaren gogoko gauza da.
Kortazar Serm 305.