(Vc ap. A Morf 88; VocCB ), gaizgile (L, BN ap. A ; Lar, H), gaitzgile ( VP 36r, Lar, Arch VocGr, VocCB , Dv), gaitzkile (Dv, que cita VocCB ), gaizkila, gaiskile (Añ), gaiskila, gaxgila, gazkila.
Malhechor, criminal; (el) que hace mal a alguien; malvado, maligno. "Alma de caballo, hombre sin conciencia, gizon gaitzgillea " Lar. "Malfaisant" Arch VocGr. "Malin" Arch Gram 14. v. gaizkigile, gaizkin, gaiztagin. Tr. Empleado primero por Leiçarraga, es sin embargo, desde mediados del s. XVIII, propio sobre todo de la tradición meridional (fuera de la cual sólo lo encontramos además en Archu y un texto de GaztAlm ). En el s. XX, con muy pocas excepciones, sólo se emplea gaizkile . En DFrec hay 15 ejs. de gaizkile y 4 de gaizkille .
Han kruzifika zezaten hura eta gaizgileak: bata eskuinean eta berzea ezkerrean. Lç Lc 23, 33 (He, Dv ohoin, TB gaistagin). Guzien ongille hura gaitzgillea ta gaiztakerian bizitua baliz bezala [zur bati josia] . Lar SermAzc 48. Anima gaitzgillea]n[. Mb IArg I 231. Amau daiguzala geure gaxgilla edo areriuak. CrIc 71. Gogoan zerabillen nola gaitz egin berak ere bere gaizkillai. VMg 68. Barrabas gaitzkille eta eralle infamea. Gco II 28. Arrestatuak izan ziran [...] gaitzgillerik andienak bazirakean bezalako mantxarekin. Izt C 419. Ur gaizgilea. "L'eau maligne" . Arch Gram 15. Baldin gaitzgillea dala badakizute, artu eta zuek zerok juzgatu ezazute. Lard 450. Borztan guartan naz ortaz, zer barra gazkilak egiten al tion ene karten leitako tenpran. Mdg 129. Ergel, sepatsu, ziraun, kilimakor, gaizkille... Ag G 276. Oilo gaizkile bat. GaztAlm 1934, 105. (ap. DRA) Gaizkillea zigortu. EAEg 29-12-1936, 676. Neu izan naiz gaizkille bakarra. Etxde AlosT 29. Iñok eztu izentatuko abertzale gaizkille bakar bat ere. Alt LB 109. Gaizkillearen iñosokeri baten bidez agirian jartzen diran ilketa bikain oiek. NEtx LBB 110. Zu, txantxangorritxoa, / onegi zerade [...] / gaizkilleai laguntzen / baizabiltz debalde. Insausti 350. Gaizkileak ez du inoiz irabazten. MEIG I 143. Gaizkile gogortua. Ib. 180. Gaizkile ustekoa. MIH 321.
v. tbn. Añ CatAN 31. Lard 127. Afrika 140. Aran SIgn 100. Ur PoBasc 47. AB AmaE 343. EE 1885b, 234. Arr May 125. Ayerb EEs 1916, 31. GMant Goi 59. ArgiDL 97. Inza Azalp 146. Jaukol Biozk 26. Enb 101. Alz Ram 131. Anab Usauri 99. Otx 31. Ir YKBiz 489. TAg Uzt 143. Zait Sof 187. Munita 56. Or Aitork 56. NEtx Antz 135. Bilbao IpuiB 125. Izeta DirG 81. Vill Jaink 105. Gand Elorri 98. Erkiag BatB 96. BEnb NereA 206. MAtx Gazt 32. Berron Kijote 75. Gaizgile: Jauregui 242. EEs 1919, 145. Gaizkila: Mg CC 255. Gaitzkille: Arr GB 29. Legaz 21. Gaitzgille: Ub 118. Gco I 435. AA III 310. Arr GB 95. Gaiskilla: Añ EL2 121 (EL1 114 gaiskin). Zav Fab RIEV 1907, 540.