7.3. URDIÑARBE
Aphobelatza egarririk
Hemen kontatzen da egarria jasaten duen hegaztiaren mitoa. Hegaztia gaztigatua izan zen bere lagunak ez baitzituen lagundu.
Bai eta zera, ülhaintxa le milan royal, hoi eta, zera, hiu! hiu! hiu! hiu egiten dü horrek eta, zera, agia sendi dielaik eta, zera, edo hakheia sendi dielaik edo gose delaik edo badakita nula? eta geo, zea, berriz bada beste aphobelatz süberte bat, hoietan ere badüzü süberte bat beno haboo, gük oro ber khasin ezarten dütügü bena eta, zera, oai, zerian, le mois de le mois d'août, hasten tützü eta üztail-agorriletan, hasten tützü üdüi plañüz eta gaiñian eta ordin hoi erraiten dizie egarriz eta üztail-agorriletan defendü ziela hoi Jinko hunak, defendatü zela etzielakotz lehenago eta mündiaen hastin, arrafüsatü zielakotz eta lanian artzia, edangien eta prest prestatzera jitia, ordin üztail-agorriletan defendü diela hurilat ehaistia, hoi entzüna düzü nun ere beita, hala dela eztit nahi erran, zertifiatü hoi [irriz], zergatik ai diren eta gaiñian eta zerin...
ülhaintxa |
mirua |
hoi |
hori |
sendi |
senditu, sumatu |
agia |
haragia |
hakheia |
hilkeia, 'charogne/ carroña'. |
süberte |
suerte, mota |
haboo |
haboro, gehiago |
jhasin |
kasuan |
ezarten |
ezartzen, ipintzen, kokatzen |
bena |
bainan |
üdüi |
iduri, alegia |
plañüz |
auhenka, pleñi |
defendü |
debekatu |
Jinko hunak |
Jaungoikoak |
hastin |
hastean |
lanian artzia |
lanean ihardun, behar egitea |
arrafusatü |
ez onartu; ukatu |
edangia |
ur-aska |
hurilat; hurera, errekara |
|
ehaistia |
jaustea, beheiti joaitea |
nun ere beita; segur aski |
|
eztit |
eztut (zuka) |
zein |
zerean |
Arrabata
Itzala eta arrabata ez dela gauza bera azaltzen du lekukoak.
INK.: Ez da gauza bera itzala eta arrabata?
LEK.: Arrabat erran nahi dü ber denboran itzala eta geo itzala bezañ arboliak eta zañak nuat heltzen beitzaitzo arrabata khunta da hua e, zeren eta zañak nun ere beitütü arboliak etxek eta zañak horrartio heltzen badira horrartio eta ezta belharrik ez eta errekolta hunik, eztü maite lürrak, arrabata hoi, arrabatak lürpeko zera khentzen doo eta gañeko ekhia, eta zea, zerena, berriz la rosée, la rosée du soir, süprimatzen deitzo.
zañak |
erroak |
nuat |
noraino |
beitzaitzo |
baitzaizkio |
khunta |
konda, bali |
etxek |
atxik, euki |
errekolta; uzta; mozkin, emaitza |
|
doo |
dio |
ekhi |
eguzki |
zerena |
arrats-apalean agertzen den ihintza |
|
|
deitzo |
dizkio |