Ohiko euskal mintzamoldeen antologia

Behorlegi - Atlasa - Ohiko euskal mintzamoldeen antologia

6

<< Hasiera

6.13. BEHORLEGI       

Martxoak Apirilari egunak mailegatu

Behorlegiko artzainak etnologian ezagun den egun mailegatuen edo zozo mikoteen bertsio bat kontatzen du: martxoak egunak mailegatzen dizkio apirilari, artzain espantos, harro eta goiztiarra mendratu beharrez.

Martxo xirtxo, xertxo, leheno, erten zien artzain bat joan zela Iratirat, biziki denbora ederrak eta ezpitzen bideik oai bezala, sohoetan bazka pollita jina ta, bi edo hiru egunendako, ta, geo, haat joana eta, zortzi egun, hamar egun, bethi denbora ederra ta undarrekotz bazka jina ta hostoa re, pago-hostoa re atheaia, ta bethi han gelditu, ari zen oai: - enuk oai beheiti jautsiko ta erran zakon martxoari:

- Martxo xirtxi xertxo!

Ene axuriek badituzte hiru launa adarxko.

Enuk gehio hire beldurxko!

Ta martxoak eman zakon errepostia:

-Batiat bi egun hire pentsaketan inaazteko.

Ta aphirila hor diat ene laguntzeko.

Ta emazte xahar haek erten zien: alimaleko elhurra in zinan eta artzain haek marrogei bat bazinan bere etxolan kontserbatu zien guzia, arthalde guzia futitu. Eta gio berriz lehengoko zaharrek erten zuten aphiliain hamasei pasatu artio etzela behar sobera espantu egin, borthiaindako. Lehen bazen eta artzañ bat, biziki "habila" eman zakoten izengoitia, eta denbora biziki pentsatzen eta, pentsatzen, senditzen eta hola bena hua re aphiliain hamaseian galdu zen, hak arthalde guzia, borthura goiti joan eta elhurrak hatzeman eta....

erten

erraiten, esaten

undarrekotz

ondarreko, azkenean

enuk

ez naiz + toka

axuri

ardiaren ume sortuberria

batiat

baditut + toka

zinan

zuen + noka

marrogei

marro izaiteko begiratzen den gaztea

(marro

orots edo arra ez zikiratua).

futitu

izorratu, suntsitu.

espantu egin

harroarena egin.

pentsatzen

aurre-ikusten.

borthiaindako

bortuaz den bezenbat, bortuaren kondu.

borthiaindako

'bortu' eta 'mendi' ez dira osoki elkarren sinonimo. Bortua da uda partean hazkuntzarako eta artzaingorako erabiltzen den herririk gabeko mendiko eremua.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper