Euskararen Gramatika

39.1. Sarrera

39.1.1. Kontzesio perpausak zer diren

39.1.1a Aurkaritzarekin lotura duten mendeko perpaus multzo zabal bat izendatzeko erabili ohi dira kontzesio perpausak edo perpaus kontzesibo izendapenak.

Kontzesio perpausen lehenbiziko ikuspegi bat emateko, ekar ditzagun hona adibide batzuk: Nahiz bizkarreko mina duen, kirola egitera joan da; Argentinara joan da oporretara, han negu gorrian dauden arren; Mila aldiz gauza bera errepikatuagatik, berdin jarraitzen du umeak; Betebehar asko baditu ere, beti aurkitzen du tarteren bat lagunentzat; Negu gorria izanik ere, alkandora hutsean dabil Iñaki; Loteria egokituz gero ere, ez litzateke zoriontsu izango; Nahi ez nuelarik ere, lan horretan hasi nintzen.

Ikusten denez, euskaraz mendeko egitura asko ditugu kontzesio balioa adierazteko.

Perpaus horietan, azpimarratuta eman ditugu mendeko perpausak, aditz menderatuen inguruan osatutako perpausak; esan bezala, era askotako gailuak erabil daitezke menderakuntza mota honetan: menderagailuak (-en, -ela, -elarik, ba-, aditz partizipioa), postposizioak (arren eta -gatik), diskurtso markatzaileak (ere) eta bestelako marka batzuk (nahiz, adibidez). Bestalde, aditz jokatuak eta jokatugabeak ditugu goian emandako adibideetan: bietariko adizkiak erabiliz osatzen dira kontzesio perpausak; bata bezain garrantzitsua eta erabilia da beste baliabidea.

39.1.1b Zertan datza, baina, kontzesioa? Kontzesioaren definizioa emateko, eta menderakuntzaren arloan gramatika honetan batez ere erabili dugun irizpideari jarraituz, irizpide logiko-semantikoetan oinarrituko gara. Hala egin izan da orain arteko gramatiketan, eta hala egingo dugu geuk ere atal honetan. Ikusita, baina, kontzesiozko morfemen zer-nolako ugaritasuna dagoen, argi dago bestelako irizpide bat ere behar dugula: semantikara jo dugu, esan bezala, perpaus hauek besteetatik bereizteko; gero, ordea, behin perpaus mota hauek esanahiaren aldetik definitu ondoren, formaren irizpideari helduko diogu kontzesiozkoetan azpisailak egiteko: kontzesio perpausak adierazteko erabiltzen diren forma askotarikoei helduko diegu horretarako.

Perpaus hauek definitzeko, esan dezakegu bi erlazio mota daudela haietan: batetik, inferentzia erlazio bat dugu, aurresuposizio bat: aldez aurretik gizartean edo hiztunaren mundu ikuspegian ontzat ematen den aurresuposizio bat: p proposiziotik q proposizioa ondorioztatzen dugu, eta, alderantziz, p’-tik, berriz, q’. Konparazio baterako, norbait gaixorik dagoenean ondorioztatzen dugu ez dela lanera joango, etxean geratuko dela sendatu bitartean. Ongi dagoenean, berriz, lanera joaten dela ondorioztatzen dugu. Inferentzia edo ondorioztatze erlazio bat da hori: p → q (edo p’ → q’).

Bestetik, aurkaritza erlazio bat ere bada kontzesio perpausetan. Perpaus nagusian adierazitakoari jartzen zaion oztopo bat adierazten du mendeko perpausak. Goian ontzat eman dugun erlazioa (p → q; p’ → q’) trukatzetik sortua da oposizio hori (p → q’; p’ → q).

39.1.1c Adibide bat emateko, p “sasoi betean egotea” baldin bada, p’ baldin bada “gaixorik egotea”, q baldin bada “lanera joatea” eta q’ baldin bada “etxean geratzea”, honako hau litzateke ontzat ematen den erlazioa, oro har:

Aldez aurretik ezarritako inferentzia erlazio hori trukatzean datza kontzesioa:

Era honetara sortzen dira kontzesio perpausak:

– Gaixorik badago ere, lanera joan da (p’ → q)

– Sasoi betean dagoen arren, etxean geratu da (p → q’)

Goian esan dugu gizartean ontzat ematen den uste bat haustea dela kontzesioa; alabaina, gizartean ez ezik hiztunaren mundu ikuskeran ere ontzat eman daitekeen egoera edo uste bat ere izan liteke. Adibidez, zenbait hiztuni bitxi samarra gerta badakioke ere, beste zenbaiten kasuan zentzuz betea litzateke honako perpaus hau: Aberatsa den arren, zoriontsu bizi da. Kasu honetan, hala dioenak uste du aberatsak ezin direla zoriontsu bizi, duten dirutzak arazoak sortzen dizkielako edo; aurresuposizio hori aldatuz, kasu honetako aberatsa aberats guztien egoera orokorretik aldentzen da, eta zoriontsu bizi dela esaten da.

39.1.1d Esan dugu mendeko perpausak oztopoa adierazten duela perpaus nagusian adierazten dena betetzeko; nolanahi ere, ez da nahikoa oztopo izaten perpaus nagusian adierazitakoa galarazteko: beti betetzen da perpaus nagusian predikatzen dena (Txiroa den arren, dirua ematen die eskaleei; Negu gorria bada ere, Errusiara joan da oporretan). Horietan, azpimarratuta eman dugun mendeko perpausean esaten dena gorabehera, perpaus nagusikoa bete egiten da: oztopoak oztopo, “eskaleei dirua ematen die txiroak”, “Errusiara joan da oporretan”.

39.1.1e Bestalde, mendeko perpausak adierazten duen aurkaritzak ez du zertan gogorra izan. Gaixorik badago ere, lanera joan da adibidean, esate baterako, oposizio gogor samarra dago, benetako oposizioa, gaixorik egotearen eta lanera joatearen artean. Beste batzuetan, ordea, oposizioa ez da hain bortitza izaten perpaus mendekoaren eta nagusiaren artean; aurkaritza erlazioa ahulagoa da: Andaluzian izan naizen arren, ez zaitut bisitatu; Aste honetan Donostiara joan banaiz ere, ez dut Kontxako badia ikusi. Ez dago benetako oposiziorik Andaluzian izatearen eta laguna bisitatzearen artean, ez eta Donostiara joatearen eta Kontxako badia ez ikustearen artean ere, nahiz eta kasu horietan bi perpausak kontzesiozko perpausaren formarekin ematea erabaki den. Aurresuposizio kontua litzateke, aldez aurretik zerbait uste izatearena. Uste edo aurresuposizio hori kasu bakoitzeko testuinguruak ezartzen du: baliteke uste izatea Andaluzian izaten naizen bakoitzean hango laguna bisitatu behar dudala; era berean, Donostiara joaten naizen bakoitzean Kontxako badia ikusi behar dudala uste izan dezaket. Hor oinarrituko da kontzesio balioa, aurresuposizio horietan, edo, hobeto esateko, kasuan kasuko aurresuposizio horiek haustean.

39.1.1f Beste batzuetan, aurkaritza erlazio are ahulagoak aurkitzen ditugu perpaus mendekoaren eta nagusiaren artean: Errealak partida galdu badu ere, Osasunak irabazi egin du. Ez dago inongo oposiziorik proposizio bataren eta bestearen artean; lasai asko adieraz genezake hori juntaduraren bitartez: Errealak partida galdu du, eta Osasunak irabazi. Menderakuntza aukeratu badugu ez da izan noski Errealak galtzen duen bakoitzean Osasunak ere galdu egiten duela uste dugulako (hori litzateke benetako kontzesioa: p → q erlazioa p → q’ bilakatzea). Hori adierazi nahi ez badugu (eta ez dirudi hala denik), egokitasunaren mugan legoke eman dugun adibidea. Egitura hori erabiliz adierazi nahi dena badirudi honelako zerbait dela: Errealak galdu egin du, baina lasaiago gera daitezke euskal futbolzaleak, bietako batek behintzat (Osasunak) irabazi egin duelako. Aldaera estilistikotzat uler daiteke hor juntaduraren ordez menderakuntza erabiltzea⁴⁰⁵.

Bistan da pentsamenduak edo gertakizunak aurkezteko modu desberdinak erabiltzen ditugula. Batzuetan kontzesio garbia egiten dugu: Etsairik amorratuena etortzen bazait ere, nire etxeko ateak irekiak izango ditu. Beste batzuetan, ideia bera era zeharkakoagoan adierazi izan dugu: Datorrena datorrela, nire etxeko ateak irekiak izango ditu; Nornahi etor dadin, nire etxeko ateak irekiak izango ditu. Kasu horietan etxeko ateak edozeinentzat daudela zabalik adierazten da, baita (hemen dago kontzesio balioa) horien artean izan daitezkeen etsaienentzat ere. Hor legoke kontzesio perpaus mota desberdinen artean aukera egiteko gakoetako bat: gauzak nola azaldu edo aurkeztu nahi ditugun.

39.1.1g Kontzesio perpausetan, orain arte ikusi ditugun adibideetatik ondoriozta dezakegunez, menderagailuak eta haiekin konbinatzen diren gailuak (markak, postposizioak, diskurtso markatzaileak…) aurkituko ditugu kontzesio perpausak eratzeko (jokatuak nahiz jokatugabeak). Gailu horiek honako hauek dira: nahiz marka, arren eta -gatik postposizioak eta ere diskurtso markatzailea. Horiekin konbinatzen dira aditzari atxikitako menderagailuak: -en, ba-, -ela(rik), -tu, -tuta, -turik…

39.1.2. Bestelako egitura batzuekiko antzekotasuna

39.1.2a Inplikazio erlazio batez gainera aurkaritza erlazio bat ere badela esan dugu kontzesio perpausetan. Kontua da menderakuntzaz gainera (hipotaxia) badirela euskaraz beste egitura batzuk ere (parataxia) aurkaritza adierazteko, kontzesioarekin lotura estua duten beste egitura batzuk.

39.1.2b Mendeko kontzesioaren eta bestelako egitura horien artean dagoen antzekotasuna aztertuko dugu lerrootan. Hasteko, diskurtso markatzaileekiko antzekotasuna edo hurbiltasuna aipatuko dugu (§ 39.1.3). Horren ondoren, aurkaritzako juntadura (§ 39.1.4) eta bestelako mendeko perpaus batzuk ekarriko ditugu hona (§ 39.1.5), baldintzazkoak (§ 39.1.5.1) eta beste zenbait adberbio perpaus (§ 39.1.5.2).

39.1.3. Aurkaritzako diskurtso markatzaileak eta kontzesio perpausak

39.1.3a Kontzesio perpausen ordez, EGLU-III liburukiak (93-133) aztertzen dituen aurkaritzako diskurtso markatzaileak erabil daitezke (hala ere, badarik ere, hargatik, haatik, guztiarekin…): alegia, bi perpaus beregainen arteko oposiziozko edo aurkaritzako lotura, erlazio adbertsatiboa.

39.1.3b Ekar ditzagun hona hasierako adibide sortako perpaus batzuk, eta ikus dezagun beste era batera nola antola daitezkeen: Nahiz bizkarreko mina duen, kirola egitera joan da; Betebehar asko baditu ere, beti aurkitzen du tarteren bat lagunentzat.

Horiek aurkezteko beste modu bat honako hau litzateke: Bizkarreko mina du; hala ere, kirola egitera joan da; Betebehar asko ditu; hargatik, beti aurkitzen du tarteren bat lagunentzat.

Bi esaldien arteko erlazio horren berri emateko, egitura sintaktiko bat baino gehiago erabil daitezke. Egitura horietako bat menderakuntza dugu: nahiz … -en, -tu arren, ba-… ere, -tuagatik… menderagailuen bitartez txertatzen ditugu mendeko perpausak perpaus nagusietan; bigarren aukeran, perpaus beregainak ditugu, juntaduraz nahiz alborakuntzaz juntatuak, eta horiek semantikoki elkarri lotzeko diskurtso markatzaileak erabiltzen dira (hala ere, hargatik, haatik…). Azken hauetan, parataktikoki lotutako egitura hauetan, bigarren perpausean kokatzen da diskurtso markatzailea, menderakuntza (kontzesio perpausa) erabili izan bagenu perpaus nagusia litzatekeen horretan, hain zuzen. Diskurtso markatzaile horiek anaforikoak ditugu, aurreko perpausaren erreferentekide diren anaforikoak: Bizkarreko mina du; hala ere, kirola egitera joan da. Bizkarreko mina du; hala [bizkarreko mina duela] ere, kirola egitera joan da.

Jar dezagun beste adibide pare bat: Gaztea da; haatik, badaki burua non duen; Gaztea da; haatik [gaztea izanagatik], badaki burua non duen; Betebehar asko ditu; hargatik, beti aurkitzen du tarteren bat lagunentzat; Betebehar asko ditu; hargatik [betebehar asko izanagatik], beti aurkitzen du tarteren bat lagunentzat.

39.1.3c Aurkaritza adierazteko bi modu horiek bateragarriak ere izan daitezke: esaldi berean, enfasi edo indar berezia lortzeko edo, erabil litezke bi baliabideak, menderakuntza bidezkoa eta diskurtso markatzaileen bidezkoa.

Hona literatura tradizioko adibide batzuk: Nahiz hertsia den, baituke ordean eremu puska bat halere (Hiriart-Urruti); Nahiz gaba zen, halarik ere Apez Handiaren etxe hartarat bilduak ziren populuko aintzindariak (Joanategi); Nahiz hekien mintzaiak ez ditezken berdinak, halarik ere biak elkarren heinekoak dire, direlakotz bada Europa guziko zaharrenak (J. P. Arbelbide).

Adibide horietan, mendeko kontzesio perpausak ditugu, baina, horretaz gainera, perpaus nagusian aurkaritzako diskurtso markatzailea ere agertzen zaigu. Halako egitura misto enfatikoak erabiltzea, hau da, bi baliabideak (kontzesio egitura eta diskurtso markatzailea) batera erabiltzea, oso baliagarria izan daiteke zenbait kasu berezitan; adibidez, mendeko perpausa luze samarra izanik, perpaus nagusiaren haria berreskuratzeko; edo, orobat, kontzesioa adierazteko erabili dugun egitura guk nahi bezain indartsua ez den kasuetarako ere: alegia, argi uzteko hor kontzesio balioa eman nahi izan diogula, eta ez beste bat⁴⁰⁶. Aurkaritza egituren metatze hori arrunt samarra da aztertzen ari garen perpausetan.

39.1.4. Aurkaritzako juntadura

39.1.4a Juntadurarekin ere badu zerikusia kontzesiozko menderakuntzak; batez ere aurkaritzakoarekin. Izan ere, berdintsu eman daiteke aurkaritza erlazioaren berri juntaduraren bidez ere (ikus EGLU-IV: 183): Gaixo dagoen arren, kalera irten da (menderakuntza); Nahiz xentimorik ez duen, ardotarako beti izaten du zerbait (menderakuntza); Gaixo dago, baina kalera irten da (juntadura); Ez du xentimorik, baina ardotarako beti izaten du zerbait (juntadura)⁴⁰⁷.

39.1.4b Alde garrantzitsu bat dute bi moldeek, haatik: aurkaritzako juntadura egitura orientatua da, eta mendeko egitura, berriz, ez. Zer esan nahi dugu horrekin? Ez dela gauza bera izango perpaus juntatuak hurrenkeraz aldatzen baditugu: Gaztea da, baina badaki non duen burua [p baina q] ≠ Badaki non duen burua, baina gaztea da [q baina p].

Alegia, esanahi desberdina dute goiko bi esaldi juntatuek. Horregatik diogu orientatuak direla, bi perpausen hurrenkera eta orientazioa pertinentea delako:

  ADBERTSATIBOA: [p baina q] ≠ [q baina p]

39.1.4c Mendeko egituretan, berriz, ez da hala gertatzen: perpaus osoaren bi atalak (mendekoa eta nagusia) hurrenkeraz aldatuta ere, ez da esanahia aldatzen:

  Gaztea den arren, badaki non duen burua. [[p arren] q]

  = Badaki non duen burua, gaztea den arren. [q [p arren]

  KONTZESIOA: [[p arren] q] = [q [p arren]

39.1.4d Ez da, bestalde, aurkaritzako juntadurarekin bakarrik gertatzen hori; neurri txikiagoan bada ere, emendiozko juntaduraz ere balia gaitezke aurkaritza erlazioa adierazteko: Gaixo dagoen arren, kalera irten da; Euskalduna izanagatik, beti ari da erdaraz // Gaixo dago, eta kalera irten da; Euskalduna da, eta beti ari da erdaraz.

Ez da dudarik azken bietan, juntadura bidez eman ditugun adibideetan, badela kontzesio perpausetan den aurresuposizioa, gero hautsi egin dena.

  Gaixo dago [→ etxean geratuko da], eta kalera irten da.

  Euskalduna da [→ euskaraz hitz egingo du], eta beti ari da erdaraz.

Alde horretatik, ezin uka diezaiekegu aurkaritza/kontraargudiozko balioa. Hala ere, ez zaigu iruditzen kontzesiozkoan eta aurkaritzako juntaduran ezartzen den oposizioa bezain indartsua denik emendiozko juntaduraren bidez egiten dena; horregatik, azken hauek intonazio enfatikoagoa behar dute hautsitako aurresuposizio horren berri emateko, edo aurkaritzako diskurtso markatzaile baten laguntza handiagoa behar izaten dute gauzatzeko: Euskalduna da, eta, hala ere, beti ari da erdaraz.

39.1.5. Beste egitura hurbileko batzuk

39.1.5.1. Baldintza perpausak

39.1.5.1a Baldintza perpausekin ere, orain arteko gramatiketan esan izan den bezala, badute kontzesio perpausek lotura. Baldintza perpauseko protasiari ere gehitzen badiogu eta ondore perpausaren kontrakoa eman, kontzesio perpaus bihurtuko dugu baldintzazko perpausa:

Langile ona balitz, onartuko lukete lantegian (baldintza) →

Langile ona balitz ere, ez lukete onartuko lantegian (kontzesioa)

Gaixorik badago, ez da lantegira joango (baldintza) →

Gaixorik badago ere, lantegira joango da (kontzesioa)

Aurretik genuen aurresuposizio bati (alferra balitz, ez lukete onartuko lantegian; sasoi onean badago, lantegira joango da) horren kontrakoa edo beste muturrekoa den baldintza bat gehitzen diogu kontzesio perpausean ere-ren bitartez; gehitu dugun baldintza hori gorabehera, perpaus nagusian adierazitakoa berdin-berdin beteko da: [Alferra balitz] eta [(baita) langile ona balitz ere], ez lukete onartuko lantegian; [Sasoian badago] eta [gaixorik badago ere], lantegira joango da. Kontzesio perpausa osatzerakoan, lehenbiziko baldintza normalean ez da esplizituki ematen, eta geratzen dena perpaus nagusian adierazitakoari oposizioa egiten diona da:

[Alferra balitz] eta [(baita) langile ona balitz ere], ez lukete onartuko lantegian.

39.1.5.1b Aditz jokatudun perpausetan nahiz jokatugabeetan gertatzen da hori:

Asko ikasiz gero, ekainean dena gaindituko dugu (baldintza) →

Asko ikasiz gero ere, ez dugu dena gaindituko ekainean (kontzesioa)

Kontzesio perpausetan nolabaiteko baldintza bat dago. Har ditzagun adibide hauek: Datorrena datorrela, nire etxeko ateak irekiak izango ditu; Zernahi gerta dadin gure artean, lagun izaten jarraituko dugu. Horietan esan nahi dena honelako zerbait litzateke: “nire etxeko ateak denentzat daude irekiak, baita etsairik sutsuena etortzen bada ere; hari ere sartzen utziko diot”, “berdin zait gure artean zer gertatzen den; gauzarik okerrena gertatzen bada, hala ere, lagun izaten jarraituko dugu”. Baldintza bat jartzen da, baldintzazko perpausetan bezala, eta esaten dugu berdin zaigula baldintza edo oztopo hori, eta perpaus nagusian adierazitakoa gertatuko dela.

Azken finean, perpaus nagusian adierazten dena galarazteko nahikoa ez den baldintza bat da kontzesioa; galarazte hori gertatzeko, gauzak muturreraino eramaten dira aztertzen ari garen perpaus hauetan. Perpaus honetan, Ateri badago, kalera irtengo naiz, kalera irteteko baldintza bat jartzen ari gara: ateri egotea. Nolabait esanda, kalera ateratzea erraztu dezakeen baldintza bat. Honako honetan, berriz, Elurra ari badu ere, irtengo naiz kalera, kalera irteteko oztopo izan daitekeen baldintza bat ari gara jartzen, beste muturreko baldintza bat. Oztopoak oztopo, ordea, kalera aterako naiz.

39.1.5.1c Baldintzazkoen eta kontzesiozkoen artean dagoen desberdintasuna aurresuposizioan datza. Kontzesiozkoetan, hautsiko den aurresuposizio bat dugu, eta baldintzazkoetan ez dago aurresuposiziorik: protasian esaten dena betetzen bada, apodosikoa ere beteko da, ez dago bestelako usterik edo aurresuposiziorik horien azpian (Dirua badut, kontzertura joango naiz; Dirua banu, kontzertura joango nintzateke). Baldintza erreala nahiz alegiazkoa izan, protasikoa betetzen bada apodosikoa ere beteko dela (edo beteko litzatekeela) bakarrik adierazten dugu baldintzazkoekin; beste ezer ez. Kontzesiozkoetan, ordea, (Dirua badut ere, ez naiz joango kontzertura; Dirua banu ere, ez nintzateke kontzertura joango), bestelako zerbait ere badago, nolabaiteko ustea edo aurresuposizioa: dirua badut edo banu, kontzertura joango naiz edo nintzateke, hurrenez hurren. Hala ere, ez da aurresuposizioa betetzen: usteak uste, ez naiz (edo ez nintzateke) kontzertura joango.

39.1.5.2. Beste zenbait adberbio perpaus (-ela(rik), -tuta, -turik…)

39.1.5.2a Har ditzagun literatura tradizioko adibide batzuen egokitzapen hauek: Mutil koskorra zelarik, asko zekien; Nahi ez nuelarik, horretan sartu behar nuelako ustetan abiatu nintzen; Gurutze horretan isilik zaudela, hitz egiten didazu.

Batzuetan kontzesio balioa nahikoa argi ikusten da, baina ez beti; balioa argi ikusten ez den horietan, bestelako mendeko perpaus batzuen balioekin nahas daitezke. Izan ere, muga irristakor samarra dago, besteak beste, denborazkoen, moduzkoen eta kontzesiozkoen artean. Horregatik, askotan beste zerbaiten beharra sumatzen da kontzesio balioa bermatzeko, hura indartzeko. Helburu horretarako, ere askotan erabili izan da menderagailua duen aditzari erantsirik: Mutil koskorra zelarik ere, asko zekien; Nahi ez nuelarik ere, sartu behar nuelako ustetan abiatu nintzen (Mitxelena); O Nere Salbadorea. Ta nola Gurutze horretan isilik zaudela ere, hitz egiten didazun (Kardaberaz).

39.1.5.2b Aditz jokatugabeekin ere berdin gertatzen da: Gogoko ez dudala jakinik, egun osoa igarotzen du Unaik ni zirikatzen; Gogoko ez dudala jakinik ere, egun osoa igarotzen du Unaik ni zirikatzen. Moduzko perpaustzat interpreta litekeenari ere gehitu zaio hor ere kontzesio balioa bermatzeko.

Perpaus nagusian aurkaritzako diskurtso markatzaile bat ematea izan liteke beste aukera bat: Mutil koskorra zelarik, asko zekien hargatik; Ezer ere ez dakielarik, fama handia bereganatu du halere. Literatura tradizioan ugariak dira halakoak: Kontzientziak mintzatzen usatua ez delarik, ez daki alabaina isilik ere egoiten (Axular); Ordea gaitzetik heldu den beheramendua maite dugularik, guziagatik ere hura ekarri duen gaizkia erremediatu behar dugu on eta zuzenezko diren bideez (Pouvreau).

⁴⁰⁵ Gaur egun zenbait euskaldunen ahotan dabilen forma bitxi bat aipatu nahi genuke hemen; perpaus hauek, adibidez, ongi eratuak dira, eta sinonimoak: Nahiz ondo jaurti duen, ez du baloia sareratu; Ondo jaurti du, baina ez du baloia sareratu. Ondoren datorkigun perpausa, ordea, bitxia da, eta ez da egokia aurreko bi adibideetan esan nahi izan dena adierazteko: #Ondo jaurti du, nahiz ez duen baloia sareratu. Hor, trukatu egin da kontzesio erlazioa, eta ez dagokion perpausean kokatu da kontzesio gailua.

⁴⁰⁶ Gauza bertsua gertatzen da juntagailuekin ere: hauei ere gehitu ohi zaie diskurtso markatzaile bat (ikus EGLU-III (Lokailuak) liburukia: 27).

⁴⁰⁷ Bi egituren (menderakuntzaren eta aurkaritzako juntaduraren) arteko erlazioa hain estua izaki, ez da harritzekoa aurkaritzako juntadura izatea kontzesio egituretako baten jatorria ere (ikus EGLU-IV: 215): Gaixo dago, baina kalera irten da (JUNTADURA) → Gaixo dago-baina, kalera irten da (MENDERAKUNTZA) → Kalera irten da, gaixo dago-baina (MENDERAKUNTZA).
Azken finean [A, baina B] egitura trukatu egin dugu, eta [B, A-baina] bihurtu. Bi egituren arteko antzekotasun logikoaren lekuko da baina-ren erabilera bikoitz hori: juntagailu erabilera eta menderagailu erabilera (kontzesio mota hau § 39.3.4 atalean aztertuko dugu).