Zuzena da Agur, eta gabon pasa! idaztea ala Agur, eta gau on pasa! idatzi behar da? Eta Eguberrietakoak?
Zalantza-mota:
lexikoa > esapideak, izen bereziak > bestelakoak
Unitate-mota:
joskera > esapideak, karaktereak > letrak
Zalantza handia ikusten da goiko hitz edo esapide horien balioan eta erabileran. Zein da idazkera zuzena?
Zalantza-mota:
lexikoa, ortografia > grafiak, ortografia > zuriuneak
Unitate-mota:
hitzak > adjektiboak, hitzak > izenak, karaktereak > letrak
-
Euskaltzaindiaren 25. arauan, "Loturik idaztekoak diren hitz elkartuak" atalean, d) puntuan aipatzen dira bigarren osagaia -dun, -gin, -gile, -zain, -zale... duten elkarteak; eta e) puntuan, berriz, bigarren osagaia -aldi, -buru, -gizon, -(g)une... duten elkarteak. Baina aipatutako -gin, -gile, -zain, -(g)une... horiek ez al dira atzizkiak? Atzizkiak baldin badira, hitz eratorrien osagaiak izango dira, ez hitz elkartuenak. Horrela bada, nolatan aztertzen dira hitz-elkarketari dagokion atalean? Zein da horren arrazoia? Nonbait irakurri ere egin dut horietako batzuei erdi-atzizki izena ere ematen zaiela. Zergatik erdi hori?
-
Bidenabar, nola idatzi behar dira Epelegain eta Arotzenea etxe-izenak: elkarturik ala marratxoz loturik?
Zalantza-mota:
lexikoa > hitz elkartuak, lexikoa > hitz eratorriak, ortografia > marratxoa, ortografia > zuriuneak
Unitate-mota:
hitzak > adjektiboak, hitzak > izenak, karaktereak > letrak, karaktereak > markak
Zuzenak al dira ondorengo formak?
a) errusiakotu (Errusiakoa egin / bihurtu) [letra larriz ala xehez?]
b) errusiakotasun (Errusiakoa izatearen nolakotasuna) [letra larriz ala xehez?]
c) errusiaratu (Errusiara joan, bidali) [letra larriz ala xehez?]
d) errusiartu (errusiarra egin / bihurtu)
e) errusiartasun (errusiarra izatearen nolakotasuna)
f) errusieradun (errusieraz dakiena)
g) errusieratu (errusierara itzuli)
Gauza bera egin al dezakegu gainontzeko herritar-, hizkuntza- eta leku-izenekin? Esaterako: bilbokotu, bilbokotasun, bilboratu, bilbotartu, bilbotartasun, ameriketaratu, ameriketakotu, amerikartu, amerikartasun, eta abar.
Zalantza-mota:
lexikoa > aditzak, lexikoa > hitz eratorriak, izen bereziak > leku-izenak, ortografia > maiuskulak/minuskulak
Unitate-mota:
afixuak > atzizkiak, hitzak-aditzak, hitzak > izenak, karaktereak > letrak
Konturatu naiz hiztegietan ez dela ageri amalur / ama lur / ama-lur… izena, baina euskaldunok maiz erabiltzen dugun izena da. Nola behar luke? Zer dela-eta ez da ageri hiztegietan?
Zalantza-mota:
lexikoa > hitz elkartuak, ortografia > maiuskulak/minuskulak, ortografia > marratxoa, ortografia > zuriuneak
Unitate-mota:
hitzak > izenak, karaktereak > letrak, karaktereak > markak
‘Semipermanente’ hitza eman nahi dut euskaraz. Begiratu dudan tokietan erdiiraunkor bezalakoak aurkitu ditut.
Horrela idatzi behar da? Bi i elkarren segidan? Beste aukerarik ez dago? Izan ere, errotulu batean arraroa egiten da bi i jarraian jartzea.
Zalantza-mota:
lexikoa > hitz elkartuak, lexikoa > hitz eratorriak, ortografia > marratxoa, ortografia > zuriuneak
Unitate-mota:
afixuak > aurrizkiak, hitzak > adberbioak, hitzak > adjektiboak, hitzak > izenak, karaktereak > markak
Nola idatz daiteke honako hau euskaraz: VºBº (‘visto bueno’)?
Zalantza-mota:
ortografia > laburdurak
Unitate-mota:
karaktereak > laburtzapenak
Hedabideetan, askotan, euskal Y-ari "euskal Y grekoa" deitzen zaio. Horrela jartzeari erredundantea deritzot, baina ez nago ziur zelan idatzi behar den: "euskal i grekoa", "euskal Y-a" ala arestian aipatutako "euskal Y grekoa".
Zalantza-mota:
lexikoa > itzulpenak, ortografia > grafiak
Unitate-mota:
hitzak > adjektiboak, hitzak > izenak, karaktereak > letrak
Zein da forma zuzena: gozoa ala goxoa? Alegia, nola behar luke esaldi honek?: Sagu batek gazta eder bat aurkitu zuen. Gozoa/goxoa zegoen alajaina!
Zalantza-mota:
lexikoa > orokorra, ortografia > grafiak
Unitate-mota:
hitzak > adjektiboak, karaktereak > letrak
Zuzenak al dira hauek guztiak: Internet bidez, Interneten bidez, Internet bitartez, Interneten bitartez? Letra larriz idatzi behar da Internet? Eta izen berezi gisa deklinatu?
Zalantza-mota:
morfologia > postposizioak, lexikoa > maileguak, izen bereziak > bestelakoak, ortografia > maiuskulak/minuskulak
Unitate-mota:
hitzak > izenak, karaktereak > letrak, lokuzioak/kolokazioak