Jagonet

Ondo al dago esaldi hau: XX alderdia nabarmen hazi da BOZKA kopuruan?

Desberdin (edo ezberdin) hitza erabil al daiteke euskaraz? Ala hainbat (edo zenbait edo zenbatzaile-balioko beste hitzen bat) erabili behar da beti?

Zein da hobestekoa erretzearen ohitura / erretzeko ohitura formen artean?

Zuzenak al dira hauek guztiak: Internet bidez, Interneten bidez, Internet bitartez, Interneten bitartez? Letra larriz idatzi behar da Internet? Eta izen berezi gisa deklinatu?

Zuzena al da alkatesa deitzea emakumezkoa den alkateari?

Zuzena al da Euskadi izena erabiltzea Euskal Autonomia Erkidegoa aipatzeko, Euskal Herria aipatzeko erabili ordez?

Beti plurala da guraso hitza? Beti aita-amak hitzaren berdina?

Gure familian XIX. mendearen bukaeran eta XX. mendearen hasieran hil ziren arbasoen hilobietako datak ikustean, ezin ditut ulertu hilabeteen izenak. Argituko al dizkidazue, mesedez?

Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuak xuri forma okertzat jotzen du, eta 'e. zuri' dio; baina Euskaltzaindiaren Hiztegiak xuri forma zuzentzat dakar, eta adierazkorra dela dio [EH:xuri]. Bi hiztegiak arauemaileak izanik, zeini egin behar diogu kasu?

Gure inguruan, Gipuzkoako Beterrin behintzat, ilargia handitzen ari den garaiari ilgora edota ilberri deitzen zaio; eta txikitzen ari denari, ilbehera. Eta nik ikusitako hiztegietan ere horrela azaltzen da. Baina aurtengo 2019ko egutegi batek honako hau dio:

ilgora: ez du esan nahi ilargia handitzen ari denik, egunetik egunera zeruan goragoko orbita egiten duela baizik (gaztelaniaz, luna ascendente).

ilbehera: ez da ilargia txikitzen ari dela, baizik eta egunetik egunera zeruan egiten duen orbita gero eta beheragokoa dela (gaztelaniaz, luna descendente).

Egutegi horren arabera, apirilaren 19an, apirileko euren ilbehera omen delakoaren erdi-erdian... ilargi betea izango da!

Nahaste-borraste horrek eragin dizkidan zalantzak argitze aldera, hona nire galderak:

1. Zuzena al da egutegi horrek dioena ilgora eta ilbehera hitzen esanahiari dagokionez?
2. Ilargiaren zein aldi egokituko da 2019ko apirilaren 15ean?
3. Euskaraz nola adierazi behar dira gaztelaniazko luna creciente, luna menguante, luna ascendente eta luna descendente?