Jagonet

Zein da zuzena: Gaixotasunaren diagnostikoa garaiz egitea komenigarria dela irizten diote ala Gaixotasunaren diagnostikoaRI garaiz egitea komenigarria dela irizten diote?

Subjuntiboa nola egiten da eskatu aditzarekin: eskatu diote etor dadila ala eskatu diote etor dadin? Eta proposatu, gomendatu eta aholkatu aditzekin?

Zuzena al da Nik ez dut uste gu IZORRA GAITEZEN egiten dutenik, baina kalte egiten digute esaldia?

Egoeraren arabera, etxearen edo etxeko erabiltzen dugu: etxearen neurriak, etxeko leihoak... Horrela jokatzen al da NORAKO eta NORENTZAT kasuetan ere? Adibidez: Diru hau etxea erosteko da, eta beste hori, autoa erosteko. Testuinguru horretan, zuzena al da Diru hau etxearentzat da, eta beste hori, autoarentzat esaldia?

Agindu aditzarekin beti esan behar da, adibidez, isil gaitezela agindu digu irakasleak? Ez da zuzena isil gaitezen agindu digu irakasleak esatea?

Euskaltzaindiaren Orotariko Euskal Hiztegia begiratu dut eta adibide hauek aurkitu ditut [OEH:opa izan] sarreran: Merezi du eta opa diogu zeruan goza dadila. Nik opa diet zeruan gerta daitezela. Luzaroan dabilela opa diogu. Orain opa dut izan dezazula zeruetan deskantsua. Zeruak opa diezagula osasuna eta eguneroko ogia.

Horiek horrela, jakin nahi nuke -(e)n bukaera ere zuzena ote den.

Zuzenak al dira honako hiru esaldiok?

Besteez gogoratzeko esatera etorri zara.

Besteez gogora nadin esatera etorri zara.

Besteez gogora nadila esatera etorri zara.

Zalantzarik ez dut forma hauen zuzentasunaz: ezkondu delako berria, hori gaizki dagoelako ustea oso zabaldua dago; baina ez dakit beste hauek zuzenak ote diren: zerbait larria gertatu den susmoa dut, ordainduko ez didaten beldur naiz, hemengoa den seinale…

Subjuntiboko adizkiek batzuetan -(e)n atzizkia hartzen dute eta beste batzuetan -(e)la. Noiz bata eta noiz bestea? Etor dadin ala etor dadila? Joan zaitezen esan dit / joan zaitezela esan dit. Biak onartzen dira?

Ariketa batean honako galdera hau agertu zaigu: "Noiz -(e)n eta noiz -(e)lako?"

Norgehiagoka irabaziko __________________ itxaropenaz zelairatu ziren

a) zutelaren

b) zutenaren

c) zutelako

Mamua etorriko _______________________ aitzakiaz ez nintzen oheratzen

a) zen

b) zelaren

c) zenaren

Aztertuta dago kontu hori?