Jagonet

Subjuntiboan, ahaleran eta aginteran forma partizipiodunak euskara batukoak al dira?

Hori dela eta, Euskaltzaindiak orain arteko araua aldatu egin al du, aditzoinaz gain partizipioa ere zilegitzat joz?

Zein da zuzena ondorengo esaldi honetan?: Egin behar dugun lehendabiziko gauza da ikastea/ikasi.

Aditz-izena eskatzen al dute besterik ez / baino ez daramatenek? Ondorengo hauetatik zein dira zuzenak?

1. Zure lana hori egin baino/besterik ez da.

2. Zure lana hori egitea baino/besterik ez da.

3. Zure egitekoa ez da hara joatea, baizik eta hemen geratu.

4. Zure egitekoa ez da hara joatea, baizik eta hemen geratzea.

5. Zure egitekoa ez da hara joatea, hemen geratu baino/baizik.

6. Zure egitekoa ez da hara joatea, hemen geratzea baino/baizik.

Gure etxepeko dendan, sarrerako atean, Zabalik egotearen kontrako adierazpen bezala Itxia jartzen du. Zuzena da hori ala Itxita jarri behar du?

Forma hauek guztiak zuzenak dira?

a) Irakurri besterik ez duzu.

b) Irakurtzea besterik ez duzu.

c) Irakurri besterik ez duzu egin behar.

d) Irakurri baino ez duzu.

e) Irakurtzea baino ez duzu.

f) Irakurri baino ez duzu egin behar.

Zuzenak al dira honako egitura hauek?

Penizilina asmatutako gizona...

Plaza Barria eraikitako pertsona...

Bere zortzi emazteak hildako erregea...

Aditzoin gisa erabil al daitezke burutu (burutu ezazu), areagotu (areagotu ezazu), landu (landu ezazu)?

Baliokideak al dira ikusiz eta ikusiaz?

Jakitera / jakin izatera: Biak berdin erabil daitezke? Ba al dute ezberdintasunik?

Etorri zealazkoa, eamazu zeorrek (zuzena, Gipuzkoako Goierrin).

Etorri zarelazkora, eraman ezazu zerorrek (zuzena, batuan).

Etorri zarenez gero, eraman ezazu zerorrek (aurrekoaren esanahia).

Lehenengo esateko modu hori herriko zaharren artean sarritan entzun izan dut. Agian, lokalismo hutsa da. Bestalde, fonetika aldetik, baliteke hiztun alfabetatu gabeen ahozko aldaera izatea. Beharbada, zarenez gero horren eboluzio-degenerazioa da: zarenez gerora?… zarenezkora?… etab. Beste probabilitate bat ere bada: zarelakotik eratorri izana.

Horrez gainera, jakin nahi nuke -z gero egitura erabiltzean noiz erabili behar den -ez gero. Kontsonantez bukatzen denean bakarrik? Hartuz gero ala hartuez gero?