Jagonet

Zuzena al da Hori gezurra esatea bezala da esaldia, ala Hori gezurra esatea bezalakoa da behar luke?

Ezin izan dut inon argitu den bitartean formaren baliokide den deino forma horrela idatzi behar ote den ala, gaurko idazle batzuek egiten duten bezala, deno idatzi behar ote den. Berdin beste hauekin: gareno/gareino, duguno/duguino eta abar. Ba al da horren gainean zerbait erabakirik?

Nola berridatzi behar dugu -(e)z gero: alegia, ez-alegiazko ala alegiazko bezala?

Adibidez, Talibanek ez digute ikasten uzten, ikasiz gero aurre egingo diegulakoan esaldia nola berridatzi: ikasiko bagenu aurre egingo geniekeelakoan ala ikasten badugu aurre egingo diegulakoan?

Nola idatzi behar dira, adibidez, jo ezkero, igo ezkero, etorri ezkero, edan ezkero, hamarrak ezkero...? Eta nola idatzi eta ahoskatu behar da, adibidez, esan duzun ezkero?

Zuzena al da alegia birformulatzaileari -(e)la menderagailua ez eranstea?

Beharrezkoa al da ezen lokailuari bait- eranstea?

Baliokideak al dira ikusiz eta ikusiaz?

Gurasoak etorri direnean, alde egin duzu.

Gurasoak etorri direlarik, alde egin duzu.

Ontzat ematen al dira horiek biak?

Zalantzarik ez dut forma hauen zuzentasunaz: ezkondu delako berria, hori gaizki dagoelako ustea oso zabaldua dago; baina ez dakit beste hauek zuzenak ote diren: zerbait larria gertatu den susmoa dut, ordainduko ez didaten beldur naiz, hemengoa den seinale…

Batzuek diotenez, -(e)neko delakoa baztergarria da. Hala bada, zergatik sartu da forma hori? Ez da inondik ere beharrezkoa? Beti da gaitzesgarria? Ez al dago ondo gogoratzen duzu ni uretara erori nintzenekoa esaldia?