OEHko datuak [laburduren azalpena]

seme nagusi (eta seme-n. 2, s. nagosi 1, s. nausi 1) 21: Mb IArg I ("Azkenean Faraon berari ta beste aren erreinutar guziei aingeru baten eskuz ill ziezten Jangoikoak beren etxeetako seme nagusi guziak"), Mg PAb ("Seme nagusijak baleki, ta balezau gura ta ez izango dala ondasunen jaube, egin lei otuten jakona"), AA 3 ("Lege naturalean etxe bakoitzeko seme nagusiai eman oi zitzaten Apaizen onra", "Judas Patriarkaren seme nagusi, Her zeritzana, ezkondu zan Jamarrekin", "Kain Adanen seme nagusia, zan nekazaria"), Lard 3 ("Ni Esau zure seme nagusia naiz", "Jakob emen bizi zala, Ruben seme nagusia, Bala bere aitaren emazteaz lilluratu zan", "Faraon'i ere etzitzaion barkatu: bere seme nagusia serbitzari guzienakin batean il zan"), Azc PB ("Bigarren ezkontzako / seme nagosiak / urdinak urten eben / besteak gorriak"), Ag AL 5 ("Ozinbeltzko iauregi bazter batean, Otxoaren seme nagusi Portun bere oe zabalean bira-biraka begiak ezin itxirik egoan", "Ozinbelzko seme nagusia larri-larri esnatu zan", "Amandoren esonde onak iarraiturik, bada, Mauronto seme nagusia ipiñi eban osaba lenapezpikoaren eskuetan"), Kk Ab I 4 ("Enborrian Don Iñigo'ren ixena [...] seme nagusijaren adarretik urteten dira beste lau adar; ta euretan [...] beti seme nagusijetatik, Don Kazintto gaurko etxaunaganaiño. Eta goralbenen azkena ixaten da Don Kazintto'k esatia bera dala arexen jatorrikua, artez-artez, seme nagusirik seme nagusira"), Enb ("Ama Euskerearen seme nagusiak / Egizko euzkeltzale naiñun ikustiak / Nagusiyei jarrai-guraz anaia txikiak / Bata-bestien leiyan zar eta gaztiak, / Euzkeldun litzatekez orduan guztiak"), SM Zirik ("basarriko seme nausia jetxi zan botikara atia bizkarrian zeroiala"), Alzola Atalak ("ume asko eta diru gitxi, seme nagusia oso argia etorren ikastietarako"); seme nagusien 4: Gco 2 ("Seme nagusienaren etxea, nun guziak alkarrekin bazkaiten zeuden, aize izugarri batekin bota erazo", "Kain, Adanen seme nagusienak"), Itz Azald ("deitu egiozu seme nagusienari, gogoratu eragiozu deutsazun maitetasuna"), Etxba Ibilt ("... Jauregixan aurkitzeko bere seme nausiña bere ondoren jaun izateko bide onian"); seme primu 1, Lç (Lk 20 tit.: "Seme primua laborariek hil"); seme premu 1, Hb Esk ("Seme premua ere lothua da zinki").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

seme nagusi 10: S.T. Rekalde ("Seme nagusia, zer izatea gurako zenduke?"), P. Sastre ("etxeko seme nagusia izan arren, hamazazpi urtekin joan zen baserritik ihesi"), K. Mujika ("Peñafloridako Kontearen seme nagusia zen Ramon Maria Munibe ez bazuten ezagutu ere..."), Erkiag ("Jakin ekian, seme nagusiak esanda, baina gazteok alkarren ondotxuan barriketa gogotsuan aurkitu ebazan"), T. Elorrieta 2 ("Euren seme nagusia Jose Maria Intxausti Ibaibarriaga [...] Jose Mari ta Juana Mariren seme nagusia, Juan Jose Intxausti Martitegi"), J.L. Egireun ("Orduantxe armiarmaren seme nagusia irten zen etxetik eta esan zuen: - Aita, etorri ahal zara lehoiaren haragia begiratzera?"), Gurutzadetara ("Henri II.aren bi seme nagusiak arin hil ziren"), Zer irakurri ("Idatzita utzi zuen testamenduak horrela zioen: seme nagusiarentzat erdia izanen da, laurden bat bigarrenarentzat eta seme txikiarentzat seiren bat uzten dut"), M. Lopez ("Hori ez zen oso harritzekoa, Segurolatarren seme nagusia izanda"); seme nagusien 1, J.L. Egireun ("Agertu zen seme nagusiena Gorteko mandatari gisan jantzirik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

seme nagusi : DFrec 1 (Anait: "seme nagusiak eta biok...") // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

seme nagusi : Lur EG/CE (primogénito), Lur EF/FE (AS: aîné), PMuj DVC (semenagusi: mayorazgo, primogénito, hijo mayor); seme-nagusitasun : PMuj DVC (primogenitura) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

ik. oharrak s.u. seme.

Aipatuak ditu lantaldeak sintagma honen inguruko zalantzak, eta Euskaltzaindiaren esku utzia du azken erabakia.

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Baztertutzat eman liteke (erabili dutenak: Lç, Hb); eta premu soila aski dela uste du lantaldeak.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.