OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ILARGI XURI (L, BN, Ae, S; Hb ap. Lh, H). Ref.: VocPir 68; Lh. "Ilhargi xuri da, [...] il fait clair de lune (lune blanche). Syn. argizaria" H. v. ilartargi. Norteko izarra, albaren kidea, illhargi xuria, iguzki klara. EZ Man II 197. Hil argi xuri da. "Il y a clair de lune". Darthayet Manuel 362. Nere bordaren athean, / ilhargi xuri denean. Ox 30. Gau bat zen xoragarria, ilhargi xuri bat ederra. Barb Leg 138. Ilargi xuri amesgarrian [...] / ixil ixila gabiltzalarik. Iratz 149. Ilargi xuria nahiago baizik ez. "Le clair de lune". Ardoy SFran 249. Izan iduzki eder edo lano beltzak / Ilargi xuri ala neguko gau latzak. Larre ArtzainE 336. (En inesivo). Al claro de luna. Cf. ILARGITAN. Genbiltzanok, ilhargi zuritan, / noiz dukegu, diztirant, Eguerdi? Mde Po 31. Lamina guziak iturri bererat bildurik, lerro-lerro ilargi xuritan. Zerb Azk 97. (En alativo). Eta gauaz dugu, ilhargi xuritara, bide egiteko arte ona. Prop 1891, 178. Zoin eder zaizkoten hoik oro, ilhun airetto batekin, ilhargi-xuritara. Barb Piar II 116. Badut beldurra ilhargi-izar-xuritara dukegun etzatea orok, gaur, kanpo zabalean. JE Ber 98.

ilargi zuri 2, Berria (“Gaua zen. Ilargi zuriak bere edertasun betea ageri zuen itsaso lañoaren gainean, iretargiaren ñirñira urazal barean islatzen zela”, “hara hor Maurice Ravelen Boleroa , Ludwig van Beethovenen Ilargi zuria edota azken honen 7. Sinfoniako Allegretto ospetsua”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ilargi(-)xuri 7: Marzel Etxehandi (“Beha egoiten gara, beha luzaz, ilun beltza da - ilargi xuri”), Michel Oronoz (“Baina badago zaldiaren argia, nola elur xuriaren argia ilargi xuriz, neguan, zerua bete”), Gotzon Garate (“Emakumeei kendutako larruaz jantzi bat egin zuen; jantzi horretan sartu eta dantzan hasten zen, batzuetan etxetik kanpora, ilargi xuritan”), Eneko Bidegain (“Arrats hartan bi gizon, ingelesak, mugaraino lagundu behar zituen, ekaineko aro eder eta epel batez, ilargi xuria lagun”), Jean Baptiste Etxarren (“Gaua ederra da, ilargi xuri eta hotzik ez”), Pello Zabala (“Ilargi amandreari ere, gaua abiatzen deneko, ea ageri den, eta ikusten ez bada, kontuak hartzen dizkiogu: gaur ez al dugu ilargirik, edo zer? Ilargi-xuritea dela gauero sartu zaigu buruan”), Irene Aldasoro (“Hori inoiz gertatzen baduk, azken dolarra ere joka dezakek ez dela ez ilargi xuririk ez ele-melerik izango”); ilargi(-)zuri 10: Xabier Aranburu 2 (“Hautsez bete zuen inguru guztia, ilargi-zuria ere estaliz ia.”), Koldo Izagirre (“Ilargi zuritan ebakitzen zen castillo baten puskailetan neukan finkatua behakoa: mendi aski altu baten gailurrean, ibar mehar, basa eta huts baten hondoan”), Koro Navarro 2 (“Ilargi zuria zen, orbainez estalia”), Joan Mari Irigoien (“Nire adinekoa-edo zelarik, burutsu eta adimendutsu zen Jesus, sinagogako doktoreen doktore eta jakintsuen jakintsu, baina nago ezen berak ere ez ziola osabari hirugarren lezione hartarik fitsik ere endelegatuko, enekin batean egon izan balitz; baina nola, alde batetik, ekialdeko leihotik ilargi zuria deika ari baitzitzaigun, bere sekeretutxoak erakutsi nahian, nik uste, eta nola, bertzetik, teleskopiotik behatzea zen ene orduko gutizia gutiziatsua, baietz ihardetsi nion, guztiz ulertu niola”), Felipe Juaristi (“Pauso batzuk egin zituen aurrera ibai bazterrean, eta gizon bat aurkitu zuen ibaiari begira: Eduardo Gerra burusoila, Zilarbizi ezizenez ezagunagoa, ilargi zuritan haren buruak zilarbiziak bezala egiten baitzuen distira”), Jon Muñoz (“Haren begiak bi ilargi zuri ziren, handi-handiak, begi-niniak igerian zeuzkan han, bakez zurtz”), Xabier Mendiguren Elizegi (“Iñakiri begira gelditu dira denak, gau fresko samarra izan arren Potoloa nola izerditzen den, ilargi zuritan nola gorritzen den, nola estutzen, azkenean, ahots-hari mehe batez, "Behin bakarrik" erantzuteko”), Aurelia Arkotxa (“Ur beltz dirdiradunaren klaxka-klaxka ilargi zuritan”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa ilargi zuri grafiarekin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa ilargi sarreran.