10 emaitza zuhur bilaketarentzat - [1 - 10] bistaratzen.

zuhur
1 adj. Gauzak zentzuz eta neurriz pentsatu edo pisatu artean aritzen ez dena. Ik. zentzudun. Arrotz guztiak ero sortu ote ditu Jainkoak, eta gu bakarrik zuhur? Hura, ordea, zentzudunago agertzen zaigu bere eroan, gaurko gazte zuhurrak baino. Galdetzeko baimena eskuzabalki eman arren, erantzuteko (edo ez erantzuteko) eskubidea beretzat gorde du, gizon zuhurrari dagokionez. Jende zuhurrak hizkuntza axalari baino gehiago begiratzen diolako mamiari.
2 adj. (Gauzez mintzatuz). Asko aldiz zure ahotik entzun dut hitz zuhurra. O, Jainko, adimen guztiz zuhur eta iratzarria duzuna.
3 (Adizlagun gisa). Ik. zuhurki. Zuhur jokatu.
4 adj. Zikoitza, zekena. Ik. xuhur. Bazen gizon txit aberats bat, guztiz zuhurra eta inori on egiteko eutsia.

Esaera zaharrak

Ergela maiz engana daite, zuhurra behin baizik ez daite. Eroak egiten duena hondarrean, zuhurrak egiten du hatsarrean. Ez da zuhur ez dena eroaren beldur. Zahietan zuhur eta irinetan ero.

Aztergaia: zuhur

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau107
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1997-02-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:Hletra
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:04

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

'zentzuduna'.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa jasoz: zuhur-hitz .

Informazio lexikografikoa
Formen arteko bereizketa semantikoak

zentzuduna. Cf. xuhur 'zikoitza, zekena'.

zuhur hitz, zuhur-hitz
1 iz. Zuhurraren, zentzudunaren hitza edo esaldia. Zuhur hitzok, mamia euskal mami garbi ez bada ere, euskal azal ederrez jantziak agertzen zaizkigu.
2 iz. Esaera zaharra. Horrelako zuhur hitzen zuhurtasuna, ezagun denez, antzekoa izaten da herririk gehienetan.
zuhur(ra) izan
du ad.-lok. Ipar. eta naf. g. er. Zentzuduna izan. Hoa hemendik, eta laster, zuhur baldin baduk! Zuhurra baduzu, ez zirika sua ganibet batekin.
zuhurkeria
iz. Zekenkeria. Zuhurkeriarik gabe, bakoitzari bere zatia eman zien.

Aztergaia: zuhurkeria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau107
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1997-02-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
zuhurki
adb. Zuhurtasunez, zuhur. Jainkoak gauza guztiak zuhurki eta zuzenki egiten ditu. Ibil gaitezen zuhurki eta begiratuki. Ahal dezakedan hotzenik eta zuhurkienik jokatzeko.

Aztergaia: zuhurki

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau107
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1997-02-25 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

zuhurtasun
iz. Zuhurra denaren nolakotasuna, aritzeko neurritasun eta zentzua. Lanetik eta zuhurtasunetik datoz aberastasuna eta ongizatea. Horrelako zuhur hitzen zuhurtasuna, ezagun denez, antzekoa izaten da herririk gehienetan.

Aztergaia: zuhurtasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau107
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1997-02-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
zuhurtu, zuhur/zuhurtu, zuhurtzen
da/du ad. Zuhur edo zuhurrago bihurtu. Zure azoteak zuhurtuko nau. Haien eta beste anitzen malurrak zuhurtu behar gaitu.

Aztergaia: zuhurtu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau107
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1997-02-25 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

zuhurtu, zuhur(tu), zuhurtzen. da/du ad.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

zuhurtu, zuhur(tu), zuhurtzen.

zuhurtze
iz. Zuhur edo zuhurrago bihurtzea. Zahartzean ere, zuhurtze gutxi.

Aztergaia: zuhurtze

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1997-02-25 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2002-06-11 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze.

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

zuhurtzia
iz. Zuhurtasuna. Ez da zuhurtzia, izurria den lekura, erremedioetan fidaturik, joatea. Zuhurtziak manatzen zion bezala. Arbasoengandik datorkion jakinduria eta zuhurtzia. Hor iraun nuen, adinez (eta zuhurtziaz?) hazten ari nintzen bitartean.

Aztergaia: zuhurtzia

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau107
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09 1997-02-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
zuhurtziagabekeria
1 iz. Zuhurtziarik eza. Ik. arduragabekeria. Ertzainak zuhurtziagabekeriaz jokatu zuela nabarmendu nahi izan zuen.
2 iz. Zuhurtziarik ezak eraginiko egite gaitzesgarria. Zuhurtziagabekeriaren bat egin ote duzu?

Aztergaia: zuhurtziagabekeria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2011-11-08
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2006-03-07 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan zuhurtziagabekeria sarrera: Prop 1899 ("Bide hura nahiz ezagutu, athera aldi bat egin nuen bakharrik [...]. Zuhurtziagabekeria hartaz behartu nintzen laster urrikitu").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

zuhurtziagabekeria : Euskalterm 7 (hauetan zuhurtziagabekeriazko falta, z. ausartegia...) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

zuhurtziagabekeria : ElhHizt (imprudencia), HiruMila (zuhurtzigabekeria: imprudencia), DRA (zu[h]urtziagabekeria: imprudencia, insensatez) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal imprudencia / imprudence formen ordainak: HiztHand: 1 zuhurtasunik ez(a); 2 arduragabekeria // ElhHizt: zuhurtziarik ez(a), zuhurtziagabetasun , zuhurtziagabekeria , arduragabekeria, arinkeria // HiruMila: 1 zuhurgabetasun, zuhurtzigabekeria , zuhurtzia ez; 2 arinkeria, tentelkeria, kaskarinkeria // XarHizt: arinkeria, axolagabekeria // Lur EG/CE: arinkeria // Casve FE: soegigabe(tarzün), zühürgabe(tarzün) // HaizeG FB: arinkeri, zuhurtzia gabetasun // PMuj DCV: 1 arintasun, xorotasun; 2 arinkeria, txorakeria, txoraldi, kaskarinkeria, zentzugabekeria // Ez dugu aurkitu ap. Lur EF/FE.

Lantaldearen irizpideak
Sektorekoei galdetzekoa da zer darabilten

lantaldeak ez du horren premiarik ikusten; baina Zuzenbidea lantzen dutenek izan dezakete zer esanik.

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-gabe-keria.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 'Zuhurtziaren aldamenean, apika, zuhurtziagabekeria agertu daiteke'.

 - Erabakia: BAgiria (2000-01-28): 'Zuhurtziagabekeria hitza sartzea ez da onartu'.

 - Erabakia: (H2.2 / 2011-11-08) Onartu da: zuhurtziagabekeria.

 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper