Euskaltzaindiaren Arauak

AS:sasi-txori Hippolais polyglotta.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: sasi-igel iz. Hyla arborea.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

sasi-txori.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-igel.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sasi sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Hyla arborea.

Sektore jakin bateko informazioa

Ik. Izendegia: Hippolais sp.; sasi-txori arrunt : Hippolais polyglotta; sasi-txori horizta : Hippolais icterina: sasi-txori zurizta : Hippolais pallida.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: Hippolais polyglotta.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-txori.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sasi sarrerari dagokion azpisarrera.

Landare eta animalien taxonomi izena

Hippolais polyglotta.

Forma garden-ulergarria da

argiagoa da bi osagaiak nabarmentzen dituen grafia (eta tradizioak ez du bestelakorik agintzen).

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

lahar.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

sasia, laharra.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SASIA(K) SUTU. Provocar; dar pie a. Bide gabe zabiltza / sututzen sasiyak, / ontaratu nau zure / atrebientziyak. AzpPr 78. Sutu da sasiya, / ez da oraiñ asiya. Ib. 119. Danen aurrian berak ibilli / sasi guztiyak sututzen. Auspoa 86-87, 149. Bertso-saio ederrik egiñak giñun biok. Arek sutuko zin sasia, eta nere erruz ez uan itzaliko. Ataño TxanKan 79.

sasiak sutu 1, Elkar (“Abisuak abisu, aurrera jarraitzeko asmoa genuela ikusi zuenean ere, ederki jakin zuen Ugarte eta Xantiren artean sasiak sutzen”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu sasia(k) sutu formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Ez da oso erabilia, baina esapide hori berreskuratzea egokia izan liteke.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa sasi sarreran.

Zerrenda osagarriak

NekHizt.

Kategoria

iz.

Landare eta animalien taxonomi izena

Robinia pseudoacacia.

Euskaltzaindiaren Arauak

Lonicera sp.

Landare eta animalien taxonomi izena

Lonicera sp.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-arte.

Atzizkien araberako erabakiak

-di.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS:sasieskola egin.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

sasieskola egin.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sinonimoa(k)

piper egin.

Esapideei dagokien sistematika

egin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

sasi sarrerari dagokion azpisarrera.

Sektore jakin bateko informazioa

BiblE-n 77 aldiz erabilia.

Euskaltzaindiaren Arauak

irakurgai hori ez da sasikoa, badu bere jabea.

Atzizkien araberako erabakiak

-ko izengilea.

Txostenaren laburpena

ik. informazioa s.u. letradu; eta proposatuak ditugun letradu ('legelaria') / letratu ('ikasia, letraduna').

Euskaltzaindiaren Arauak

Heg.: sasiletraduentzat ez dago legerik.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu gure corpusean aurkitu. Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko sasimaisu .

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sasi-maisu (eta sasimaisu, sasimaixu) 3: Anait 1954 ("Ez jaramon sasimaixueri"), Goiz-Argi 1974 ("Lan au ezta ezjakitunentzat ezta ere sasimaisuentzat"), LMuj ("Lizardi jakitun da "sasi-maisu" horiek gure mintzoaz bidegabeki diotenaz").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

sasimaisu : HiruMila (1 maestro de pacotilla, pseudomaestro, falso maestro; 2 persona sin título de maestro que da clase a cambio de alguna ayuda), DRA (pseudo-maestro), PMuj DVC (sasi-maisu: maestro ciruela, sin título, intruso, pseudomaestro, zancarrón, dómine, falso maestro); sasi-maisutza : PMuj DVC (intrusismo en el magisterio); sasimaistra : HiruMila (maestra de pacotilla, sabionda, falsa maestra), PMuj DVC (sabihonda) // Ez ditugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Euskaltzaindiaren Arauak

iz.: sasipe batean ezkutaturik.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu sasitar, sasipetar eta sasipeko formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

sasitar 1, EstiLib ("Ezkutuko borrokalaria —II. Mundu Gerra ingurukoa— sasigudaria, sasitarra"); sasipeko 1, Zerb (Herr 1944: "Efifiak — Zer izen pollita eman dioten berehala Eskualdunek, nunbeit norbeitek sasipekoak deitzen zituen gudulari gazte biphileri! Efifiak!").

Beste (edozein) iturritako erabilerak

sasipetar 1, Larz VII 86 ("Ziberoko sasipetarrek aldiz Aleman batzu preso hartu zituzten"); sasipeko 1, Larz VII 84 ("Bertze behin, gerlako gure komandante ohia, Pambrun apeza etorri zitzaitan etxera, Alemanen ganik ihesi. Zenbait egunen buruan, ixilka, Bernadin Ichorrots adiskideak ereman zuen sasipeko lagunen gana").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm, ez ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE, EskolaHE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "sasitarra. Legez kanpokoa".

Beste batzorde batek argitzekoa da

Cf. -tar osaerakoak aztertzean egindako oharra: "Hiru forma dira lehian (-tar, -peko eta -petar osaerakoak), batez ere Iparraldekoek erabili izan dituzte, eta bakan erabili; Iparraldekoei dagokie aukera egitea, lantaldearen ustez, berak ez baitu aski oinarri bat hobesteko" (2008-03-04).

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

-tar osaerakoak.

Atzizkien araberako erabakiak

-te.

Atzizkien araberako erabakiak

-tegi.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

berro Sa signification primitive est peut-être 'buisson', comme semble l'indiquer le dicton sasitik berrora, tomber du hallier dans le buisson (de Charybde en Scylla)" Dv. * Berroratu Hargatik ez zitzaien zortea hobetu, / Sasitik athera eta baitziren berhoratu. "Ce meurtre n'amenda nullement leur marché" . Gy 78 (cf. la expresión sasitik berrora en 1 berro).

LB: “Sasitik berrora! -erran zuen sendagileak gelako atetik-. Zer egin zuen gaixo horrek aurreko bizitzan halako opariak merezi izateko? Auschwitzeko zaindaria izan zen?” (Elkar); EPG: 2 “Goiza sasitik berrora eta berrotik sasira egin genuen” (Aingeru Epanltza);

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: sasitik berrora de mal en peor, de Guatemala a Guatepeor; Labayru: 0; Adorez: belarretik atera eta sasian sartu/sasitik berrora egin: salir de Guatemala y entrar en Guatepeor

berro 1 iz. Ipar. Sasi sarria; sasia. Berro guztien gainetik eta hodei guztien azpitik. Berroz berro. Sasitik berrora: txarretik okerragora. Besteren eskuz sugea berrotik atera nahi du (esr. zah.). sasi 1 iz. Arrosaren familiako landarea, zurtoin luze arantzadunak eta lore zuri edo arrosak dituena eta fruitutzat masusta ematen duena. Ik. lahar. Bide-bazterreko sasiak eta oteak. Berroz berro, sasiz sasi. Eta estaliko dute guztia sasiek, laharrek eta arantzek. Neke handiarekin urratu behar du sasi eginik aurkitzen den lurra. Galdu zituen gari-zelaiak, gailendu zaio sasia. Sasi batean gorde. Sasietan katigatutako ardi ile, maluten antzekoak. Sasi artean dauka hegoa lotua. Bizitza sasi bat da, arrosa eta arantza. Harkaitz eta sasi besterik ez zen itsas hegi murritza. Irakurleari ez zaio biderik gehiegi zabaldu behar, agian, baina arantzaz eta sasiz ihaurtzeak ere ez dirudi egoki. Belarrak jorratu eta artoa sasira bota: zerbait oker egin. Sasitik berrora: txarretik okerrera. Sasiko masusta.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Adibidea, beraz, kentzekoa da bai sasi bai berro sarreretatik.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa sasi eta berro sarreretan.

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

Euskaltzaindiaren Arauak

sasitu, sasi(tu), sasitzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

sasitu, sasi(tu), sasitzen.

Euskaltzaindiaren Arauak

Bizk.

Atzizkien araberako erabakiak

-tza.

Erabileremu dialektala

Bizk. batez ere.