OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu lehen / bigarren p. moduko lexiarik.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB ager. banakoak dira lehen(engo)plater eta lehendabiziko p.: P. Sastre: "Lehenengo platerari bigarrena segitu zion, bigarrenari hirugarrena, hirugarrenari laugarrena eta horrela badakit nik zenbat"; Hitza/5: "Horien artean, barazkiak, lehen platerak osatzeko oso aproposak direlarik"; P. Zubizarreta: "Denborak ezerezean ahul pausatua zirudien eta doidoia nabari zitekeen zerbitzaria lehendabiziko plateratik bigarrenera, eta handik postrera igarotzean".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

lehen(engo) plater Euskalterm 2 (hauetan lehen platereko menu); bigarren plater Euskalterm 1 (bigarren platereko menu) // Eta 'menu primeros platos' itzulitako hasierako menua: AB50 1 // Eta 'menu segundo plato' itzulitako bigarren jakietarako menua: AB50 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal plato / plat, mets formen ordainik ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve FE, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV, Azkue Aurkibidea.

Euskaltzaindiaren Arauak

platera hautsi. / AS: plater(-)ikuzgailu.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adibide gisa eskainiz: plater sakon (plater sakonak eta zapalak).

Plater azala: plater zapala (s.u. azal)

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta azpisarrera gisa jasotzekoa. Bide batez, plater txokon, plater zapal, plater sakon formak ere azpisarrera egitea komeni da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa plater eta azal sarreretan.

Txostenaren laburpena

ik. informazio-oharrak, s.u. ikuzgailu eta ikuzi; EEBSn ez da plater ikuzgailu lexia agertu.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

OEHko datuak [laburduren azalpena]

plater sakon 1, Erkiag Arran ("Azkenean iñun ziran plater zabal eta sakonak ekarri eutsezan").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

plater(-)sakon 3: F. Urkia ("Plater-sakon. Salda, zuku ta orrelako janariak artzeko azpil sakona"), X. Mendiguren B. ("Mahaia jartzen duzunean, jar itzazu bost plater sakon eta bost zapal"), Zoologia ("Testikuludun lakainetan nefridioen barne-muturra plater sakon baten modura zabaltzen da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

plater sakon : AB38 2, HiztEn (AS s.v. sakon), LurE (adib. gisa), Euskalterm 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

plater sakon : EuskHizt - ElhHizt (AS), HiruMila - EskolaHE (adib. gisa), Lur EG/CE eta EF/FE (AS), DRA (p. zakon — adib. gisa: barreño), PMuj DVC (p. txokon, zakon, zokon) // Ez dugu aurkitu ap. Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

plato hondo / assiette creuse formen ordainak: plater sakon : HiztHand, ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE eta EF/FE; saldako azita : Lur EF/FE; zieta barna , zieta-barnetsü : Casve FE // PMuj DCV gainera: konkil , azpil sakon , plater txolkon , erretillu sakon // Ez dugu aurkitu ap. XarHizt, HaizeG FB, T-L LFB.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: adib. gisa

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

plater azal aztertzean proposatua azpisarrera gisa. Adibidea da plater eta sakon sarreretan, handik ere ezabatzekoa

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-sakon.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

adibide gisa ematekoa, plater sarreran.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

plater sakonak eta zapalak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa plater eta sakon sarreretan.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

plater azal aztertzean proposatua azpisarrera gisa. Adibidea da txokon sarreran, Gip. eta Naf. markekin, eta adiera horretarako bakarrik jasoa dago gainera (‘Platerez mintzatuz, sakona’). Berrikustekoa txokon sarrera bera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa plater eta txokon sarreretan.

Erabileremu dialektala

Gip. eta Naf.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

plater azal aztertzean proposatua azpisarrera gisa. Adibidea da plater eta zapal sarreretan, handik ere ezabatzekoa

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa plater eta zapal sarreretan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

plateresko 5: Latxaga ("Katedralaren ondoan daukagu gotzaiaren jauregia platereskoa, XVI'garren gizaldikoa"), UZEI ("Arkitekturaren alorrean, berarizko estiloa sortuko da, platereskoa, dena apaingarri dekoratiboz jantzia"), Harluxet HE ("elementu apaingarri gehienak platereskoak dira, hala nola, korua, aldare nagusiko erretaula eta ezkerraldeko hilobia"), I. Aldabe ("XVI. mendeko erretablo nagusi plateresko bat"), I. Irizar ("Arte aldetik begiratuta, Pizkunde edo Errenazimendu garaian sartuko genuke gehien bat, zenbait irudi eta elizako erretaula plateresko tankerakoak izanik").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

plateresko : DFrec 2, AB38 1, AB50 2, HiztEn, LurE, Euskalterm 2.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

plateresko : ElhHizt, HiruMila, EskolaHE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond.

Jakite-arloak

Art.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-kada.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

platertxo 19 (platertxo-malguki 1, platertxo hegalari 1): V. Aramburu ("Apaizak eskuetan artzen du platertxoa ostiarekin eta esaten du: Ar zazu Aita Santua, Jaungoiko guzialdun betikoa, kutsugabeko opari au"), Baga-bigaMat ("Balantzan, jakina denez, neurtu nahi dugun masaren neurria lortzeko balantzaren beste platertxoan baliokide bat jartzen da"), Onaind ("Kirten eusgarria zildu egiten jako platertxo lodi bat eratzeraiño; emen erneten dira bioleta kolorezko lorak"), I. Iñurrieta 3 (adib.: "Lurraren grabitazioan oinarriturik, tresna honek oreka lortzen du platertxo bateko masaren neurria beste platertxoko masaren neurriaren berdina denean"), Elhuyar ("Ondoko irudikoak adibidez, platertxo gainean dagoen piezaren pisua neurtzen du"), X. Gereño ("Pilotoak eta kamioia murru ikustezinaren beste aldera pasatu ondoren, platertxo hegalarira igon eta aparailua ibiltzen hasi zen"), I. Mendiguren ("Te pixkat hartu ondoren, kikarak eta platertxoak garbitzen ari zen kafetegiaren jabearekin hitz egitera hurbildu zen Peter"), J.M. Sarasola 2 (adib.: "Zapi zuriz estalitako mahaitxo bat zegoen, eta honen gainean, zazpi platertxo, eta plater bakoitza bere goilare, labana eta tenedorearekin, eta zazpi kopatxo"), X. Mendiguren B. 2 ("platertxo 1 Plater txikia: Platertxo hauek postrerako dira. 2 Balantza batek pisatu nahi diren gauzak ezartzeko dituen plateretako bakoitza"), TeknolMekan 2 ("Platertxo elastikodun akoplamenduak", "Platertxo-malgukia"), Dona Dona ("Gero, kaxak banatu, platertxoetan koloretako tenperak bota eta mahaietan jarri"), X. Mujika ("Bertan platertxo bat jarri genuen ogi apurrez, eta oraindik bota gabe neuzkan kardabera-haziz beterik"), Ovniak ("Gero Arnoldek esan zuenez, urgainean zebiltzan platertxoak ziruditen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

platertxo : AB38 7, Euskalterm 3; plateratxo : AB38 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

platertxo : EuskHizt (*1745), ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE, Casve EF, PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

EBBk hurrengo itzulirako utzia.

Zerrenda osagarriak

HitzIrud: "platertxoa = platillo" / MilaHitz: "platertxoa".

Atzizkien araberako erabakiak

-txo.