81 emaitza nahi bilaketarentzat - [1 - 81] bistaratzen.

nahi1
1 iz. Zerbait nahi izatea; norbaitek nahi duen gauza, zerbait egiteko gogo edo asmo finkoan gauzatzen dena. Ik. desira; gurari. Nire gogo eta nahia ahotan hartu dutenez gero. Horretarako nahi hutsa, ondore gabeko nahia, eragin-indarrik gabekoa, ez dela aski izango (Ik. nahikunde). Ez zuen beste nahirik, bere bizitza honetako egunak han igarotzea baizik. Bere nahiak betetzeko. Jabearen nahiaren kontra. Zure nahiz egin zenuelako.
2 iz. (Partizipio burutuaren eskuinean). Ik. bizinahi; esanahi; gaizkinahi... Mundu hau utzi nahia sartu zitzaion buruan. Gurasoei agertu zien neskatxa harekin ezkondu nahia. Bake itxurak gorde nahia, bakerik ez zen lekuan.

Aztergaia: nahi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-05-28 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:Hletra
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

1 iz. 2 Bizk. junt. / AS: nahi... nahi... Bizk.: nahi txantxetan zoazela, nahi benetan zoazela.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: nahia egin, nahira, nahizko .

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E109]:  nahi izaten azpisarrera falta da nahi sarreran.

 - [E210]: 1- Sarrerak bereizi: nahi 1 / nahi 2. || 1- Zehatzagoa delakoan gaude.

 - [E210]:  nahi... nahi... || 1- Kokapena aldatu: "nahi 2" hitzaren azpisarrera gisa.

 - Erabakia: BAgiria (1998-11-27): onartu egin da.

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Egokiak dira ohargilearen proposamenak, eta kontuan izateko eskatuko zaio H1.1 lantaldeari (H2.1 lantaldeak proposatu dituen azpisarrerak ere jasoko dira, izenari dagokion sarreran).

 - Erabakia: EH-HB bateratzea (2015-09-07): nahi 1 1 iz. AS: nahia egin: aberatsari guztiek nahia egiten diote; nahira ; nahizko izlag.: nahizko pobretasuna. nahi 2 junt. Bizk. AS: nahi... nahi... Bizk.: nahi txantxetan zoazela, nahi benetan zoazela.

nahi2
junt. bizk. Edo, nahiz. Errege nahi pobre, nagusi nahi txiker.
Azpisarrerak

Aztergaia: nahi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-05-28 Lantaldeak besterik gabe onartua
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:Hletra
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

1 iz. 2 Bizk. junt. / AS: nahi... nahi... Bizk.: nahi txantxetan zoazela, nahi benetan zoazela.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: nahia egin, nahira, nahizko .

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E109]:  nahi izaten azpisarrera falta da nahi sarreran.

 - [E210]: 1- Sarrerak bereizi: nahi 1 / nahi 2. || 1- Zehatzagoa delakoan gaude.

 - [E210]:  nahi... nahi... || 1- Kokapena aldatu: "nahi 2" hitzaren azpisarrera gisa.

 - Erabakia: BAgiria (1998-11-27): onartu egin da.

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Egokiak dira ohargilearen proposamenak, eta kontuan izateko eskatuko zaio H1.1 lantaldeari (H2.1 lantaldeak proposatu dituen azpisarrerak ere jasoko dira, izenari dagokion sarreran).

 - Erabakia: EH-HB bateratzea (2015-09-07): nahi 1 1 iz. AS: nahia egin: aberatsari guztiek nahia egiten diote; nahira ; nahizko izlag.: nahizko pobretasuna. nahi 2 junt. Bizk. AS: nahi... nahi... Bizk.: nahi txantxetan zoazela, nahi benetan zoazela.

nahi adina
Nahi den (diren, zen...) adina. Ik. nahi beste; nahi bezainbat; nahi hainbat. Zaldi gaixoari nahi adina janari eman iezaiozu. Zoazte, nahi adina denborarako. Edan dezagun nahi adina.

Aztergaia: nahi adina

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:13 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahi adina.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib.: nahi adina / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

adina(ko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi adinako
adj. Nahi den (diren, zen...) adinakoa. Ez dute nahi adinako indarrik izan.

Aztergaia: nahi adina

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:13 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahi adina.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib.: nahi adina / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

adina(ko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi ahala
Nahi adina. Nahi ahala ardo edaten dutenak.

Aztergaia: nahi ahala

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

ahala.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi ala ez
Ipar. Nahitaez. Ik. nahi edo ez. Nahi ala ez, geldituren da biziarekin zorretan.

Aztergaia: nahi ala ez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:019 2003-07-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

nahi ala ez 9: Lf Murtuts ("Dantza ez haizu, eta pestetan nahi ala ez"), MEIG ("Nahi ala ez, besterara jo beharrean gaude horretarako"), Mde 3 ("Bat hautatu behar zutela baizik helburu hortarako, nahi ala ez", "Zuk nahi ala ez, gaurtik hamar egunen barru hemen izanen nauzu berriro", "Baina orduan mintzatu beharko zuen nahi ala ez!"), JEtchep ("Nahi ala ez, hemengo baztar ikaragarriek berek lotsa bat bezala emaiten dautane"), Xa Odol ("Nahi ala ez geldituren da biziarekin zorretan"), Casve SGrazi 2 ("Beharko zaiela segür / bürkhoi horier zeditü, / Nahi ala ez sinhestia / gure bortxala ükhatü", "Gure indarra ikhusiz / dütük bertan zeditüko, / Aitzinago heda gitian / nahi ala ez ütziko"), eta OEH argitaratuan, gainera, Ip Imit ("Nahi ala ez ezpiritiaren piala behar dizü plegatü"), Leon Imit ("Oro utzi beharko ditutzu egun batez, nahi ala ez").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahi ala ez 19: Eskual 1924 ("Nahi ala ez, lana bururatu behar zuten"), Herr 1957 eta 1987 artekoak 4 ("Hemendik antzina nahi ala ez [...] agertzen da athean", "Polizak ukan du manua hura nahi ala ez segitzeko jujearen aintzinerat", "Europa egiten ari da, emeki bena segurki, gizon handi zonbaitek nahi ala ez!", "Behar dute artzainek hortaz kondu atxiki, nahi ala ez"), Othoizlari 1959 ("Lan bortitz guziak heiek behar jasan nahi ala ez"), Aginaga ("Hemengotarren Weltanschauung bereziari egokitu behar zaio, nahi ala ez"), SGarm Izadia ("Zinaurriak, nahi ala ez, lurpean bizi baitira"), J.L. Davant ("Industrialaririk gabe gelditu behar zuten koloniek, nahi ala ez"), K. Mendibehere ("Nahi ala ez, Enbatari esker, Euskal Nazional Borrokaren izatea agertu zitzaien"), J.A. Aduriz ("Beharko dute segur / kaskagogor horiek amore eman; / nahi ala ez, [beren] sinestea / gure indarraren eraginez ukatu"), Etxde Begia ("Zuek nahi ala ez, apeza nauk"), P. Agirrebaltzategi ("Egia baino egiagoa da, erlijioaren fenomenoa -nahi ala ez- garrantzizkoa dela oraindik Euskal Herrian"), Elhuyar ("Nahi ala ez, pieza, zulo okerduna egiten da"), HerrizH 1988 ("Nahi ala ez, Europaren batasunak bortxatuko ditu"), A. Zamora ("Zerendako behar dute jakin / nundik norat dohan haizea? / Nahi ala ez, / jiten den lekutik / iresten dutenaz geroz!"), J. Haritschelhar ("Nahi ala ez, ikertzale batek Hérelle-n lanak beharrezkoak ditu"), J.M. Malharin ("Nahi ala ez emazte soil batek garaitzen zaitu ur benedikatu xorta batekin"), Txirringa ("Begira, nahi ala ez, eraman beharra zeukanagu").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahi ala ez : DFrec 4 (Herr: "nahi ala ez xxx-ren eskuetan", "nahi ala ez eskola haundiez naiz mintzo"; J. Hiriart-Urruty: "Borrokan ari beharko dela nahi ala ez"; ZArg: "Guk nahi ala ez agintea hartzeko borroka egingo dute") // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahi ala ez : Casve EF (bon gré, mal gré) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

ala.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Ipar.

nahi beste
Nahi adina. Dirua nahi beste, baina osasuna falta. Hau nire etxea da, eta nahi beste hitz egingo dut hemen.

Aztergaia: nahi beste

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:29 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahi beste.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

beste(ko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi besteko
adj. Nahi adinakoa. Sarak ez zuen nahi besteko erantzunik jaso.

Aztergaia: nahi beste

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:29 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahi beste.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

beste(ko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi bezain
adb. (Adjektibo edo adizlagun baten ezkerrean). Loa ez zen nahi bezain baketsua izan. Ez guk nahi bezain laster.

Aztergaia: nahi bezain

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:16 2001-03-07 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahi bezain + izond. / adlag. (eta n. bezein, bezen, bezin, nai b.) 17: BPrad 2 ("gizaseme irme eta bulardetsubak naiko erromatar eta nai beziñ errez iltzera", "mendi zulotik atzera irten omen ziraden ez nai beziñ aguro"); J.I. Uranga ("gurasuak etziran arki nai beziñ lasai alabari ematen ziyoten bizierarekin"); Lore-illa ("Etzitzayon alabaña betondoko beltzitua berak nai bezin laxter izkutatu"), Lander ("Jostetara, hatsa hartzera, nahi bezain laster ezin helduz, lehiatukiegi egina"); Urruz ("Guk sarritan moskortuz ta — nai beziñ sarri ez baña"); P. Lassalle ("batzu bertzen kontra ere egiteko sobera bazuten eta nahi bezain ontsa jokhatuz, horien indarra ez zitaken aski urrun hel"); Otoizlari 1971 ("Nahi bezein gora izanik ere, zeruraino mendirik igan ez daiteke"); Herr 1973 ("Jendeak berriz arrangura batzu bertzen gainean direla eta ez dituztela bazterrak nahi bezen deskantsuan ikusten ahal"); Etxde Begia ("Alabaiña, Maule'ko gazteluaren giltza ez du nahi bezain erraz lortuko"); Akes 2 ("inprentaz ateratzeko asmoa, patxara geiegiz, itzultzaillearen iritziz, ez berak nai bezin azkar", "Lazkao'ko prailleak nolabait ere [...] ez ziren nai bezin arin inprentatzeko gauza"); I.M. Atxukarro ("gizoneri ardoa emango zien sarri xamar; ez noski - Iñaxio Marik nai beziñ sarri"); A. Urretavizcaya ("Aldatu egin da egoera, baina ez behintzat, nik nahi bezain arin"); UZEI ("Ebakera eta idazkera praktikan nahi bezain zorrotz bereiztea lortu ez izana ez da, nolanahi ere, horietariko txikiena izango"); J.M. Agirregabiria ("aldez aurretik aukeraturiko edozein energia zinetiko [nahi bezain handi edota txiki]) lor daiteke"); P. Sastre ("eraikitzen hasteko ordua ez zitzaion nahi bezain laster ailegatzen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahi bezain : EuskHizt (adib. gisa s.u. bezain, nahi izan, berantetsi, bestenaz); EskolaHE (adib. gisa s.u. nahi izan: "nahi bezain laster") // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, HiruMila, DRA, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, PMuj DVC.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NAHI BEZAIN (Seguido de adj. o adv.). Tan (...) como quiera (quiere, quería, etc.). Beretuak betheren tu preziatu sariez, / Ohore eta azienda nahi bezain handiez. EZ Man I 66. Iguzkia nahi bezain / goizik ezta agertu. EZ Noel 111. Zeren ethorri zeien haragi iateko gutizia bat, eta gutizia hura etzuten nahi bezain fite konplitzen, hasi ziren erraiten bihurtu nahi zutela Ejiptora. Ax 519 (V 334). Bide luze zabaletan / hedatzak hire gogara, / etxe theilla gustietan / egotz nahi bezain gora. Gç 72. Irakur azu nahi duzun bezanbat; izan zaite nahi bezaiñ zuhur, eta iakinsun; bethiere ethorri behar da prinzipiorat. Ch III 43, 2. Utzi zituen nai bezain ongi Inperi bereko ta Probinzietako gauzak. Mb IArg I 197. Altxatu diren lehiarekin mahainetik, eta ez zituzten nahi bezain laster yakintsun egin apostoluak. Lg II 289. Erarik ez duenak Jauna nai bezeñ sarritan artzeko. AA I 471. Zuen biajea / egin dezala Jaunak / guk nai beziñ ona. It Fab 239. Nahi bezain axeria zaiteken ongi mintzo. Gy 56. Higan diteke urez nahi bezen gora. Hb Esk 97. Oihu hori entzutearekin, lekhuak hustu zituen, ez nahi bezain laster. Laph 65. Autaturik beste bederatzi nai beziñ bitore ta egokiak. Aran SIgn 72. Gero eginen daukuzu, nahi bezenbat espantu eta larderia. HU Zez 43. Etzetorren Joxe Marik nai beziñ laster datorren aste uraxe. Urruz Zer 110. Paxkalek ez dauzkidala xehetasunak oro nik nahi bezain garbiki eman. Barb Sup 10. Nai beziñ ongi, pake-pakean / uzten baldin badit neri. MendaroTx 309. Etziran nai bezin azkar eldu Mollarriko arkaitzetaraño. TAg Uzt 136. Ez baitaki nai bezain garbi / Goiko Jaunak zer luken nai. Or Poem 554. Ez gitazke, ondikotz, nahi bezen gora joan paper zaharretan. Zerb Azk 17. Loa etzan nai bezin paketsua izan. NEtx LBB 74. Ez guk nai bezin laster. Ib. 83. Nola lan guzia Jainkoaren graziak duen egiten, nola dagon Jainkoa nahi bezain luzaz beha. Ardoy SFran 110. Nai bezin errez ez da / askotan luzitzen. Uzt Sas 32. Ez egonagatikan / nai bezin alaia. BAyerbe 87. Eta ez dezazula Jainkoagatik gutxiets [...], nahi bezain garbi ez derizkiozulako. MIH 164. v. tbn. Hm 54. Etxde JJ 202. Zait Plat 87. Nai bezin: JanEd I 20. Inza Azalp 128. Alz Burr 19. EA OlBe 5. Anab Poli 23. (En oraciones concesivas). "Nahi bezain gaixto, si méchant que vous voudrez" SP. "Nahi bezain handi, autant grand qu'on veuille" H. Sentimendu horiek bihotzean ongi finkatzen dituena izanen da segurki meditazionerik hoberena, gainerakoan nahi bezain idorki egina izana gatik ere. Dh 52. Nahi bezain kharsu eta lejal izana gatik ere orai Jainkoaren zerbitzuan, ez horrekin ere ez naiz segur seinduen heriotzeaz hilen naizela. Ib. 124. Orobat ezin errezibituak dire presuna gazte, ohore galdu, hutsean eroriak: bertzelaz, nahi bezen edifikagarri laiteken ere, orai, halakoen bizia. JesBih 429. Baldin bekhatorea korreitzen bada eta konbertitzen zin zinez, nahi bezen kriminela izan den, Jainkoak errezibitzen du samurtasunekin. Jaur 173. Guziak sorthu dire larru berriekin: / Rusiano, Alaman, Franses, Españolak; / Nahi bezin garbiak dauzkaten odolak. Hb Esk 9. Zer lan on egin dezake holako langileak nahi bezen gizon azkarra eta bertzenaz osasunekoa izanik ere? HU Zez 203.

adib.: bezain 1 Erkaketan, nolakotasun berdintasuna adierazteko erabiltzen den hitza. (Dagokion adjektibo edo adizlagunaren ezkerrean ezartzen da). Ik. adina. Antonia Edurne bezain polita da. Handia bezain ederra da. Zu bezain apaina. Aizkoran bezain trebe goldea erabiltzen. Ez zela Jainkoaren begietan bat ere hura bezain atsegingarririk. Zuk bezain ederki egin du. Zuek bezain berandu heldu dira. Diren bezain bihotz-hunkigarri izanagatik. Gertatutakoaren berri jakin bezain laster etorri zen. Ohartu (ziren) bezain laster atera ziren. Ohi bezain ongi apaindua. Ez dugula behar bezain sakonki aztertua. Ahal bezain egoki. Ezin esan bezain handia. Ez hark nahi bezain ongi. // nahi izan du ad. Zerbait egiteko, eginarazteko edo lortzeko asmo edo xede erabakia izan. Ik. desiratu; gura izan. Zer nahi duk? Gaur liburu hau nahi du eta bihar horiek nahiko ditu. Ez baititu irakurri nahi izan batzar horrezaz argitara diren paperak. Deabruak ere halako eraginak itxuratu nahi izaten ditu aingeru antzean. Ez da aski nahi izatea. Inorena ez den euskara baturik ez nuke nahi. Nahi eta behar dugun batasun hori. Zuk nahi duzunean. Nahi badu eta nahi ez badu. Nahi bezain laster. || Jainkoak nahi badu. || (Osagarri zuzena den aditzaren subjektua eta nahi izan aditzarena bat direnean, aditz hura era burutuan agertzen da). Herodesek hil nahi zaitu. Hori sinetsarazi nahi digutenak. Zer gertatu den jakin nahi nuke. Ez genioke inori biderik itxi nahi. Otoitz egin nahi eta kemenik ez. || (Osagarri zuzena den aditzaren subjektua nahi izan aditzaren subjektuaz bestelakoa denean, aditz hark aditz-izenaren forma mugatua edo subjuntiboko laguntzailea hartzen du). Semea pilotaria izan dadin nahi du. Zer nahi duk egin dezadan? Zu joatea nahi dut. Nola nahi duzu ezkutu sakon hori nik azaltzea? Arazo hori bestek aztertzea nahi duelako. Aita-semeak elkarturik egotea nahi du baserritarrak. Ez nuke inola ere hitanozkoa galtzerik nahi; are gutxiago, hala eta guztiz ere, hitanozkoa ez dena.

nahi bezain 208: HABE (“guk nahi bezain azkar”), Aizu 4 (“baina ez nik nahi bezain garatua”), Consumer 12 (“nahiz eta ez atera nahi bezain ongi”), Berria 94 (“Lauaxetak garcia Lorcarekin nahi bezain luze hitz egiterik izan ez zuenekoa”), Argia 20 (“nahi bezain labur idatz dezakezu blogean ere”), DiarioVasco 13 (“Ohikoa denez, ez dira Europako Batzordea nahi bezain urrun joan”), Elkar 23 (“Nahi bezain penagarria izan daiteke nire bizitza”), Deia 2 (“baina prezioa ez da nahi bezain ona”), Elhuyar 7 (“arriskuaren analisiak ez dira beti nahi bezain zehatzak”), EiTB 19 (“Donostiarra nahi bezain beste saltatu ezinik dabil”), Euskaltzaindia (“nahi bezain luzea izan daiteke”), Goiena (“BKEren ligako bigarren itzulia ez da nahi bezain ona izaten ari mahoneroentzat”), Jakin 4 (“Bidea nahi bezain laster egin ez izana”), UEU (“nahi bezain luzaroan”), Laneki (nahi bezain handia), Erlea

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahi bezain 144: Berria (“Irteera ez zen zuk nahi bezain ona izan”), Herria (“Itsasuarra alabaina beti aintzinean zuen 24-18 arte, batean taula luzea, bestean izkin-motza, ez halere nahi bezain usu sare hura”), Piarres Xarriton (“Erran dut mortalki gaitza den helburua bilatuz zeren eta, edozein ekintza, nahi bezain ona izanik ere berenaz, helburu mortal gaitzarekin eginez geroz, mortala baita”), Koldo Izagirre (“Ez nion nahi bezain arin erantzun”), Eneko Bidegain (“Geltokira heltzen da, autoa ez nahi bezain hurbil aparkatu eta ez sobera bustitzeko lasterka doa aterbera”), Jon Muñoz (“Eta, gainera, berak nahi bezain handiak edo txikiak izan ahal izan daitezela zirkulu horiek”)…

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Gramatikak argitu beharrekoa

Gramatikak argitzekoa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta, beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa (ahal bezain bezala)

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa nahi izan sarreran.

nahi bezainbat
Nahi adina. Nahi bezainbat ondasun. Edan ezazu nahi bezainbat.

Aztergaia: nahi bezainbat

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:43 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahi bezainbat.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

bezainbat(eko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi bezainbateko
adj. Nahi adinakoa.

Aztergaia: nahi bezainbat

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:43 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahi bezainbat.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

bezainbat(eko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi bezala
Nahi den (diren, zen...) bezala. Ez baitzizkioten bere lanak nahi bezala argitaratu.

Aztergaia: nahi bezala

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:16 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

na(h)i bezalako 6: Mb 4 ("azala baizik etzen Jangoikoa zen idol hau ta orregatik zen Babilondarrak nai bezalakoa", "Orra zein onak, zein hondragarri-maitariak eta zein nai bezalako lagunak zeruko jauregitar aratzen diran guziak!", "onginaiezko hitza ta nai bezalako ongi-etorria baizik ezin dagikeen zori oneko doatsu bizien artean", "Gauz orietan zuena zen beste gauz guzietan S. Francisco Xavierrek zuen ustea ta bat zen beti eskatzen zituen gauzen bukantza: berak nai bezalakoa edo agitz obea"); Lg II ("Athera zen bertze apostoluen baltsatik erraterat sinagogako buruzagiei nahi bezalako parada zela yabetzeko Jesusez harorik batere gabe"); Barb Leg ("Azkenean, soldata izigarri bat hitzemanik, biltzen dute berek nahi bezalako muthiko gazte bat, ona, prestua, langilea").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

na(h)i bezalako(xe) 6: A. Arozena ("San Antoniyori eskerrak nik nai bezelakoxe senarra egokitu zait"), Etxahun Iruri ("Aitak gomendatü zeion / Behar ziala hori kitatü,/ Eta hek nahi bezalako / Emazte bat espusatü"), M. Sein ("Eta galde Ama Birjinaren bidez geroa izan dadien Jainkoak nahi bezalako, beraren ohoretan eta gu guzien onetan"), Saioka/7 ("Eta pixka bat hozten denean, haizto batez nahi bezalako tamainuko zatiak egin: Prest daukazue xaboia!"), OporKoad ("Hona hemen komikietako pertsonaiarik gustokoenen posterrak egiteko modu bat, nahi bezalako tamainan marraztuz"), HezkSaila Txostena 1994 ("LOGSEn proposatutako soluziobide batzuek ez diote gaiari nahi bezalako erantzunik eman").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahi bezalako : DFrec 1 ("denbora eder bat nahi bezalakoa") // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

naibezalako : DRA (a medida del deseo), PMuj DVC (nai-bezelako: 1 discrecional; 2 ajustado, cortado, conveniente, proporcionado); nai-lako : PMuj DVC (cortado, ajustado, proporcionado) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

bezala(ko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi bezalako
adj. Nahi den (diren, zen...) bezalakoa. Nahi bezalako mutil gazteak aukeran dauzkat atzean.

Aztergaia: nahi bezala

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:16 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

na(h)i bezalako 6: Mb 4 ("azala baizik etzen Jangoikoa zen idol hau ta orregatik zen Babilondarrak nai bezalakoa", "Orra zein onak, zein hondragarri-maitariak eta zein nai bezalako lagunak zeruko jauregitar aratzen diran guziak!", "onginaiezko hitza ta nai bezalako ongi-etorria baizik ezin dagikeen zori oneko doatsu bizien artean", "Gauz orietan zuena zen beste gauz guzietan S. Francisco Xavierrek zuen ustea ta bat zen beti eskatzen zituen gauzen bukantza: berak nai bezalakoa edo agitz obea"); Lg II ("Athera zen bertze apostoluen baltsatik erraterat sinagogako buruzagiei nahi bezalako parada zela yabetzeko Jesusez harorik batere gabe"); Barb Leg ("Azkenean, soldata izigarri bat hitzemanik, biltzen dute berek nahi bezalako muthiko gazte bat, ona, prestua, langilea").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

na(h)i bezalako(xe) 6: A. Arozena ("San Antoniyori eskerrak nik nai bezelakoxe senarra egokitu zait"), Etxahun Iruri ("Aitak gomendatü zeion / Behar ziala hori kitatü,/ Eta hek nahi bezalako / Emazte bat espusatü"), M. Sein ("Eta galde Ama Birjinaren bidez geroa izan dadien Jainkoak nahi bezalako, beraren ohoretan eta gu guzien onetan"), Saioka/7 ("Eta pixka bat hozten denean, haizto batez nahi bezalako tamainuko zatiak egin: Prest daukazue xaboia!"), OporKoad ("Hona hemen komikietako pertsonaiarik gustokoenen posterrak egiteko modu bat, nahi bezalako tamainan marraztuz"), HezkSaila Txostena 1994 ("LOGSEn proposatutako soluziobide batzuek ez diote gaiari nahi bezalako erantzunik eman").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahi bezalako : DFrec 1 ("denbora eder bat nahi bezalakoa") // Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

naibezalako : DRA (a medida del deseo), PMuj DVC (nai-bezelako: 1 discrecional; 2 ajustado, cortado, conveniente, proporcionado); nai-lako : PMuj DVC (cortado, ajustado, proporcionado) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

bezala(ko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi edo ez
Nahitaez. Ik. nahi ala ez; nahi eta nahi ez. Ohitura hau ezin dut azpiratu; grina honek nahi edo ez narama.

Aztergaia: nahi edo ez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NAHI EDO EZ (Dv, H). A la fuerza, quieras que no. "Nahi edo ez, nahi et-ez, bon gré, mal gré" Dv. "Vouloir ou non" H. Bertze alde, nahi edo ez, gudukatu behar dela. He Gudu 103 (v. tbn. 116). Aitak nahi edo ez maite du Semea. Hb Egia VI (v. tbn. 83). Oitura au eziñ azpiratu det, griña onek nai edo ez narama. Arr May 91 (v. tbn. 76). Eta nola, nahi edo ez, buhame horietarik zailenak berak [...] maiz aldi-xartzen baitziren [...]. Barb Sup 172. v. tbn. Mde Pr 51. Bainan Jainkoari esker, Japonia hor zen, eta debru zaharrak nahi edo ez, haste zuen hor Jainkoak bere erresuma! Ardoy SFran 212

nahi ala ez Ipar. Nahitaez. Nahi ala ez, geldituren da biziarekin zorretan.

nahi edo ez 46: Argia (“Nahi edo ez, dirua behar dugu bizirauteko”), Elkar 8 (“Beste batzuetan apurka dator / guk nahi edo ez / baina bera izaten jarraitzen du“), Deia 5 (“Hizkuntza minorizatu horretako hiztuna izateak militantzia suposatzen du, bizi osoan izango zara militantea, zuk hala nahi edo ez”), Consumer (“Nahi edo ez, jendeak deitu egiten dizu, beste ordutegi batzuekin ari direlako”), Berria 16 (“Oso gertukoa egingo zaio egoera, nahi edo ez”), EiTB 13 (“Nahi edo ez, joan egingo gara”), Jakin (“Nire lehenengo hogeita hamar abizenak euskaldunak dira den-denak. Nahi edo ez”), Uztarria (“Mekanismo batzuk errepikatu egiten dira, nahi edo ez”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahi edo ez 11: Herria 4 (“Arrunt baztertuak ziren, arrunt beste jendetarik berex bizi, berek hala nahi edo ez...”), Berria 5 (“Nahi edo ez, esperientzia berriak edota abenturak izatea debekatzen dio”), Michel Oronoz (“Bi eskuetako eriek tinke tinke lotuak begi xiloak marruskatzen dituzte, nahi edo ez egia behar dela hortik atera: ea horiek biak egiazkoak diren edo amets batekoak.”), Elena Touyarou (“Hala da, zuk nahi edo ez”).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

nahi ala ez azpisarrera arautuaren parekoa eta, beraz, hau ere jasotzekoa.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa nahi izan sarreran.

nahi eta nahi ez
Nahi bada eta nahi ez bada. Ik. nahitaez. Nahi eta nahi ez ikusi behar duzu. Ez dira gainera denak pertsona bereziak nahi eta nahi ez. Ezinbestean eta nahi eta nahi ez gertatzen dira gauza guztiak.

Aztergaia: nahi eta nahi ez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93 B3

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi gabe
adb. Nahi izan gabe; konturatu gabe, oharkabean. Nahita edo nahi gabe hasitako maitasun istorioak. Baina, nahi gabe izan da. Nahi gabe egindako akatsa.

Aztergaia: nahi gabeko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:007 2003-07-09 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan: nahigabeko AS s.u. nahigabe ("Désagréable, pénible. Hau da nahigabeko gerthakaria! quelle aventure affligeante c'est ceci! Plus usuel en ce sens la forme nahigabezkoa" H. Cf. nahigabeko. v. nahigabezko. "Naigabeko tristura / illuntasuna ta malura" Ag G; "Pozaldietan aztuten iako / lengo samin naibakoa" BEnb NereA"), nahigabeko sarrera (Disgusto, aflicción, pesar. Cf. Nahigabeko [s.v. nahigabe]. v. nahigabe. "Zelango naibakoak ta damuak, zelango alen uryoleak artuko ez eutsan Ama bigunari biotza?" Añ EL; "Alabatxoa gaixo eukala / etxetik urten bearra, / ori izan zan bere barruko / naibako samin bakarra" BEnb NereA"), eta nahi gabeko AS s.u. nahi (Involuntario. "Involuntariedad, involuntario" Lar. "Nahigabeko hutsa, faute involontaire" H. "Nai bako ezkonzea, nekea ta kaltea" "Casamiento sin voluntad" RS; "Halako atsegina dela nahi gabezkoa" SP Phil (He "guk nahi gabekoa"); "Kontuban artu beza naigabeko gertaera izandu dala" Sor AuOst).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahi gabeko 3: Etxahun Iruri ("Uste gabeko nahi gabekuak"), EstiLib ("Bai nahi gabekoak, bai gauzak behar bezala egin ez izanaren ondorio izan daitezkeenak"), M. Lopez (""Txerri goseak ezkurra amets", baina zer gertatzen da ezkurrez bapo dagoenean, bihotzerreak jota, zentzumenak sorgorturik, txerriboda bateko nahi gabeko gonbidatu bihurtzen denean?"); nahigabeko 4: J. Hazabal ("Nahigabeko asmakizuna"), A. Pontesta (ohar batean, "Aharrausi [Ahozabaltze nahigabekoa]"), X. Mendiguren B. ("Kopialariak nahigabeko txalo bat jo zion"), Ingurua/LH ("Zartadura: Giharre bat edo gehiagoren nahigabeko kizkurtzapen iraunkorra").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahigabeko : HiztEn (Nahi gabe egindakoa edo gertatutakoa, borondatezkoa ez dena), Euskalterm 5 (nahigabeko inhibizio, esku, oroimen, falta; 'involuntario') // eta Euskaltermen, gainera: nahi gabeko 1 (nahi gabeko egintza; 'involuntario'), nahi gabekotasun 1 ('involuntariedad') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahigabeko : HiruMila (1 desagradable, no deseable; 2 involuntario, -a), Casve EF (1 chose accidentelle, involontaire; 2 désagréable, pénible), HaizeG BF (chose involontaire; chagrin), Lh DBF (1 chose involontaire, accidentelle; 2 désagréable, pénible; 3 involontairement), DRA (naigabeko: 1 desagreable, no deseable; 2 involuntario), PMuj DVC (nai-gabeko: 1 abúlico, flojo; 2 involuntario, no voluntario; 3 desagreable, molesto, desabrido; eta nai-bagako: involuntario, no voluntario; nai-bako: involuntario, no voluntario; naibakoak aizeari emon: ahuyentar las penas) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE.

def.: abortatu du ad. (nor osagarririk gabe). Haurdunaldia, nahita edo nahi gabe, eten. Ik. hilaurtu. Londresera joan omen zen abortatzera. Ez zen abortatzeko beldur. Sendagileak abortatzen lagundu zion // aharrausi iz. Nahi gabe egiten den aho-zabaltzea, loguraren, gosearen edo gorputzeko ondoezen baten ezaugarri dena. Logalezko aharrausia. || Esr. zah.: Aharrausi luzea, loa edo gosea. Aharrausia ahotik ahora.

nahi gabe 902: HABE 2, Aizu 8, ElCorreo 3, Consumer 17, Karmel 6, Argia 69, Zuzendariaren Euskal Akademia, Deustuko unibertsitatea 2, Berria 274, DiarioVasco 11, EiTB 205…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahi gabe 445: Berria, Herria, Elizen arteko Biblia, Jose Morales, Luis Elberdin, Imanol Unzurrunzaga, Joxemari Iturralde, Ander Irizar, Xabier Mendiguren Elizegi, Bernardo Atxaga, Josu Zabaleta, Harkaitz Cano…

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Beste sarrera batean argitzekoa

nahi gabe(ko) gisa eskainiko da, eta nahi izan sarreraren azpisarrera gisa (eta cf. nahigabezko).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasoa zegoen lehendik.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa mantentzekoa nahi izan sarreran.

nahi gabeko
adj. Nahi izan gabekoa. Nahi gabeko haurdunaldia.

Aztergaia: nahi gabeko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:007 2003-07-09 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. OEH argitaratuan: nahigabeko AS s.u. nahigabe ("Désagréable, pénible. Hau da nahigabeko gerthakaria! quelle aventure affligeante c'est ceci! Plus usuel en ce sens la forme nahigabezkoa" H. Cf. nahigabeko. v. nahigabezko. "Naigabeko tristura / illuntasuna ta malura" Ag G; "Pozaldietan aztuten iako / lengo samin naibakoa" BEnb NereA"), nahigabeko sarrera (Disgusto, aflicción, pesar. Cf. Nahigabeko [s.v. nahigabe]. v. nahigabe. "Zelango naibakoak ta damuak, zelango alen uryoleak artuko ez eutsan Ama bigunari biotza?" Añ EL; "Alabatxoa gaixo eukala / etxetik urten bearra, / ori izan zan bere barruko / naibako samin bakarra" BEnb NereA"), eta nahi gabeko AS s.u. nahi (Involuntario. "Involuntariedad, involuntario" Lar. "Nahigabeko hutsa, faute involontaire" H. "Nai bako ezkonzea, nekea ta kaltea" "Casamiento sin voluntad" RS; "Halako atsegina dela nahi gabezkoa" SP Phil (He "guk nahi gabekoa"); "Kontuban artu beza naigabeko gertaera izandu dala" Sor AuOst).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahi gabeko 3: Etxahun Iruri ("Uste gabeko nahi gabekuak"), EstiLib ("Bai nahi gabekoak, bai gauzak behar bezala egin ez izanaren ondorio izan daitezkeenak"), M. Lopez (""Txerri goseak ezkurra amets", baina zer gertatzen da ezkurrez bapo dagoenean, bihotzerreak jota, zentzumenak sorgorturik, txerriboda bateko nahi gabeko gonbidatu bihurtzen denean?"); nahigabeko 4: J. Hazabal ("Nahigabeko asmakizuna"), A. Pontesta (ohar batean, "Aharrausi [Ahozabaltze nahigabekoa]"), X. Mendiguren B. ("Kopialariak nahigabeko txalo bat jo zion"), Ingurua/LH ("Zartadura: Giharre bat edo gehiagoren nahigabeko kizkurtzapen iraunkorra").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahigabeko : HiztEn (Nahi gabe egindakoa edo gertatutakoa, borondatezkoa ez dena), Euskalterm 5 (nahigabeko inhibizio, esku, oroimen, falta; 'involuntario') // eta Euskaltermen, gainera: nahi gabeko 1 (nahi gabeko egintza; 'involuntario'), nahi gabekotasun 1 ('involuntariedad') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahigabeko : HiruMila (1 desagradable, no deseable; 2 involuntario, -a), Casve EF (1 chose accidentelle, involontaire; 2 désagréable, pénible), HaizeG BF (chose involontaire; chagrin), Lh DBF (1 chose involontaire, accidentelle; 2 désagréable, pénible; 3 involontairement), DRA (naigabeko: 1 desagreable, no deseable; 2 involuntario), PMuj DVC (nai-gabeko: 1 abúlico, flojo; 2 involuntario, no voluntario; 3 desagreable, molesto, desabrido; eta nai-bagako: involuntario, no voluntario; nai-bako: involuntario, no voluntario; naibakoak aizeari emon: ahuyentar las penas) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE.

def.: abortatu du ad. (nor osagarririk gabe). Haurdunaldia, nahita edo nahi gabe, eten. Ik. hilaurtu. Londresera joan omen zen abortatzera. Ez zen abortatzeko beldur. Sendagileak abortatzen lagundu zion // aharrausi iz. Nahi gabe egiten den aho-zabaltzea, loguraren, gosearen edo gorputzeko ondoezen baten ezaugarri dena. Logalezko aharrausia. || Esr. zah.: Aharrausi luzea, loa edo gosea. Aharrausia ahotik ahora.

nahi gabe 902: HABE 2, Aizu 8, ElCorreo 3, Consumer 17, Karmel 6, Argia 69, Zuzendariaren Euskal Akademia, Deustuko unibertsitatea 2, Berria 274, DiarioVasco 11, EiTB 205…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahi gabe 445: Berria, Herria, Elizen arteko Biblia, Jose Morales, Luis Elberdin, Imanol Unzurrunzaga, Joxemari Iturralde, Ander Irizar, Xabier Mendiguren Elizegi, Bernardo Atxaga, Josu Zabaleta, Harkaitz Cano…

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Beste sarrera batean argitzekoa

nahi gabe(ko) gisa eskainiko da, eta nahi izan sarreraren azpisarrera gisa (eta cf. nahigabezko).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasoa zegoen lehendik.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa mantentzekoa nahi izan sarreran.

nahi gabeko ondorio
iz. Sendagai batek edo kideko batek eragiten duen nahi gabeko kaltea. Ik. albo ondorio. Botika horrek nahi gabeko ondorio ugari ditu. Nahi gabeko ondorioak eta kontrako erreakzioak. Eraginkortasunik galdu gabe nahi gabeko ondorio gutxiago eragingo duten botikak egin nahi dituzte.

Aztergaia: nahi gabeko ondorio

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z7:HBL 2014-06-10 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta horren premia dago.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa sartzekoa ondorio sarreran.

Kategoria

iz.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

nahi gabeko ondorioak edo kontrako erreakzioak.

nahi hainbat
Nahi adina. Israeldarrek nahi hainbat edan zuten.

Aztergaia: nahi hainbat

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:22 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahi hainbat (+ adinbat, ainbat, anbat) 9: Iraola ("etzuben egiñ nai anbat lorikan"); Muj ("Nai ainbat ezin irakurri ditugu ordea"); Inza Azalp ("iturri oiek beti jarioan egoteko ta nai ainbat aberasgai beroietatik bakoitzak artzeko"); Jakin 1960 ("Nai ainbat ez bada ere, ba-datozkigu "Iritzi-billa"ren erantzunak"); I. Laspiur ("Nahi hainbat dago eta bata bestea baino hobeago"); M. Ugalde ("Elkarrizketak dirudienez, ez du nahi hainbat fruiturik eman"); Saioka/8 ("nahi adinbat bider errepikatu ahal izango dugu experimentu berbera"); Egin 1989 ("Lehiakide bakoitzak nahi hainbat lan aurkez ditzake"); MAtx ("Lehiakide bakoitzak nahi hainbat lan aurkez ditzake"); nahi hainbateko 3: Euzkadi 1915 ("Erantzun zion "ostatun arrapatzen zala nai ainbatekoa""); M. Ugalde 2 ("irakaskuntzan eginiko lanak ez du nahi hainbateko emaitzarik eman, [...] bertan sartutako orduek ez dute nahi hainbateko aurrerakadarik erakusten").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahi hainbat : AB38 2, AB50 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nai-ainbat : PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila EskolaHE Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Beste sarrera batean argitzekoa

nahi hainbat(eko) gisa eskainiko da.

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

hainbat(eko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi hainbateko
adj. Nahi adinakoa. Nahi hainbateko poza eman dit.

Aztergaia: nahi hainbat

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:22 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahi hainbat (+ adinbat, ainbat, anbat) 9: Iraola ("etzuben egiñ nai anbat lorikan"); Muj ("Nai ainbat ezin irakurri ditugu ordea"); Inza Azalp ("iturri oiek beti jarioan egoteko ta nai ainbat aberasgai beroietatik bakoitzak artzeko"); Jakin 1960 ("Nai ainbat ez bada ere, ba-datozkigu "Iritzi-billa"ren erantzunak"); I. Laspiur ("Nahi hainbat dago eta bata bestea baino hobeago"); M. Ugalde ("Elkarrizketak dirudienez, ez du nahi hainbat fruiturik eman"); Saioka/8 ("nahi adinbat bider errepikatu ahal izango dugu experimentu berbera"); Egin 1989 ("Lehiakide bakoitzak nahi hainbat lan aurkez ditzake"); MAtx ("Lehiakide bakoitzak nahi hainbat lan aurkez ditzake"); nahi hainbateko 3: Euzkadi 1915 ("Erantzun zion "ostatun arrapatzen zala nai ainbatekoa""); M. Ugalde 2 ("irakaskuntzan eginiko lanak ez du nahi hainbateko emaitzarik eman, [...] bertan sartutako orduek ez dute nahi hainbateko aurrerakadarik erakusten").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahi hainbat : AB38 2, AB50 1 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nai-ainbat : PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila EskolaHE Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Beste sarrera batean argitzekoa

nahi hainbat(eko) gisa eskainiko da.

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

hainbat(eko).

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi izan
du ad.-lok. Zerbait egiteko, eginarazteko edo lortzeko asmo edo xede erabakia izan. Ik. desiratu; gura izan. Zer nahi duk? Gaur liburu hau nahi du eta bihar horiek nahiko ditu. Ez baititu irakurri nahi izan batzar horrezaz argitara diren paperak. Deabruak ere halako eraginak itxuratu nahi izaten ditu aingeru antzean. Ez da aski nahi izatea. Inorena ez den euskara baturik ez nuke nahi. Nahi eta behar dugun batasun hori. Zuk nahi duzunean. Bakarrik nahi luke joan, baina nahi badu eta ez badu, erdian hartzen dute portugesek. Nahi badu eta nahi ez badu. Nahi duenak nahi duena erranik ere, haur anitz bada oraino Donibanen euskara dakienik. Ama Birjinak, nahi izanda ere, hobenik ezin dezake izan. Jaun txit goikoak hala nahi izanik, Aita santuaren mailara goratua izan zen. Nik ez dakit ongi nondik noraino jo dezakeen, nahi izanik ere, Erakundeak auzi honetan. Hori baino errespetu gehixeago nahi litzateke apezpiku jaunari hitz egiteko. || (Osagarri zuzena den aditzaren subjektua eta nahi izan aditzarena bat direnean, aditz hura partizipio burutuan agertzen da). Herodesek hil nahi zaitu. Hori sinetsarazi nahi digutenak. Zer gertatu den jakin nahi nuke. Ez genioke inori biderik itxi nahi. Otoitz egin nahi eta kemenik ez. || (Osagarri zuzena den aditzaren subjektua nahi izan aditzaren subjektuaz bestelakoa denean, aditz hark aditz-izenaren forma mugatua edo subjuntiboko laguntzailea hartzen du). Semea pilotaria izan dadin nahi du. Zer nahi duk egin dezadan? Zu joatea nahi dut. Nola nahi duzu ezkutu sakon hori nik azaltzea? Arazo hori bestek aztertzea nahi duelako. Aita-semeak elkarturik egotea nahi du baserritarrak. Ez nuke inola ere hitanozkoa galtzerik nahi; are gutxiago, hala eta guztiz ere, hitanozkoa ez dena.
[Oharra: Iparraldean, aditz osagarria da motakoa denean, da aditza da nahi izan ere: joan nahi zara ].

Esaera zaharrak

Besteren eskuz sugea berrotik atera nahi du. Bururik ez eta txapela nahi. Egun guztiak balira jai, alferrak hori nahi. Ez dagiala zimiko, nahi ez baduk zarramiko. Ezkila entzun nahi ez duenak ez soka tira. Gerokoa, hobe ustezkoa, nahiago dut on oraingoa. Haitzean jaioak haitzera nahi. Hiretzat nahi ez duana ez besteri opetsi. Jorraia aitzurraren berdin nahi. Nahi ez duenak ilki dadin kerik, ez degiela surik. Putza izan ez eta uzkerra izan nahi. Zeinua entzun nahi ez duenak ez soka tira. Zelarik nahi ez duenari eman bekio basta.

Aztergaia: nahi izan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

nahi izan, nahi izaten, nahiko/nahi izango. du ad. / AS: esan nahi izan: ez dakit hitz horrek zer esan nahi duen, nahiago izan, nahien izan, nahi eta nahi ez.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz (behar izan aditz-esapidearekin bezala jokatuz): nahi adina(ko), nahi ahala, nahian, nahi ala ez, nahi beste(ko), nahi bezainbat(eko), nahi bezala(ko), nahi gabe(ko), nahi hainbat(eko), nahi-izate, nahi izatera, nahirik, nahiz .

Informazio osagarria
Sistematika batean bil daitezkeen aditzoinak

nahi izan, nahi, nahiko/nahi izango.

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

esan nahi izan; nahiago izan, nahien izan; nahi... nahi.

Esapideei dagokien sistematika

izan.

Informazio lexikografikoa
Erabilera-oharrak

nahiz forma dagokio, "lana bukatu nahiz, leher egin du" moduko testuinguruetan.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Bidalketa: ik. oh. s.u. ahal 1.

nahi izate, nahi-izate
iz. Zerbait egiteko, eginarazteko edo lortzeko asmo edo xede erabakia izatea. Nahi izate hutsarekin sorgintzen zituen denak, aise eta zuzen.

Aztergaia: nahi-izate

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahi izatera
Nahi izanez gero. Erraz egin ditzake, nahi izatera.
Loturak

Aztergaia: nahi izatera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ra.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

nahi izanez gero.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

erraz egin ditzake, nahi izatera.

nahi... nahi...
bizk. Nahiz... nahiz... Nahi txantxetan zoazela, nahi benetan zoazela. Nahi agerian, nahi estalian.
Loturak

Aztergaia: nahi... nahi...

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: Bizk.: Nahi txantxetan zoazela, nahi benetan zoazela.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabileremu dialektala

Bizk.

nahia egin
ad.-lok. Nahia bete, atsegin eman. Hori besterik ez bada, pozik egingo dut zure nahia. Egin bedi zure nahia.

Aztergaia: nahia egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahia(k) egin.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: adib. / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

egin: -a.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

aberatsari guztiek nahia egiten diote.

nahiago izan
ad.-lok. Gogokoago izan. Nahiago ditu bizi-bizirik dirauten hitzak zaharkituak baino. Nahiago zuela gehienen kontra mintzatu, alde baino. Etxeko arropa zikina nahiago dudala etxean garbitu. Eta nahiago nuke, mila bider nahiago, uste hori ustel agertuko balitz. Misterio beltz hori biluztea edo, nahiago baduzue, larrugorrian ipintzea. Baso txikia baino, handia nahiago.

Aztergaia: nahiago izan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

izan: -ago.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahian
Nahi izanda, nahi izanik. (Aditz baten partizipio burutuaren eskuinean). Ik. nahirik; nahiz2; nahita 2. Gaizki-esanak zuzentzen edo zuzendu nahian nabilelako aspaldidanik. Nire lepotik barre egin nahian dabil.
Loturak

Aztergaia: nahian

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:03 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahien izan
ad.-lok. Gogokoen izan. Nahien duzun gauza.

Aztergaia: nahien izan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-en(a)/-enik.

Esapideei dagokien sistematika

izan: -en.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

nahiera
iz. Nahia, desira, gogoa. Nola gizonen nahierak hain aldakorrak diren. Askotan ipini ohi dituzte herriek beren nahierako lege berriak.

Aztergaia: nahiera

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

iz. / AS: nahierara adlag.: mana gozoa biltzea asko zuten nahierara bazkatzeko.

Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

nahierara.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 1- Adibidea ere eman: "nahiera guztiak egin dizkizut, eta kexuz oraindik?". || 1- "Nahierak egin" aditz-lokuzioa agerian uztearren.

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia; eta ikusiko da nola hornitzen duen adibideez-eta H1.1 lantaldeak.

 - Erabakia: (H2.2 / 2011-06-28): Adibide berririk ez da orain jasoko.

nahieran
adb. Nahierara. Ahokotik zaldia, lematik ontzia, nagusiak nahieran darabil guztia. Ministerioaren diru bereiziak nahieran erabili zituen, eta arrasto ugari utzi zituen bidean.
Loturak

Aztergaia: nahieran

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NAHIERAN. A placer, a gusto. v. infra NAHIERARA. O zenbat bider etsaiez ase / ziraden emen sakonak! / Baña asnasa artu oi zuten / beti naieran tontorrak. AB AmaE 53. Ez dik nai-eran esertzen. "A su gusto". Or Eus 306. Agokotik zaldia, / lemetik ontzia, / nagusiak naieran / darabil guzia. "A su placer". Or BM 118s. Zintzoak nagitu, / alperrak ugaritu: / aurki munduan ezin / naieran kabitu. And AUzta 143.

nahieran : Aizu 2 (“ZIENTZIA eta teknologiari buruzko informazioa noiznahi, nonahi eta nahieran jasotzeko aukera eskaintzen du Zientziapp aplikazioak”), Berria 38 (“Justifikatzeko erabili dituen datu guztiak edo faltsuak dira edo baldintzatuta daude edo nahieran erabilita, erreforma zuritzeko”), Argia 39 (“Kaiser Chiefs talde britainiarrak ere, adibidez, diskoa eskuratzeko modu kuriosoa proposatu zuen pasa den urtean, The Future is Medieval lana erosle bakoitzak nahieran pertsonalizatzeko aukera eskainita”), DiarioVasco 2 (“Bigarren zatian Oiartzunek jokoa nahieran kontrolatu zuen, nahiz eta zuri-moreek hiru jokalditan baloia zutoinera bidaltzea lortu zuten”), Deia (“Norbere bizitzako protagonistak nahieran aldatzeko aukera izanda, nork ez luke zine zuzendari izan nahi?”), Elhuyar 7 (“Hortaz, ez da harritzekoa ezaugarri genetikoak nahieran aldatzeko gaitasunak kezkak sortzea”), EiTB (“Bestetik, EITB artxiboa atalak 30 urteko historian EITBk gai baten inguruan sortutako eduki esanguratsuenak biltzen ditu: “Emakumearen eguna”, “Mikel Laboa gogoratuz”, “Gipuzkoako Bertsolari txapelketa”, “Bi eta bat”, “Gernikako bonbardaketaren 75. Urtemuga”, “Aupa Athletic!”... Bilatzaile indartsu baten bidez, bertan dauden eduki guztiak ikus daitezke: dokumentalak, saio mitikoak, telesail kuttunenak... guztia, nahieran”), Goiena (“Joan den abenduan Auzitegi Konstituzionalak atzera bota zuen Eusko Jaurlaritzak merkataritzaren liberalizazioaren aurka jarritako helegitea eta berretsi egin zuen ordutegiak luzatzeko eta merkealdiak nahieran ezartzeko aukera”), Erlea (“Eta idatzia dago nahieran, balaztarik gabe, askatasun osoarekin”)…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahieran 14: Berria 2 (“Nahieran ibiltzen dituzten langileak dituzte”), Urtzi Urrutikoetxea 2 (“Gaizkile anker eta sadikoenek bete ohi zuten leku hori, nahieran zigortuz, SSak soilik mugatzen baitzuen haien jarduna.”), Xabier Mendiguren Elizegi 2 (“Gure artekoak sexutik ez zuen deus, alde bateko desira eta sublimazioa izatekotan, baina egia da bazela menderakuntza-joko bat: neuk inor menpean hartzerik bilatu ez banuen ere, zeuk ematen zenidan zeure burua opari, piztia otzandu baten gisan, nahieran joka nezan”), Ibon Uribarri (“Estalki elektrikoa apailatu dut, bikoitza, eta bi botoi dituenez, zeure aldea nahieran egokitu dezakezu”), Itziar Laka 2 (“ezinbesteko betebeharra zen eskola, noski, baina hura utzi eta gero nahieran ibiltzen ginen, futbolean, bizikletan, txapetan...”), Karlos Zabala (“Gerritik oratzen zion, arropa nahieran zimurtzen ziola, eta Pierre-Lescot kaleko izkinan biratu eta Innocents plaza aldera abiatu ziren”), Harkaitz Cano, Aingeru Epaltza, Joseba Sarrionandia…

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

nahierara bezala azpisarrera izatea dagokio forma honi ere.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa nahiera sarreran.

nahierara
1 adb. Gogara, erara. Ik. nahieran. Mana gozoa biltzea asko zuten, nahierara bazkatzeko. Hona, bada, nahierara garbitua aipatu dugun auzia.
2 adb. (-en atzizkiaren eskuinean). Jauregi guztitik libre eta bere nahierara zebilen.
Loturak

Aztergaia: nahierara

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: mana gozoa biltzea asko zuten nahierara bazkatzeko.

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ra.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahiera sarrerari dagokion azpisarrera.

nahiez
iz. Zerbait nahi ez izatea; gogoko ez den zerbaitek edo norbaitek eragiten duen sentimena. Oheratu zen erregina bihotzeko nahiez handiarekin. Ba al da, ezkontzeko, nahieza baino eragozpen handiagorik?
Azpisarrerak

Aztergaia: nahiez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

iz.: ba al da, ezkontzeko, nahieza baino eragozpen handiagorik?; lanpostu batean nahiezik dagoena.

Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-ez.

Informazio lexikografikoa
Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bereziki nahiezik esapidean erabilia.

Forma baten adiera(k)

zerbait nahi ez izatea.

nahiezik
adb. Gogoz kontra, gogorik gabe. Ik. desgogara. Lanpostu batean nahiezik dagoena. Nahiezik eta muzinka.
Loturak

Aztergaia: nahiezik

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NAHIEZIK (V ap. A). Contra su (mi...) voluntad; a disgusto. "Ostatu baten naiezik dagoanari atea zabaldutea gauzarik onena (V), a quien está a disgusto en una posada, [...]" A. v. NAHI EZTA (s.v. nahi izan). Muzinka ta naiezik dabil Liberen besotik arrastaka. TAg Uzt 31. Ark erakarten eta lotzen baitu anima nai ezik ere. 'Aún contra su voluntad'. Or Aitork 194. Fraileak nai-ta bere burua lurrera bota ez balu nai-ezik bearko zuan lurrera erauzia. Berron Kijote 102. Ollasko erria nai ezik eta / ura ardozko asia! / Beste gauzetik ere bagendun, / nobiyuaren klasia. Tx B III 96.

adib.: nahiez iz. Zerbait nahi ez izatea; gogoko ez den zerbaitek edo norbaitek eragiten duen sentimena. Oheratu zen erregina bihotzeko nahiez handiarekin. Ba al da, ezkontzeko, nahieza baino eragozpen handiagorik? || Lanpostu batean nahiezik dagoena. Nahiezik eta muzinka.

nahiezik 3: Karmel (“Eta matxinatuak Bilbon sartzen ziren egun berean, hiriburuan zeuden gidariak ebakuatzeko auto-gidariak inguratua zegoen hirian sartu nahiezik zeudela, Markiegik berak bere automobilaz egin zituen hainbat ostera eta bertan behera utzitako hirian sartzea debekatu zutenean, lasa-lasai joan zen EAJko goi -karguak, bere lagunak, zeuden lekura”), Elkar 2 (“Erauntsi hark izan zuen, antza, erantzunik, bi gizon egurtegia arakatzen hasi baitziren, baina nahiezik bezala, iruditu zitzaidanez, eta beti ere erne beren buruen arriskua zela eta”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahiezik 10: Anton Garikano 8 (“Baina Ramsay andreak "Cam! " hots egin zionean bigarren aldiz, proiektila lasterketaren erdian jausi zen, eta Cam nahiezik itzuli zen amagana, bidean hosto bat erauzita”), Karlos Linazasoro (“Zuzendaritzaren erantzukizuna hartu nuen nire gain, desgogara edo nahiezik, baina indar handiz.”), Koldo Izagirre (“Eta neure buruaren zailtzeko kontsolamendu hauetan murgilduta nengoela, ustekabean, nahiezik, ezbeharrez, galdera hauxe etorri zait begi aurrera”).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adberbio ez-erregularra da eta, beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa nahiez sarreran.

nahigabe
iz. Ezbeharrak eragiten duen sentimen mingarria. Ik. atsekabe. Nahigabe larria. Bihotzeko nahigabeak. Ikara eta nahigabe hutsa den bakartasun tristea. Ezinaren nahigabeak Bilintxen ahotsari eman zion kemen nabarmena. Zure nahigabe-lagun har nazazu.

Aztergaia: nahigabe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArauB
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

iz.

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: nahigabea egin, nahigabea eman, nahigabea hartu; nahigabetan, nahigabez, nahigabezko .

nahigabea egin
1 dio ad.-lok. Nahigabea eman. Nahigaberik ez egin arrotzari.
2 zaio ad.-lok. Atsekabea hartu, atsekabea sentitu. Ik. ondoeza egin. Bertan konturatu eta nahigabea egin zitzaion.
3 zaio ad.-lok. Zorabiatu. Ik. nahigabea eman 2. Nahigabea egin zitzaion, eta lurrera erori zen.

Aztergaia: nahigabea egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

egin: -a.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahigabe sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

a) nahigaberik ez egin arrotzari. b) nahigabea egin zitzaion, eta lurrera erori zen.

nahigabea eman
1 ad.-lok. Norbaiti edo zerbaiti nahigabea sorrarazi. Ik. nahigabetu. On hutsa zen, oilo bat hiltzeak nahigabea emango zion. Egun bat atzerago itzultzen banaiz, izugarrizko nahigabea emango diot.
2 ad.-lok. Zorabiatu. Ik. nahigabea egin 3. Nahigabe bat eman diola eta lasterka sendagile bati hots egin diote.

Aztergaia: nahigabea eman

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

eman: -a.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahigabe sarrerari dagokion azpisarrera.

nahigabea hartu
ad.-lok. Atsekabea hartu; nahigabea sentitu. Ik. atsekabetu; nahigabetu. Ez hartu nahigaberik niregatik. Izugarrizko nahigabea hartuko nuke ezer gertatuko balitzaio.

Aztergaia: nahigabea hartu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

hartu: -a.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahigabe sarrerari dagokion azpisarrera.

nahigabealdi
iz. Nahigabea; nahigabezko denbora. Aingeru horrek arintzen zien noizean behin beren nahigabealdia.

Aztergaia: nahigabealdi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

-e+a-.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-aldi.

nahigabetan
adb. Nahigabez. Bakarrik eta nahigabetan zegoela.
Loturak

Aztergaia: nahigabetan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahigabetan (egon, izan, bizi...).

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-n: -tan.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahigabe sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

bakarrik eta nahigabetan zegoela.

nahigabetasun
iz. g. er. Nahigabea. Hark kenduko diolako atsekabetzen duen nahigabetasun hura.

Aztergaia: nahigabetasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

nahigabetsu
1 adj. Nahigabez betea. Ik. nahigabezko. Samintasunezko Ama nahigabetsua. Etxekoei agur nahigabetsu bat egin ondoren. Lehengo bizitza bakarti eta nahigabetsua.
2 (Adizlagun gisa). Joanes, ate ondoko jarlekuan eserita, pipa erreaz, nahigabetsu, antzinateko gauzak gogoratzen.

Aztergaia: nahigabetsu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

nahigabetu, nahigabe/nahigabetu, nahigabetzen
da/du ad. Nahigabea hartu edo eman. Ik. atsekabetu 2. Berri ilun horiek aditzean, guztiz nahigabetu zen. Benetako maitasuna ezbehar askok nahigabetzen dute, baina ez du ezerk minduko. Damu dut zu nahigabetua. Hizkuntzaren egoera larriak ez zaituzte nahigabetzen, ala? || (Partizipio burutua izenondo gisa). Aukera duguno, algara baino nahiago dugu irribarrea; hori bihotzik nahigabetuenari ere ez zaio ukatzen.

Aztergaia: nahigabetu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:11 1996-01-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

nahigabetu, nahigabe(tu), nahigabetzen. da/du ad.

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

nahigabetu, nahigabe(tu), nahigabetzen.

nahigabez
adb. Nahigabeturik, atsekabez. Egia samina aitortzera noa, nahigabez bada ere. Anaiaren heriotzarekin nahigabez dagoen zezen gaztea.
Loturak

Aztergaia: nahigabez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahigabe sarrerari dagokion azpisarrera.

nahigabezko
adj. Nahigabetsua, nahigabez betea. Neke eta nahigabezko bizitza. Ondoren, isiltasun nahigabezko hura gelditzen zaio.
Loturak

Aztergaia: nahigabezko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: adib.

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-zko.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahigabe sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

neke eta nahigabezko bizitza.

nahigarri
adj. Desiragarria. Badirela ondasunak, lurreko ondasun guztiak baino hagitz eta hagitz handiago eta nahigarriago direnak.

Aztergaia: nahigarri

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

nahigarri 6: Ub ("ba-dirala ondasunak, lurreko ondasun guziak baño agitz ta agitz andiago, ta naigarrigo diranak"); Izt C 4 (adib.: "Probinzia onetako mugape guztia da Arrobi eder naigarri anitzekin guztiz erara", "txit janari oneretsu naigarri au"); Alz Ram ("aberastasunik naigarriena orixe da"); OEH argitaratuan, gainera: Mb OtGai ("Zeruko bizitza naigarri onetarako egiñak gara lurrean garan guztiok", Izt Po ("Ezkontza naigarri au gogoz da egin"); Etxeg RIEV ("Eta argi onetatik, iturri batetik ura bezala, sortzen diran ondasun naigarriak"); Amez EG 1952 ("Auxe da [...] gizonek naigarritzat daukaten guzia arkitzen dan lagunartea"); ZArg 1954 ("Olako alkartasunak naigarriak dira oso; ola dirua eta lana ondo alkartzen dira"); Bibl Gen 3,6 ("Ikusi zuen emazteak zuhaitza ona zela jateko, atsegina begiendako eta nahigarria").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahigarri 1: J. Iturria ("Munduak eskeintzen dizkigun poz-atsegiñak billagarri ta naigarriak dirala?").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahigarri : AB38 1 (SEIE), HiztEn, Euskalterm 2 // Ez dugu aurkitua ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahigarri : EuskHizt, ElHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF; DRA (naigarri); PMuj DVC (naigarri) // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izond.

Forma baten adiera(k)

desiragarria.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 'desiragarri, guragarri eta halako izenondoen pareko hori zerrendara biltzea erabilgarri izan daiteke (Diccionario Retana...)'; Tx. Peillen: 'nahia sortzen duena'.

 - Erabakia: BAgiria (1998-12-18): 'hurrengo itzulirako uztea erabaki da'.

nahikara
adb. zah. Nahierara, nahi bezainbat. Handiek nahikara, ttipiek ahalara.

Esaera zaharrak

Handiek nahikara, ttipiek ahalara.

Aztergaia: nahikara

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2003-07-09 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

nahikara 48: a) 'conforme, a satisfacción' adierako adlag. 1, O Pr ("Handiek nahikara, xipiek ahalara"); b1) 'placer' adierako iz.ak 46 ("en autores septentrionales del s. XVIII y en Duhalde"): Ch 4: (adib.: "Ezen bere sensuen nahikarak konplitu nahi dituztenek lohitzen dute bere konzienzia"); Lg 8 (adib.: "Ezarri zuen nahikara edo delizio guzien parabisuan", "ez dugula ibilhi behar mundu huntako nahikareen [...] ondoan", "zorigaitz zuentzat, nahikaretan eta frankian bizi zaretenak"); Mih 2 (adib.: "eta hura emanik gehiago egiten du heien fagoretan ontasunez eta nahikarez bethetzen balitu baño"); Dh 31 (adib.: "Munduko nahikarak eztire itxurapenik eta itzalik baizen", "nere jaidurei, sentsuei bere nahikarak ematea gatik, ibili ta bidatu naizela"); Brtc ("salbatuko denak behar ditu gurutzefikatu bere nahikara eta gutiziak") // OEH argitaratuan: CatLav ("Komunione bakhotxean gure nahikarez edo gure atseginez zenbait sakrifizio xume Jesu-Kristori egitea"); b2) 'désir, souhiat' adierako 1, Gy ("Yaunak, dio eihara zainak, / Duen konplimendu zuen nahikarak"); nahikarako 1: Mih ("nahiz baren ganik urrundu daitezken, edo bizitze gaixto baten errebelamenduez, edo nahikarako barraiamendu edo errelaxamendu batez") // OEH argitaratuan gainera: He ap. Dv ("Denbora eder eta nahikarako horrek ez du bethi iraunen"); He Phil ("Hango egoitza gozoa zela eta nahikarakoa"); Atheka ("Bizkirtartian gerlari darraizko ohore handi nahikarakuak; soldarua billaka baititake yenerale, merexale"); J.B.S. Aldareako Debozionea ("Aiseki erremarkatu duteke saindu hauiek zuten debozione nahikarakoa Jesus-Kristoren Bihotz Sakratuarentzat"); nahikarazko 6: Ch ("Ezta deus ere zeruan, ez lurrean eztiagorik, eta borthitzagorik amudioa baiño, deus ere altxatuagorik, edo hedatuagorik, nahikarazkoagorik, perfetagorik"); Lg 3 ("Erran zitzaien bazter hek nahikarazkoak zirela, eztela han deuseren eskasik", "Zer fruitu nahikarazko", "Zer da mundu huntako bizitzerik nahikarazkoena eta dohatsuena?"); Dh ("Zer benedizionezko ta nahikarazko sententzia!"); Gy ("Tuzkedan arras aroak Bethi nahikarazkoak", "Nola astoak duen haiñ larria orhoa, yende espantatzeko nahikarazkoa; Izanen da trunpetari"); nahikaretan joan 1, Dh ("Gisa hortan sentitzen ditut bada Jesu-Kristoren nahikaretan edo nahigabetan doazin gauzak?").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahikara : HiztEn; Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahikara : EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA (naikara), PMuj DVC (naikara); nahikarako : HiruMila, Casve EF, DRA (na(h)ikarako), PMuj DVC (naikarako); naikarazko : DRA // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

Baztertutzat emana zuen lantaldeak ("cf. nahitara arautua" ohartxoa erantsiz); baina Euskaltzaindiak hiztegian jasoa du, ahalara sarrerako adibidean, eta modu berean aipa liteke nahikara hau, adibidea-eta errepikatuz: "nahikara adlag. Zah.: handiek nahikara, ttipiek ahalara".

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E115]: sartzea eskatu du.

 - Erabakia: BAgiria (1998-12-18): hurrengo itzulirako.

 - Bidalketa: ik. s.u. ahalara.

nahikari
iz. Nahia; borondatea, gogoa. Ik. desira; gurari. Haren nahikari xumeenak pozez betetzen. Beren bihotzetako nahikari gaitzak hilduratzen dituztenak. Bazeukan euskaldun egoteko xede zin bat, nahikari abere bat. Plazer bat zen ikustea pilota eskoletako neskatxoak, biharko pilotariak, nahikariz beteak guraso eta arduradunen aitzinean. Pilotariak botea ezti, baina nahikaria handia.

Aztergaia: nahikari

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua
nahikatu, nahika, nahikatzen
du ad. Ipar. g. er. Nahi izan. Oro zeruan gelditu ziren; ez zuen batek ere jautsi nahikatu lurraren iraultzerat. Nahikatu nuen sekula ez izatea ahotsik!

Aztergaia: nahikatu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria
Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

nahika, nahikatzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

du ad.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

nahi izan.

nahikeria
iz. Nahikari gaitzesgarria. Ik. gurari. Gure nahikeriak eta grina gaiztoak. Haragiaren nahikeria galgarriak.

Aztergaia: nahikeria

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua
nahikide
iz. g. g. er. Lehiakidea.

Aztergaia: nahikide

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

nahikide O Pr ("nahikide ezta adiskide [ton compétiteur]"), eta OEH argitaratuan, A EEs 1916 ("Valladolidko batzaldira -concursura- beste batzuekin agertu zan. [...] Naikide aietarik batek [...]").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahikide (eta nai-, nahai-) 3: EHAA 1984 2 ("... saioaldiko ordezko mailako herrilanari izendatutako nahaikideek saioaldian "gai" atera dutela aldarrikatzea", "... aurreko idaz-zatian onartuak izan diren nahikideek, deiaren gai izandako Aginduaren III Oinarri-Araueko 12. atalean jarritakoaren agiripaperak aurkez ditzaten"), A Itzaldia ("Naikide ayetarik batek, Olmeda'k, erizlariak eta Goikoetxea bera ere uri artako paperetan garrazki mindu zituen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahikide : AB50 2 ('aspirante') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahikide : EuskHizt, Casve EF (1 compétiteur, rival; 2 émule), HaizeG BF (rival, émule), Lh DBF (compétiteur, rival, émule), DRA (na(h)ikide: competidor, rival), PMuj DVC (naikide: 1 opositor, competidor, rival, contrincante; 2 antagónico, opuesto, contrario); naikidetasun : PMuj DVC (antagonismo, rivalidad) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-kide.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.g.er.

Forma baten adiera(k)

lehiakidea.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E115]: 'bi nahikide baziren, baina neska bakarra baizik'.

 - Erabakia: BAgiria (1998-12-18): 'hurrengo itzulirako utzi dira...'.

nahiko
1 zenbtz. Aski. (Izen bati dagokiola). (Dagokion izena ezkerrean nahiz eskuinean joan daiteke, artikuluarekin nahiz artikulurik gabe, eta zenbatzailea bera ere artikuluarekin nahiz artikulurik gabe). Etxe honetako seme-alabek badugu nahikoa aberastasun. Nahikoa lana genuen. Izango dut, bai, astia nahikoa. Bihar arte badugu epe nahikoa. Badu nahiko lan. Nahiko dirua egin du. Berarekin du lana nahiko. Etxe hartan du lan nahiko. || (-ik atzizkiaren eskuinean). Berari ere eman diote buruhausterik nahikoa. Biok duzue arrazoirik nahiko. || (Izenondo gisa). Horiek izango lirateke, askoren iritziz, sari egokiak eta nahikoak.
2 adb. (Izenondo bati edo adizlagun bati dagokiola, horien ezkerrean, artikuluarekin nahiz artikulurik gabe). Nahiko berandu zen bazkaltzeko. Polita zen, nahiko aberatsa eta senitarte onekoa. Nahikoa handia zen. Nahikoa poliki apainduak.
3 adb. (Aditz bati dagokiola, artikuluarekin). Nahikoa iraun digu. Gainalde zurituak nahikoa erakutsi eta goraipatu ditugu. Axularren azalaz, hizkeraz, nahikoa eta gehiago esan da. Bertsotan nahikoa egin dugu gaurkoz (Ik. nahikoa egin). Nahikoa egin zuten ordubetez sagarrondoan zintzilik egotearekin.
4 iz. hezk. Ikasketetan, ongi eta gutxiegiren arteko kalifikazioa, azterketa edo proba gainditzeko behar den gutxieneko nota atera dela adierazten duena. Zuk hamaika nahiko ateratzea normala da, baina ni... ni zu baino askoz ere azkarragoa naiz; beti atera ditut oso nota onak, ez dut sekula nahikorik atera.

Aztergaia: nahiko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01 1996-01-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: nahikoa izan .

Informazio lexikografikoa
Erabilera-oharrak

iz. eta izond.en aurrean doanean, -a-rekin nahiz gabe erabil daiteke ("egin du nahiko(a) euri", "nahiko(a) ona omen da aurtengo sagardoa"); horien ondotik nahiz bera bakarrik doanean, mugaturik erabiltzen da ("hori ez da arrazoi nahikoa gainerako bideak mozteko"; "bi kristau gaizto nahikoak dira bazter guztiak nahasteko"; "nahikoa eta gehiago esan dugu").

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]:  nahikoa izan. 1- Forma aldatu: nahiko(a) izan. || 1- Bietara funtzionatzen du.

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua.

nahikoa egin
ad.-lok. Zerbaitekin gogobeterik, askietsirik gelditu. Nahikoa egin arte jan ezazu, lotsarik gabe.

Aztergaia: nahikoa egin

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NAHIKO(A) EGIN. Satisfacerse, contentarse. Jeupa, jeupa! irrintzika, / xatotik naikoa egiñikan. Lek EunD 51. Ama-Semeakin bat, / topa geranetik, / "Zeru, Zeru!" diogu, / naikoa egiñik. SMitx Aranz 241. Eztaki kaialdeko emakumeak otoi apal bategaz elizan naiko-egiten, bertan-goxo egiten. Erkiag Arran 183.

nahiko egin 12: Karmel (“Nahiko egiten du hainbeste enbarazuren artean pixka batean egoteaz”), Elkar (“Johannes, utz dezagun bilera biharko, gaurkoz nahiko egin dugula uste dut”), Berria 8 (“Bere lehendakarigaia bezala Prietok uste du Eusko Jaurlaritzak ez duela nahiko egin ETAren aurka”), EiTB 2 (“Benedikto XVI.a aita santuak lehen aldiz aitortu du gaur Elizak, gotzainek eta Vatikanoak ez dutela nahiko egin apaiz katolikoek adingabeei egindako sexu abusuen aurrean“); nahikoa egin 191: HABE (“Instituzioek nahikoa egiten al dute berdintasunaren borrokan?”), Aizu 3 (“Erakunde publikoek nahikoa egiten dute?”), ElCorreo, Elkar 15, Deia, Consumer, Elhuyar 2, Berria 59, Argia 15, DiarioVasco 2, EiTB 82…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahikoa egin 51: Berria (“Zaila du gora egitea, eta duen adina kontuan hartuta, nahikoa egiten du eutsita; meritua du”), Juan Kruz Igerabide (“Nahikoa egin zutenean, ihes egiten utzi ziguten, jauzika eta estropezuka, eta atzetik oihu egiten ziguten”), Iñaki Mendiguren (“Nahikoa egin duzu gau baterako.”), Amaia Lizarralde (“Nahikoa begi-bistako ageri zaigu natur baliabideen eta gizakiak sortutako kapital baliabideen arteko harremana osagarritasunezko harreman garbi bat dela”), Pako Aristi (“Jainkoak denbora egin zuenean, nahikoa egin zuen”)…; nahiko egin 7: Berria 5 (“Erakusketa nahiko egin ditut beraiekin, sei bat: bakarkakoak eta kolektiboak.”), Fernando Morillo (“Nahiko egiten genuen”), Josu Zabaleta (“Otoitza behintzat, nahiko egiten ari naizela espero dut!”).

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, eta egokia izan liteke azpisarrera gisa jasotzea.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa nahiko3 sarreran.

nahikoa eta gehiegi
adb. adkor. Nahikoa. Oraingoz uste dugu nahikoa eta gehiegi egiten dugula. Nahikoa eta gehiegi itxaron dute.

Aztergaia: nahikoa eta gehiegi

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NAHIKO(A) ETA GEHIEGI. Más que suficiente, suficiente y más. Naikoa eta geiegi itxedon det. Arr GB 26. Neureakaz naikoa ta geiegi daukagu-ta. Ag AL 131. Euskeraz eskribitzeko naikoa ta geiegi dakitela. NEtx Nola 4. Garrik goriena ere epeltzeko ta itzaltzeko ere naiko ta geiegi. Ibiñ Virgil 23. Oraingoz uste dugu nahikoa eta gehiegi egiten dugula. MIH 141. v. tbn. Etxde JJ 143 (naikoa ta geiegi). Vill Jaink 121 (naikoa eta geiegi). Orrela yarraitu diteke, baño naikoa da ta geiegi. Ldi IL 123.

adib.: gehiegi 2 (Izen sintagma ezabaturik). Gehiegi edaten zuen. Ez dut uste gehiegi ardura duenik. Nahikoa eta gehiegi egin du // belabeltz 2 iz. Irud. Mina eta gaitza; bi belabeltz hauek badira nahikoa eta gehiegi ere, bizitzaren begitartea zer moduzkoa den igartzeko.

nahiko eta gehiegi , Elkar (“Kargudunak lasaitu zituen: etorkin nahiko eta gehiegi zeuden Inperioan”); nahikoa eta gehiegi 50: Aizu (“Nahikoa duzu horrekin? Bai, nahikoa eta gehiegi, zoragarria da”), Elkar 11 (“–Nahikoa eta gehiegi. Nik uste. Asko esatea ez bada behintzat”), Deia 2 (“Dena den, kontuok utziko dizkiegu Bakailaoa eta gainontzeko euskal kritikariei. Irakurleok nahikoa, eta gehiegi, dugu Idazten ari dela honen irakurketa disfrutatzearekin”), Berria 12 (“Egunkaria auzian , eta zuen herriarekin zerikusia duten beste hainbatetan, nahikoa eta gehiegi ezagutzen duzue lehendik ere, eta hemerotekak ere josita daude harenean argitaratutako gezurrez eta ergelkeriez”), EiTB 20 (“Ez, hara: nahikoa eta gehiegi egin duzu nigatik”), Argia 2 (“Nahikoa eta gehiegi judizializatu da honezkero bizimodua Euskal Herrian; eta gainera, momentu politikoarengatik baino ez bada ere, bestela jardutea eskatzen zuen egoerak”), Laneki (“Trufa honek ez du azukre gehiago behar, estaldura-txokolate zuriak nahikoa eta gehiegi du eta“), Erlea (“Hiruretatik nahikoa eta gehiegi dator seiehun eta piko orrialde bete hauetan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahiko eta gehiegi , Joxemari Urteaga (“Guk behar dugunerako nahiko eta gehiegi daukagu eskuinaldearekin”); nahikoa eta gehiegi 18: Mirentxu Larrañaga 4 (“Amak nahikoa eta gehiegi izan du gaur goizekoz”), Bego Montorio 4 (“Eta denbora nahikoa eta gehiegi duenez, idatzi egiten du”), Antton Olano 2 (“Nik argitasun horretaz nahikoa eta gehiegi daukat”), Koro Navarro 2 (“Nahikoa eta gehiegi da”), Iñaki Mendiguren (“Nahikoa eta gehiegi“), Migel Angel Mintegi…

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta, beraz, azpisarrera gisa jasotzekoa nahikoa eta gehiegi forman.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa nahiko eta gehiegi sarreretan.

nahikoa izan
da/du ad.-lok. Asko eta nahikoa da salbatzeko fedea? Ez da nahikoa egoskor izatea, zerbait laguntzen badu ere, euskaldun ona izateko. Hori nahikoa ez balitz. Nahikoa izan zuen Victor Hugok hamabostalditxo bat Pasaian, euskaraz ederki mintzatzeko. Etxeko denak zoratzeko nahikoa zara zu. Baldintzak, jakina denez, bi eratakoak dira: beharrezkoak eta nahikoak. || Bi kristau gaizto nahikoak dira bazter guztiak nahasteko. Ez du Chaplinek besteen gisa apainduria aberatsen beharrik; bizpahiru xatar nahikoak ditu, ikusgarri agertzeko. || Amesgileak nahiko ez direla, eguneroko zeregina noiz eta nola egin behar den erakutsiko diguten gizon burutsuak behar ditugu.

Aztergaia: nahikoa izan

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:05 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: adib.

Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika

izan: -a.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahiko sarrerari dagokion azpisarrera.

nahikorik
adb. Nahikoa. Nahikorik dugu Bertoldinen tentelkeriez. Irri nahikorik eragin zien bere ateraldiekin. || (Ezezko esaldietan). Bere ogibidearekin bizitzeko nahikorik irabazi ezin duenari.
Loturak

Aztergaia: nahikorik

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2011-06-28
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: AS / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Lantaldearen irizpideak
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

nahiko arautua aski dela uste du lantaldeak.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: (H2.2 / 2011-06-28): Onartu da azpisarrera gisa.

nahikotasun
iz. Zerbaitetarako behar den gutxieneko gaitasuna. Horregatik diot, gaitasunaren aldetik, nahikotasun mailaren azpitik gaudela.

Aztergaia: nahikotasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2011-06-28
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahikotasun printzipio 1, GAO 1992 ("Udal Ogasunen nahikotasun printzipioa").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahikotasun ">AB38 2 ('suficiencia'; nahikotasun erizpide 'criterio de suficiencia'); AB50 3 ('suficiencia'; nahikotasun saio 'pruebas de suficiencia'); Euskalterm 1 (nahikotasuneko azterketa 'prueba de suficiencia') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, HiztEn, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

nahikotasun : HezkAdmin (suficiencia) // Ez dugu aurkitu ap. AdmHizt, AdmProz, EurItun2, LHH, LurraldeAntol, TokiJaurb.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahikotasun : HiruMila (suficiencia) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Bestelakoak
Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: suficiencia.

Lantaldearen irizpideak
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bebil: berria da, eta bidea egin gabea (formaz, ez du aitzakiarik).

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: (H2.2 / 2011-06-28): Onartu da: nahikotasun.

nahikotu, nahiko/nahikotu, nahikotzen
1 da/du ad. Nahikarien edo asmoen helburua lortu. Ik. ase1. Gizonaren gogoa eta gurariak Jainkoak bestek nahikotu ezin ditu.
2 da ad. Kopuru handiagoa edo egoera hobea lortu gabe etsi. Ik. konformatu. Langileak ukapen hori entzunaz ez ziren nahikotu.

Aztergaia: nahikotu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

nahikotu, nahiko(tu), nahikotzen. da/du ad.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: sartzea eskatu du.

 - Erabakia: BAgiria (1998-12-18): onartu egin da.

nahikotxo
zenbtz. adkor. Nahikoa. Nahikotxo irabazi arren, zurikorik aurreratzen ez zekien.

Aztergaia: nahikotxo

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: EArau 2012-05-25
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:005 2005-06-07 Lantaldeak erabaki gabe utzia

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldearen irizpideak
Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

-txo osaerako libretzat eman liteke, nahiz ez den papertxo bezalakoen pare-parekoa (hurbilagoa dirudi askotxo edo gutxitxo arautuetatik).

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: (H2.2 / 2011-06-28): Onartu da: nahikotxo.

 - Erabakia: Osoko Bilkura (2012-05-25): onartu da nahikotxo forma.

nahikotzat
Askitzat. Batzordeak, halere, ez ditu nahikotzat jo urrats horiek. Besteari eginikoa nahikotzat hartu zuten. "Beti honetara izan da" erantzutea nahikotzat dute zenbaitek.
Loturak

Aztergaia: nahikotzat

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z9:OEH:AS 2019-04-09 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NAHIKOTZAT. (Tener, tomar) por suficiente. Ori egiteko, amaikaren ordez, gogo bat naikotzat dut, gogo-onez badoa. Zait Sof 119. Bere esanbearra naikotzat etsitu baiño len. Etxde JJ 101. "Beti onetara izan da" erantzutea, aintzakotzat eta naikotzat dute zenbaitek. Zait Plat 33. Mixiñoietan egin dala-ta, / naikotzat badogu ixten [...]. BEnb NereA 58. (nahikoatzat). Besteari egiñikoa naikoatzat artu ebielako. Ag Kr 171.

nahikotzat (jo, eman, hartu) 53: Aizu 3, Elhuyar 2, Consumer 2, Berria 27, EiTB 3, Euskaltzaindia 2, Jakin 5, Karmel 3, Laneki, Erlea, UEU 4.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

nahikotzat (jo, eman, hartu) 20: Berria 16, Jose Morales 2, Koldo Zuazo, Andres Urrutia.

Lantaldearen irizpideak
Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia da, eta egokia izan liteke azpisarrera gisa jasotzea.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa nahiko sarreran.

nahikunde
iz. Nahi izatea, nahikaria; bereziki, nahi izate hutsa edo ondoriorik gabea. Batasunaren aldeko gogo bizia nabari genuen: nahia, eta ez nahikundea. Baina gure nahia ez da gai horretan nahikunde hutsa besterik.

Aztergaia: nahikunde

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:10 1996-01-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

a) nahikunde , naikunde formek 105 ager. dituzte: B 7 (Añ GGero 6; AB AmaE), G 55 (Mb IArg I; Ub; Mg CC 2; AA 23; Lard; Ldi IL; TAg Uzt; Txill Let 8; Zait Plat; Vill Jaink 16), IE 39 (Ax 10; SP Phil 2; ES 3; Monho; Añ CatAn 2; Hb Egia 2; Dv LEd 3; Laph; Jnn SBi 2; Arb Igand 2; HU 2; JE Bur 4; Mde Pr 2; Larz Iru; Xa Odol 2), EB 4 (MEIG 3; Mde HaurB); nahikünte 28 dira, Zu: Bp I; Mst 19; Ip Hil 4; CatS 3; Casve SGrazi; b) adieraz, 'nahi' orokor edo areago ezin zehaztuzkoak dira gehienak; 'nahi izate huts' argiak hiruzpalau dira (cf. Ax 30: "Zeren hartzen dugun gogo eta borondate hura, ezpaita fina, ezpaita zinezkoa eta ez deliberatuki deliberatua; nahikundea baita eta ez nahia"); "nahikunde huts" bezalako testuinguruetan ageri da bederatzi aldiz.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

a) nahikunde , naikunde + konposatuak (errestaurazio nahi kunde, foru nahikunde, menperatze-nahikunde) 32 dira: B 2 (B. de Arrizabalaga), G 6 (J.V. Landa; J.M. Torrealdai; G. Mujika; E.J. Zubillaga; G. Ansola; Txill), IE 7 (Eskualduna 2; J. Haritschelhar; Iratz; M. Lekuona; P. Larzabal 2), EB -EgAs 17 (M. Onaindia; J.M. Torrealdai; A. Eguzkitza; UEUko Fisika Saila 4; I. Sarasola; Beltza; M. Pagola; UZEI; G. Garate; X. Gereño; J.A. Aduriz; Gramatika Batzordea; Egin; Ipar-Hegoetakoa); nahikunte , nahikünte 3, IE (E.T. Inchauspe; Casve 2); b) adieraz, 'nahia' da gehienetan; "nahikunde hutsa" testuinguruko 1 agertu da; filosofi erabileremuko 5 (UZEI, UEU: "Arrazoia eta nahikundea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahikunde : 'nahi izate hutsa' (HiztEn-LurE); 'nahia' (DFrec 2; AB50 1).

Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

'nahi izatea, nahikaria; bereziki, nahi izate hutsa edo ondoriorik gabea': batasunaren aldeko gogo bizia nabari genuen; nahia, eta ez nahikundea.

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

nahi izatea, nahikaria; bereziki, nahi izate hutsa edo ondoriorik gabea.

nahimen
iz. Borondatea. Nahi izate hutsa zernahitarako aski dela uste dugu, eta ez dugu aitortu nahi, anitz gauza direla gure nahimenarentzat ezinezkoak. Beste nahimen guztiek Nahimen horren nahierara egon behar dute. || Arimaren ahalmenak hiru dira, oroimena, adimena eta nahimena.

Aztergaia: nahimen

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:06 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-men.

nahinoiz
adb. bizk. g. er. Noiznahi.

Aztergaia: nahinoiz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

noiznahi.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 1- Erabilera-marka kendu. || 1- Bizkaieraz, mendebaldeko bizkaieraz, barra-barra erabiltzen da.

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua.

nahinon
adb. bizk. g. er. Non-nahi.

Aztergaia: nahinon

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:33 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

non-nahi.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 1- Erabilera-marka kendu. || 1- Ikus aurreko oharra ("nahinoiz").

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua.

nahinor
izord. bizk. g. er. Nornahi.

Aztergaia: nahinor

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

izord.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

nornahi.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 1- Erabilera-marka kendu. || 1- Ikus 7. oharra ("nahinoiz").

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua.

nahinora
adb. bizk. g. er. Noranahi.

Aztergaia: nahinora

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:42 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

adlag.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

noranahi.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E210]: 1- Erabilera-marka kendu. || 1- Ikus 7. oharra ("nahinoiz").

 - Erabakia: (H2.2 / 2010-07-19): Bere hartan onartu da lantaldeak proposatua.

nahira
adb. Borondatera. (-en atzizkiaren eskuinean). Ez zen haren nahira erori. Jesus berehala jartzen da Jainkoaren nahira.
Loturak

Aztergaia: nahira

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS: nahira (erori, ekarri, utzi, ari izan...).

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ra/-tara.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi sarrerari dagokion azpisarrera.

nahirik
Nahi izanda, nahi izanik. Ik. nahian; nahiz2; nahita 2. Niri fama kendu nahirik alfer-alferrik dabiltza. Jainkoak hala nahirik.
Loturak

Aztergaia: nahirik

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:03 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ik.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

zentzua erabaki nahirik; berak hala nahirik.

nahita
1 adb. Berariaz. Ik. nahitara; ohartuki. Jakinaren gainean eta nahita. Nahita, ezaguera argiz eta gogo osoz.
2 adb. Nahi izanda, nahi izanik. (Batez ere hala nahita eta kideko esapideetan erabiltzen da). Ik. nahirik; nahiz2; nahian. Aita santuak hala nahita.
Azpisarrerak

Aztergaia: nahita

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS: nahita ere.

nahita ere
Nahi izanda ere ez. (Ezezko esaldietan). Nahita ere, azkenean, ezin irabazi. Nahita ere, zuk ez duzu egingo nik bezalako okerrik. || Libratu nahita ere, uztarria gogor.

Aztergaia: nahita ere

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Lexemen erregulartasuna

ere.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahita sarrerari dagokion azpisarrera.

nahitaez
adb. Nahi eta nahi ez, nahi bada eta nahi ez bada; ezinbestean, noraezean. Ik. baitezpada; nahi ala ez; nahi edo ez. Nahitaez egin behar duzu. Galdera honek, nahitaez, Abrahamen bihotza erdiratu zuen. Hizkuntza adina landu behar ditugu hiztunak eta irakurleak, bestela, nahitaez, gutxi batzuentzat ariko baikara. Bizkortu nahi den hizkuntzak eredu berdindua izan beharko du nahitaez, eta, ahal delarik, batua.

Aztergaia: nahitaez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:04 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua
nahitaezko
adj. Nahi bada eta nahi ez bada gertatzen dena edo egin behar dena; beharrezkoa. Bide horretatik hizkuntza nahitaezko galbidera doala. Batasun bidez abiatzekotan, nahitaezkoa da aldez aurretik zer batu nahi dugun jakitea. Ez da nahitaezkoa halako gurasoaren esana umeak egitea.

Aztergaia: nahitaezko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua

Formari buruzko datuak

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

nahitanahiez
adb. [Oharra: Euskaltzaindiak, nahitanahiez-ek euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. nahitaez; nahi eta nahi ez].

Aztergaia: nahitanahiez

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

nahitanahiez* e. nahitaez, nahi eta nahi ez.

Informazio osagarria
Aldaera baztertuaren ordaina

Ik. nahitaez.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]: forma hori gaitzestea ez du ondo ikusten.

 - Erabakia: BAgiria (1998-11-27): ez da onartu. Onartu dena honako hau: nahitanahiez* e. nahitaez, nahi eta nahi ez..

nahitara
1 adb. Ipar. (Bere, nire...) nahiaren arabera, (berak, nik...) nahi bezala. (-en atzizkiaren eskuinean ). Ik. gogara; nahierara. Gauzak bere nahitara joan zitzaizkion.
2 adb. Ipar. Borondatez. (-en atzizkiaren eskuinean ). Ez bortxaz, baizik eta nire nahitara.

Aztergaia: nahitara

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

Ipar. '(bere) gogoz'.

Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)

(bere) gogoz.

nahitasun
iz. Norbaitek nahi duenaren, maite edo gogoko duenaren alde sentitzen duen joera. Ik. maitasun. Ongilearenganako nahitasuna. Gauza jakina da San Saturninori nahitasun handia hartu izan ziotela euskaldunek. Gizon zintzo, leialak, beren herriari nahitasun handia ziotenak. Amodiozko nahitasun bero bizi kartsua. Ama baten nahitasun berekoia.

Aztergaia: nahitasun

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Lantaldeak besterik gabe onartua
nahitu, nahi/nahitu, nahitzen
da/du ad. g. er. Desiratu, nahi izan; desirak hartua izan. Ik. nahikatu. Lehenbailehen joan nahitua nintzen. Artoa da landare bat ongarriz arras nahitua. Ez nahitu, ez desiratu, ez bihotzean lekurik eman inoren gauzaren gurariari.

Aztergaia: nahitu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:33 2001-03-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

nahitu (eta nahitü, naitu; cf. alda nahitu, hil-nahitu, bizi nahitu, jakin nahitü, ikusi nahitu) 11: EZ 2 ("Bizkitartean nahitu / bere harmak prestatu", "Halaber guarda nazazu gaixteki mintzatzetik, finean deus behar ezten gauzarik nahitzetik"), Ax ("halatan presuna ezkondua berea utzirik, bertzerenera lehiatzen da, alda nahitzen da eta handik galtzen da"), O Po ("Noiz ere bainaiz hauzaz orhitzen, / zin zinez, baniz hil-nahitzen; / hiltzea gaitz da, gaitzago bana / mait' uken, et' ez mait' izana"), Bp II ("Zer beraz nahitzeko dügü?"), fB 2 ("Piesta zalen arimak milla pekatu mortal entzun, esan, ikusi, pensau, naitu, egin, ta eragin ditubee dantza ta piesta orreetan eureen guraz", "Ez naitu, ez desiau"), Arch Fab ("Sabelarentzat lan gitez akhiturik, / aiton seme gisan bizi nahiturik, / egin gabe deusik; / alderdiek egin zuten, / egun batez, zin alfer zirela egonen"), Gy ("Gizontxo bat ezkondu zen, / Nahitua aspaldi baitzen: / lagun zeukan maithea, / Izanik ere emaztea"), Mde Pr ("Amak bere hiru alaba berareki bildü zütian khanberalat, Mette nula bizi zen senharrarekilan jakin nahitürik beitzen"), Larz Iru ("Baditutzu hemen aspaldi zu ikusi nahituak!"); nahitze 2, SP ("ohi gabeko gauzen hain nahitze gorak eta alxatuak hagitz dira suiet lilluramenduetara", "bertuterako nahitze enganarizkoak") // Ik. OEH argitaratuan, na(h)itu : BAP 1967 ("Nai nauzu zure senarretako? [...] Bai, naitzen dizut"), ZMoso ("Ez ikasi ta ez naitu"), Mb OtGai ("Ongi etorri, zorioneko nere gurutze maitea! Aspaldiko urteetan ongi naiturik iduki nazu zuk ni"), CantIzp ap. DRA ("Har xixari nabarben gosez hiratuak / gure haragi hezur haukien nahituak"), Urruz EEs 1916 ("Ni ere ondo naitua nengoan zu etortzeko"), Egunaria 1960 ap. DRA ("Emaztea otoaren gidatzen uztea da, otoa edo emaztea berritu nahitua izaitea"), nahitze : HeH Mk 7,21 ("Bihotzetik ilkhitzen dira gogoeta gaixto, bertzeen emazteez nahitze, emakoitasun, gizon hiltze [...]").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

nahitu 3: Eskual 1902 eta1924 ("Zenaturrak bereziki joan nahituak ziren lehenbailehen, urtharrilaren lehen igandean baita hoitarik hainitzen erreberritzeko eguna", "Gure phestetako berriez nahitua ba ditake nor edo nor"), Haurren arthatzeaz ("Huna haur bat, arras ontsa zohan, Tupustean nigarrez hasten zautzue, nekhatua dela pleini da, amaren besoetarat nahitua da eta azken aphairua goiti egiten du"); nahitze (edertu nahitze) 1, JE EuskG ("Ohartzetik maitatzea ez da urrun, ez eta maitatzetik maitearen edertu nahitzea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

nahitu : HiztEn (du ad. nahia sentitu: batez ere era burutua eta laguntzailerik gabe) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, LurE, Euskalterm.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ik. LabGid 32: "Arthoa da landare bat ongarriz arras nahitua, gosea eta denak bere zerbitzuko ongi hartzen dituena"; TesBer Erm 7,18: "Menean dut ongiaren nahitzea, egitea ez"; Flp 2,13: "Jainkoa da, alabainan, bai nahitzeko eta bai egiteko gai egiten zaituztena, bere xedearen arabera".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

nahitu : EuskHizt (du ad. G. er. nahia sentitu: batez ere era burutua laguntzailerik gabe erabiltzen da), ElhHizt (du ad. querer, sentir ganas o deseo: generalmente en participio y sin auxiliar), HaizeG BF (vouloir, désirer), Lh DBF (1 vouloir, désirer; 2 int. éprouver le désir, l'envie de), DRA (naitu: 1 querer, desear, llegar a querer, decidirse a querer; 2 tener el deseo de), PMuj DVC (naitu: querer) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

nahi(tu), nahitzen.

Informazio lexikografikoa
Aditz-erregimena

da/du ad.

Forma baten adiera(k)

desiratu, nahia sortu.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

lehenbailehen joan nahitua nintzen; artoa da landare bat ongarriz arras nahitua.

nahiz eta
Nahiz. Bada munduan gosez hiltzen denik, nahiz eta janaria izan. Etxe hauek, nahiz eta kaletik aparte samar egon, ez zuten lursailik. Lur landuan, nahiz eta erdizka eta eskas landuan, aiseago ereingo dugu erein behar dugun hazi berria. Bigundu beharrean, gogortzen hasi zitzaigun Orixe, nahiz eta horretarako inoiz higuindu zituenak berak onetsi behar bazituen ere.

Aztergaia: nahiz eta

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio osagarria
Lexemen erregulartasuna

eta.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahiz sarrerari dagokion azpisarrera.

nahiz... edo...
Nahiz... nahiz... Nahiz istriborretik edo ababorretik.

Aztergaia: nahiz... edo...

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahiz sarrerari dagokion azpisarrera.

nahiz... nahiz...
1 Esaldi nagusian aditzera ematen dena betetzeko aukerak adierazteko egitura. Beste horrenbeste gertatzen zaio Nafarroan sortu den liburu eta idazlan askori, nahiz zaharrak diren, nahiz berriak. Nahiz den aberatsa, nahiz ez. Zordun gara zenbait kultura sailetan, duguntxo pixkaren zordun, nahiz euskaraz nahiz erdaraz mintzatu.
2 Bai... bai... Irrikatzen egoten dira handikien ezkontza eta jaien berri jakiteko, nahiz zineman nahiz aldizkarietan. Nolanahi ere, nahiz batera nahiz bestera, galduan gu.
Loturak

Aztergaia: nahiz... nahiz...

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Araua: Z3:EArau93
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1996-01-24 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahiz sarrerari dagokion azpisarrera.

nahiz1
1 junt. Zenbait (gehienetan bi) hitz, sintagma edo perpaus lotzen dituen hitza, azaltzen diren aukera guztiak gerta daitezkeela adierazten duena. Ik. edo 3; nahiz... nahiz... 2 Geu ere, etsai nahiz aldeko, haren ume edo iloba baikara. Hitz barruan nahiz azkenean. Lotsaz nahiz beldurrez egiten ez badu. Ez diot inori hautatzeko, hartzeko nahiz arbuiatzeko eskubiderik kendu nahi. Berak sortutako nahiz besterengandik hartutako gaiez osatua.
2 Bere ondotik datorren perpausak adierazten duena gorabehera, esaldi nagusian esaten dena egia denean ezartzen den hitza. (Mendeko esaldiaren aditz laguntzaileak -(e)n atzizkia har dezake; laguntzailerik gabe, partizipio burutuan joan daiteke mendeko esaldiaren aditza). Ik. arren; ere 6; zein ere 2. Nahiz ez den gaztelua, maite dut nik sorlekua, aiten aitek hautatua. Hori da uste duguna, nahiz aitor ez dezagun. Lehen egin izan dena egina dago, nahiz gaizki egina iruditu guri. || (Mendeko esaldiaren aditza ezabaturik). Nahi zuena zehazkiro adieraziko zizun, nahiz astun eta korapilatu antzean gehienbat.

Aztergaia: nahiz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-04-04 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

juduak hura hil nahiz zebiltzan.

nahiz2
postpos. Nahi izanda, nahi izanik. Ik. nahian; nahirik;  + nahita 2; zein 8; nola 6; nahi2. Juduak hura hil nahiz zebiltzan. Jainkoak hala nahiz.

Aztergaia: nahiz

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 2001-04-04 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi izan sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

juduak hura hil nahiz zebiltzan.

nahizko
adj. Borondatezkoa. Bere nahizko behartasuna.
Loturak

Aztergaia: nahizko

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:28 2001-03-07 Azpisarrera gisa onartzekoa

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak

-zko.

Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio

nahi sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

nahizko pobretasuna.

 

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper